خب، داستان شگفت‌انگیز “کفن تورین” یا همون Shroud of Turin همیشه محل بحث و جدل بوده؛ بعضیا میگن پارچه‌ایه که تصویر جسد عیسی مسیح روش افتاده و واقعاً مقدسه، بعضیا میگن یه اثر هنری با ارزشه، نه چیزی بیشتر! تازه با مطالعه جدیدی که تقریباً همه‌چی رو به هم ریخته، دوباره بحثا داغ شد.
یه طراح دیجیتال برزیلی به اسم سیسرو مورائس (Cicero Moraes) اومده با نرم‌افزارهای مدل‌سازی سه‌بعدی مثل MakeHuman و Blender و CloudCompare (همه‌شون ابزارهایی برای ساخت مدل سه‌بعدی و مقایسه داده‌ها هستن)، حسابی رو این پارچه تحقیق کرده. هدفش این بوده بفهمه تصویری که رو پارچه افتاده واقعاً می‌تونه اثری از یه بدن انسانی باشه یا نه، یا اینکه بیشتر شبیه یه مجسمه هنریه.
مورائس دوتا مدل سه‌بعدی ساخت: یکی بدن واقعی انسان و یکی مجسمه‌ای کم‌عمق (low-relief sculpture یعنی یه مجسمه صاف و کم‌برجستگی که تصویر رو خیلی سطحی نشون میده، معمولاً برای چاپ یا مهر درست می‌کردن). بعد اومد با این مدل‌ها پارچه‌ی مجازی رو بندازه روشون و ببینه پارچه چه تصویری به جا می‌ذاره. همه این کارا رو توی نرم‌افزار انجام داد، درست مثل بازی‌سازی یا ساخت انیمیشن اما خیلی علمی‌تر.
جالبیش اینجاست که وقتی پارچه رو روی بدن واقعی انسان انداخت، تصویرش روی پارچه یکم به‌هم‌ریخته و تحریف شده در اومد؛ چون پارچه باید دور حجم بدن بپیچه و همین باعث کشیدگی یا پهن شدن تصویر میشه (یه چیزی بهش میگن Agamemnon Mask Effect یعنی ماسک وقتی از قالب بیرون میاد، عریض و غیرطبیعی میشه). ولی توی عکس اصلی پارچه تورین هیچ‌کدوم از این اعوجاج‌ها نیست!
از اون‌ور وقتی پارچه رو روی مدل مجسمه کم‌عمق انداخت، تصویر خیلی واضح‌تر و منظم‌تر شد؛ دقیقاً همونطور که رو خود پارچه تورین دیده میشه. یعنی عملاً مدل مجسمه‌ای خیلی بیشتر به واقعیت شبیهه تا مدل بدن واقعی.
مورائس میگه: «الگوی تماسی که مجسمه کم‌عمق ایجاد می‌کنه، خیلی بهتر به تصویر پارچه تورین می‌خوره—نه تحریف آناتومی داره، نه تصویرش کشیده یا خراب میشه. اما اگه واقعاً بدن باشه، تصویر حسابی دفرمه میشه!»
حالا یه نکته جذاب دیگه اینکه اصلاً پارچه تورین کی ساخته شده؟ در سال ۱۹۸۹ با روش «تاریخ‌گذاری رادیوکربن» (یعنی با اندازه‌گیری میزان کربن-۱۴ در اجسام قدیمی سنشون رو درمیارن)، گفتن مال قرون وسطی یعنی بین سال‌های ۱۲۶۰ تا ۱۳۹۰ میلادی. ولی اخیراً یه تحقیق جنجالی جدید با «Wide-Angle X-ray Scattering» یا WAXS (که روشی مدرن برای بررسی ساختار پارچه و تخمین سنشه) اومده میگه شاید پارچه تا قرن اول میلادی قدمت داشته باشه؛ ولی بیشتر دانشمندا خیلی این نتیجه رو قبول ندارن چون هنوز مستند و تکرارشده نیست.
تازه، تو قرون وسطی استفاده از مجسمه‌های کم‌عمق برای تهیه مهر و چاپ روی پارچه خیلی مرسوم بوده. یعنی اگر پارچه تورین واقعاً ساخته‌ی قرون وسطی باشه، کاملاً با روش همون‌زمانا جور درمیاد. حتی تو اون دوره یه عالمه آثار و رلیک مذهبی (یعنی وسیله یا یادگار مقدس) برای زیارت و جلب توجه مردم ساخته میشد. جالبه بدونی کبف تورین هم اولین‌بار قرن چهاردهم تو فرانسه دیده شد. یه مطالعه دیگه هم حتی نشون داده بود لکه‌های خونی که رو این پارچه هستن، بعدها اضافه شدن! یعنی موقع ساخت تصویر هنوز جای خون نبوده و بعداً افزودنش که واقع‌گرایانه نشون بده.
در نهایت، حالا کفن تورین اصله یا تقلبی، یه چیز مسلمه: ارزش نمادینش برای خیلیا باقی می‌مونه و پر رمزوراز بودنش باعث شده هم محقق‌ها و هم مردم معمولی همیشه دنبال جواب باشن. مورائس میگه: «این تحقیقات نشون میدن فناوری‌های دیجیتال چقدر قوی هستن برای کشف رازهای تاریخی—البته به شرط همکاری علم، هنر و فناوری!»
پس دفعه بعدی که تو شبکه اجتماعی یا یه مستند درباره کفن تورین شنیدی بدون کلی بحث و تحلیل و مدل‌های سه‌بعدی پشت این داستان خوابیده و هنوزم جواب قطعی به دست نیومده! اما حداقل میدونیم برای رمزگشایی از تاریخ باید هرچی علم و تکنولوژی داریم بذاریم وسط! 😉
منبع: +
