شاید دم‌ودستگاه یک دنباله‌دار بزرگ آب‌وهوای زمین رو ۱۲ هزار سال پیش بهم ریخته باشه!

داستان‌هایی که درباره اینکه آب‌وهوای زمین چرا یکهو سرد شد همیشه بحث‌برانگیز بوده، اما الان دانشمندا شواهد جدیدی پیدا کردن که پای یک دنباله‌دار عظیم وسط بوده! یه سری ذره خیلی ریز توی رسوبات کف اقیانوس‌ها پیدا شده که نشون میده بین ۱۲ تا ۱۳ هزار سال پیش، کلی گرد و خاک از دنباله‌دارها وارد جو زمین شده. این ماجرا همون موقعی اتفاق افتاده که زمین یه سرمای عجیب و تند رو تجربه کرد و معروف شد به عصر “یونگر درایاس” یا به زبان خودمونی همون دوره‌ای که یهویی هوا به طرز دیوانه‌واری سرد شد.

حالا بذار یه چیزی بهت بگم: “یونگر درایاس” اسم یه دوره حدود ۱۲,۹۰۰ سال پیشه که زمین بعد از هفت هزار سال گرمای ملایم، یهو زد به سرما! این سرما حدود ۱۲۰۰ سال ادامه داشت و وقتی اسمش رو گذاشتن یونگر درایاس، دلیلش گل‌های وحشی “دریاس” بود که تو هوای سرد رشد می‌کردن.

اکثر دانشمندا قبلاً فکر می‌کردن این سرما بخاطر ورود آب شیرین یخچال‌ها به دریا بوده. منظورم یخچال یعنی کوه‌های یخی غول‌پیکری که آب شدنشون باعث ریختن آب شیرین تو اقیانوس می‌شه و جریانای گرم رو ضعیف می‌کنه. ولی بعضیا هم نظریه داشتن که شاید برخورد یک شهاب‌سنگ یا دنباله‌دار بزرگ باعث پرشدن جو زمین از گرد و خاک و بعدشم سرد شدن کره زمین شده باشه.

مشکلش این بود که هیچ‌کس نتونسته بود یه حفره ناشی از برخورد پیدا کنه که دقیقا به همون زمان بخوره! بعضی از شواهدِ قبلی هم خیلی محکم نبود: مثلاً “black mats” یا همون لایه‌های سیاه، فقط یه جور رسوب هستن که بعضاً فکر می‌کردن مربوط به برخورد سیارک یا دنباله‌داره، اما شاید علت معمولی‌تری هم داشته باشه.

حالا در مطالعات جدید، یه تیم از دانشمندا رفته بودن توی رسوبات کف خلیج بافین، که بین گرینلند و کانادا قرار داره، سرک کشیدن تا نشونه‌ای از این قضیه پیدا کنن. اون‌ها کلی ذره فلزی ریز پیدا کردن که احتمال می‌دن از گرد و غبار دنباله‌دار باشه و همچنین ذرات کوچیک‌تری که توش پلاتین و ایریدیوم (اینا فلزاتی هستن که تو شهاب‌سنگا و دنباله‌دارها زیاده) پیدا شده. حتی یه سری ذرات کروی خیلی ریز هم کشف کردن که احتمالا تو زمین شکل گرفتن اما یه کوچولو از جنس دنباله‌دار یا سیارک هم توشونه! همه‌ی اینا هم درست هم‌زمان با شروع یونگر درایاس دیده می‌شن.

حالا این یافته‌ها این رو مستقیماً ثابت نمی‌کنه که یه دنباله‌دار غول‌پیکر به زمین خورده، اما لااقل نشون میده همون موقع یه جور انفجار جوی (یا Airburst یعنی زمانی که یه شهاب‌سنگ توی جو می‌ترکه و به زمین نمی‌رسه) رخ داده. جالبه بدونی که دانشمندا حتی حدس زدن این دنباله‌دار متلاشی‌شده همونیه که بعدها باعث ظاهر شدن دنباله‌دار اِنکه (Comet Encke) و گروه شهاب‌ باران تورید شده که هر سال تو آسمونا می‌بینیم.

البته خب خود محقق‌ها هم می‌گن که هنوز قطعی نیست و باید سراغ نمونه‌های دیگه رسوبات اقیانوسی برن تا ببینن داستان همین بوده یا نه.

درآخر خلاصه‌ش این میشه: یه دنباله‌دار عظیم احتمال زیاد با گرد و خاکش کلی تاثیر عجیب روی آب و هوای زمین گذاشته، باعث سرما و تغییرات شدید شده و یک دوره خیلی خاص تو تاریخ زمین به وجود آورده! تازه کلی راه تحقیق هم جلوی دانشمندا باز کرده تا بیشتر کنجکاوی کنن ببینن واقعاً چی شد سیاره‌مون اینجوری یکهو سرماشو چند برابر کرد!

منبع: +