اگه تا حالا فکر می‌کردین فقط ماشین‌ها می‌تونن برقی بشن، وقتشه یه بازنگری بکنین! یه موج جدید تو دنیای قایق‌رانی راه افتاده که اسمش E1 Series ـه و واقعاً شبیه فیلمای علمی تخیلیه. قایق‌هایی دارن روی آب پرواز می‌کنن (آره واقعاً پرواز!) که بهشون می‌گن “RaceBird”. اینا با موتور برقی ۶۰۰۰ ولت، تا سرعت ۹۳ کیلومتر بر ساعت (۵۸ مایل بر ساعت یا ۵۰ نات که واحد سرعت دریاییه) می‌تازن و صحنه رو تبدیل به یه دورهمی فضایی می‌کنن!
اصلاً این سری مسابقه رو بهش می‌گن “فرمول یک دریا” یعنی F1 مخصوص دریا. پشتش هم کلی سلبریتی معروف هستن: ویِل اسمیت، لبران جیمز، تام بردی، رافائل نادال، سرجیو پرز و ویرات کولی (بله، همون ستاره‌های دنیای ورزش و سرگرمی!). این طوری حسابی مسابقات سر و صدا کرده و کلی آدم رو جذب خودش کرده.
دوره دوم این مسابقه یعنی قهرمانی ۲۰۲۵ تو هفت شهر مختلف دنیا برگزار می‌شه: جده (عربستان)، دوحه (قطر)، دوبروونیک (کرواسی)، لاگو ماجیوره (ایتالیا)، موناکو، لاگوس (نیجریه) و میامی آمریکا. اما برای موسسانش فقط بحث قهرمانی مهم نیست؛ به فکر یه انقلاب سبز تو بخش حمل‌ونقل آبی و محیط زیست هم هستن.
یکی از بنیانگذاران این مسابقه به اسم رودی باسّو (که قبلاً تو ناسا کار می‌کرده و تو فرمول یک هم مهندس بوده) گفته که “رفت و آمد با قایق داره کلی به محیط زیست آسیب می‌زنه.” می‌گه واژه پایداری این روزا خیلی دستمالی شده، ولی این حرکت واقعاً یه راه‌حله واسه آلودگی دریاها.
داستان خلق این مسابقه هم با یه پیاده‌روی ساده تو لندن موقع کرونا شروع شد! رودی باسّو و الخاندرو آگاگ (کسی که قبلاً فرمول E و Extreme E رو راه انداخته بود—فرمول E یعنی مسابقات ماشین‌های برقی) ایده مسابقه قایق برقی رو مطرح کردن و ظرف مدت کوتاهی، قایق‌هایی طراحی شد که الهام گرفته از حرکت پرنده‌ها روی آب، بدنه‌شون تا یه متر بالاتر از سطح آب بلند می‌شه.
طراحی این قایق‌ها کار سوفی هورن بود. قایق‌هایی با طول حدود هفت متر و سه تا فویل شبیه بال (فویل یعنی باله‌هایی که زیر قایق نصب می‌کنن تا قایق رو از آب بلند کنن). وقتی به حدود ۳۱ کیلومتر بر ساعت سرعت برسه، بدنه کاملاً از آب جدا می‌شه و رو هوا سر می‌خوره. همین باعث می‌شه نه موج بزرگی درست کنن (در نتیجه به سواحل آسیب نمی‌رسونن!) و هم اصطکاکشون با آب کمتر بشه، یعنی سرعتشون یهو نجومی بالا می‌ره.
یه نکته جالب دیگه: این قایق‌ها ۲۰ ثانیه بوست دارن! یعنی قدرت باتریشون از ۹۵ کیلووات به ۱۴۰ کیلووات می‌رسه، و باهاش می‌تونن تا ۵۰ نات رو رد کنن. اما این سرعتای بالا مشکلاتی هم همراه داره. مثلاً نمی‌تونن تند پیچ بخورن و خطر “کاویتاسیون” یا ایجاد حباب تو آب هست—یعنی وقتی آب زود جوش میاد و فشارش کم می‌شه و قایق ممکنه افت کنه. دقیقاً وقتی که به ۵۰ نات می‌رسن، قایق‌ها بی‌ثبات می‌شن و راننده باید حواس جمع باشه که کی قایق رو رو فویل بیاره یا بوست استفاده کنه، وگرنه ممکنه اوضاع از کنترلش خارج شه.
سام کولمن، راننده گروه تام بردی که تو ۲۰۲۴ قهرمان جهان شد، می‌گه «رانندگی این قایق‌ها بیشتر شبیه پرواز با هواپیماست تا قایق‌رانی!» چون باید مثل خلبان‌ها با دقت کنترل کنی، گوشهارو با یه منحنی عریض رد کنی یا با بوست از کنار بویه بزنی بیرون. تازه، تو کاکپیت قایق، دما تا ۷۵ درجه سانتی‌گراد (مثل سونا!) می‌ره بالا، و باید تو این گرما سریع تصمیم بگیری.
تو هر مسابقه، تیم انبوهی از مهندسا پشت رادیو هستن که دائم داده‌ها رو تحلیل کنن و به راننده مشورت بدن. جالبه بدونین خود تام بردی و بقیه تیم‌دارها با جون و دل مسابقه‌ها رو دنبال می‌کنن و هر اتفاقی واسه‌شون مهمه.
یکی دیگه از چیزای جالب و مهم این قایق‌ها اینه که صدای فوق‌العاده کمی دارن؛ تقریباً ۵۰ برابر ساکت‌تر از قایقای بنزینی معمولی! کارلوس دوارته، رئیس دانشمندان E1 (که یه زیست‌شناس دریاییه و جایزه ژاپن ۲۰۲۵ رو برده)، داره روی روش‌هایی کار می‌کنه که کلاً قایق‌های جهان بی‌صدا بشن. تعریف می‌کرد که تو دوران کرونا فقط با ۲۰ درصد کاهش نویز کشتی‌ها، حیوانات دریایی بزرگی تو جاهایی دیده شدن که دهه‌ها پیداشون نبود! به این می‌گن فرصت طلایی برای طبیعت.
دوارته همچنین پروژه‌های مرمت و حفاظت از اکوسیستم‌های شهری محل مسابقات رو هدایت می‌کنه، از جمله احیای زیست‌بوم‌های آبی و جبران اثرات محیط‌زیستی مسابقات. خودش می‌گه “دانشمندا زیاد صداشون به جایی نمی‌رسه، ولی با کمک این تیم‌های معروف و سلبریتی‌ها می‌شه پیامای مهم رو بهتر به مردم رسوند.”
ضمناً، رقابتای فصل ۲۰۲۵ از دی تا آبان ادامه داره و مثلاً مسابقات بعدی تو لاگوس نیجریه (۱۳ مهر) و میامی آمریکا (۱۸ آبان) برگزار می‌شه. در کل، این قایق‌های برقی و سریع دارن نشون می‌دن که آینده وسایل نقلیه دریایی نه فقط سبزتر و پاک‌تره بلکه خیلی هیجان‌انگیزتر هم شده و یه تفریح دیدنی واسه طرفدارای تکنولوژی و ورزش ساخته شده!
پس اگر اهل هیجان و ماشین‌های برقی هستین، حسابی چشمتون به این “قایقای پرنده” باشه، چون به قول معروف، این فقط شروعشه!
منبع: +
