تا حالا براتون پیش اومده با کسی که ماسک زده یا داره به یه طرف دیگه نگاه می‌کنه، بخواین بفهمین چه احساسی داره و واقعا گیج بشین؟ این قضیه حداقل تو دوران کرونا برای همه‌مون پیش اومد و واقعاً هم هنوز تو بعضی موقعیت‌های پزشکی یا حتی فرهنگی، ماسک زدن رایجه.
حالا یه سری محقق اومدن با استفاده از یه روشی به اسم pupillometry (یعنی بررسی تغییر اندازه مردمک چشم موقع دیدن چیزهای خاص) دقیقاً بررسی کردن وقتی صورت طرف مقابلمون ماسک داره یا زاویه نگاهش عوض میشه، مغزمون چه واکنشی نشون میده. مردمک چشم معمولاً با نور و میزان توجه ما به چیزی تغییر اندازه میده؛ خلاصه، یه جور پنجره به دنیای ذهنی و احساسی‌مونه!
توی این تست، به ۴۰ نفر عکس‌هایی نشون داده شد با سه نوع احساس مختلف؛ عصبانیت (anger)، ترس (fear) و حالت خنثی (neutral). تو بعضی عکسا طرف ماسک زده بود، بعضیا ماسک نداشتن. یه بار هم طرف نگاه مستقیم به دوربین داشت و یه بار هم نگاهشو به یه طرف دیگه کشیده بود. خلاصه ترکیب‌های مختلف رو حسابی بررسی کردن!
نکته جالب این بود که نتیجه‌ها با تحقیقات قبلی هم جور در میومد: برای تشخیص عصبانیت و حالت خنثی، عموماً مردم دنبال ویژگی‌های دور چشم می‌گردن. یعنی اگه فقط چشم‌ها معلوم باشه (مثلاً چون بقیه صورت پشت ماسکه)، هنوزم میشه این احساسات رو نسبتا خوب تشخیص داد. ولی تشخیص ترس، مخصوصاً با ماسک و نگاه غیرمستقیم، حسابی سخت میشه و ممکنه خیلی راحت اشتباه کنیم.
یه چیز جالب دیگه اینکه وقتی نگاه فرد مستقیم بود، آدم‌ها راحت‌تر عصبانیت و حالت خنثی رو می‌فهمیدن، ولی اگه نگاهش به یه طرف دیگه بود، ترس راحت‌تر شناسایی می‌شد! این یعنی مغز ما کلی دنبال سرنخ‌های غیرمستقیم از نگاه و صورتِ آدم‌هاست.
اما اینجا تازه قسمت باحالشه: مردمک چشم شرکت‌کننده‌ها وقتی درست حدس نمی‌زدن، یعنی توی تست اشتباه می‌کردن، خیلی بیشتر گشاد می‌شد! مخصوصاً موقع مواجهه با چهره‌ای که ماسک داره و ترس رو نشون میده، یعنی مغز واقعا گیج میشه و کلی باید تلاش کنه تا بفهمه فرد چی حس می‌کنه. این یعنی مردمک چشم، نشون میده داریم فکری‌تر و با تلاش بیشتر سراغ تشخیص احساس می‌ریم.
نتیجه کلی هم این شد که آدم‌ها وقتی بخشی از صورت دیده نمیشه (مثل وقتی ماسک داریم)، بیشتر از نشونه‌هایی مثل جهت نگاه یا حالات قابل دیدن، برای فهمیدن احساس طرف کمک می‌گیرن. این موضوع برای طراحی سیستم‌های هوش مصنوعی انسانی (مثلاً HCI یعنی تعامل انسان و کامپیوتر یا تو محیط‌های واقعیت مجازی VR) کلی کاربرد داره؛ چون اگه بشه این اطلاعات رو به‌درستی استفاده کرد، تجربه کاربری خیلی بهتر و طبیعی‌تر میشه.
خلاصه اگر یه موقع خواستین از روی چشم و نگاه یه نفر پشت ماسک بفهمین چه حالی داره، بدونین مغزتون خودش پشت صحنه داره کلی تلاش می‌کنه و حتی مردمک چشمتون هم این تلاش رو نشون میده!
منبع: +
