خب بیا یه داستان عجیب اما واقعی رو با هم مرور کنیم! یه دختر شش ساله اهل کرانه باختری، یه روز با دندون درد شدید سراغ دندون‌پزشکش میره. مشکلش دور دندون‌های آسیای سمت راست پایینش بوده و کلی هم سر درد و تب شدید (۴۰ درجه!) گرفته بوده. دور چشم راستش هم ورم کرده بود. دکتر براش استامینوفن (که همون قرص ضد تب و درد خودمونه) داده بوده و یه سری آنتی‌بیوتیک خوراکی هم واسه مبارزه با عفونت. اما اوضاع بهتر نشد و حتی بدتر هم شد! دو بار بالا آورد و خلاصه حالش خوب نبود که دیگه بردنش بیمارستان.
تو بیمارستان، دکترها براش آنتی‌بیوتیک تزریقی قوی، از جمله وانکومایسین (این یکی رو اصولاً واسه عفونت‌های سخت که باکتری‌های معمولی نمی‌تونن شکستش بدن استفاده می‌کنن)، زدن. اما خیلی جواب نداد. چشمش شروع کرد به بیرون زدن و دوتا دید پیدا کرد و نسبت به نور حساس شد. فقط به سختی می‌تونست چشم راستش رو تکون بده و دورش کاملاً ورم کرده و حتی گرم و قرمز شده بود. چشم چپش هم یه کوچولو ورم کرده بود، ولی اونو هنوز می‌تونست راحت حرکت بده.
وقتی عکس سی‌تی‌اسکن گرفتن، معلوم شد که سینوس‌های سمت راستش (سینوس‌ها عملاً همون حفره‌های استخوانی توی صورت هستن که بینی و چشم رو احاطه کردن)، حسابی ملتهب و گرفته هستن. حتی داخل حدقه چشمش (استخوانی که چشم توشه) چرک جمع شده بود که بهش میگن آبسه ساب‌پریوستئال (یعنی یه توده چرکی زیر لایه پوشاننده استخوان چشم). این آبسه فشار میاره و می‌تونه باعث آسیب جدی بشه.
تشخیص نهایی این بود که بچه به “سلولیت اربیتال” دچار شده. سلولیت اربیتال یعنی یه نوع عفونت باکتریایی که به بافت چربی و عضله‌های اطراف چشم حمله می‌کنه، ولی خود چشم رو درگیر نمی‌کنه. اگه به موقع درمان نشه، رگ‌ها و عصب‌های چشم رو خراب می‌کنه و حتی باعث کوری دائمی یا پخش عفونت به خون و مغز (که خیلی خطرناکه!) میشه. توی این پرونده، باکتری‌ها از دندون خرابش اول به سینوس‌هاش رسیدن و از اونجا رفتن سراغ چشمش.
جالبه بدونی قبلاً (تا قبل از ۱۹۸۵) این عفونت معمولاً کار باکتری به اسم هموفیلوس آنفلوآنزا بود. ولی از وقتی واسه این باکتری واکسن زدن، الان بیشتر استاف (S. aureus یا همون استافیلوکوک) و استرپتوکوک‌ها (همون باکتری‌های معروف گلوی چرکی) مقصرن.
حالا چون این سلولیت اربیتال خیلی خطرناک میشه و حتی می‌تونه چشم آدم رو نابود کنه، دکترها تصمیم گرفتن سریع آبسه رو با جراحی خالی کنن تا فشار از روی چشم برداشته بشه. چند روز بعد دوباره عملش کردن و دو تا از دندون‌های خرابش رو هم کشیدن (آسیای اول و دوم سمت راست). واسه سینوس‌هاشم یه راه تخلیه درست کردن و پولیپ‌هایی که توی سینوسش رشد کرده بودن رو هم برداشتن (پولیپ یعنی یه توده گوشتی بی‌خطر که بعضی وقت‌ها تو سینوس درمیاد). همزمان آنتی‌بیوتیک قوی رو ادامه دادن و خوشبختانه وضعیتش خیلی زود بهتر شد. وقتی بعد از هشت ماه واسه چک آپ اومد، همه چی عادی بود، هیچ مشکلی برای بینایی یا حرکت چشمش نداشت.
نکته باحال این پرونده اینه که سلولیت اربیتال کلاً از نوعی عفونت‌های سطحی‌تر دور چشم (به اسم سلولیت پری اوربیتال) خیلی نادرتره. خود سلولیت اربیتال فقط ۱۷٪ موارد بستری بچهها با عفونت چشم رو تشکیل می‌ده. و بین اونا، تو ۹۰٪ بچهها مشکل از سینوس میاد، نه از دندون! تا الان فقط ۴ تا مورد گزارش شده که دندون خراب کار خودش رو کرده باشه و باعث این عفونت بشه، واسه همین این قضیه واقعاً خاصه!
خب، این داستان فقط برای اطلاعات عمومیه و به معنی مشاوره پزشکی نیست، ولی یه بار دیگه به ما یادآوری می‌کنه که حتی یه دندون درد ساده می‌تونه دردسرساز بشه، اگه جدیش نگیریم!
منبع: +
