یه خبر داغ برای طرفدارای ماشین و مخصوصاً وانت‌بازها! فورد چند روز پیش اعلام کرد که قراره تا سال ۲۰۲۷ یه وانت برقی با قیمت حدود ۳۰ هزار دلار بزنه. تقریباً ارزون‌ترین مدلیه که این روزا تو آمریکا میشه پیدا کرد. دلیل این قیمت پایین هم برمی‌گرده به یه روش جدید تو خط تولید که هزینه‌ها رو کم می‌کنه.
اگه بخوام ساده بگم، بازار ماشین برقی تو آمریکا این روزا خیلی کند شده و فروشش مثل اوایل داغ نیست. خود فورد تو ۲.۵ سال گذشته ۱۲ میلیارد دلار ضرر داده روی ماشینای برقی که ساخته! علت هم زیاده؛ از کم شدن حمایت دولت و کم کردن معافیت‌های مالیاتی تا قوانین سختگیرانه و حتی بحث تعرفه‌ها (تعرفه یعنی مالیات یا هزینه‌ای که دولتا می‌گیرن وقتی کالایی وارد یا صادر میشه).
حالا نکته اینجاست: اگه یه چیزی بتونه دوباره مردم آمریکا رو واسه ماشین برقی ذوق‌زده کنه، همون وانت ارزونه! مثلاً امسال وانت ساده‌ای که شرکت Slate Auto (با پشتیبانی آمازون و جف بزوس) معرفی کرد، کلی سر و صدا راه انداخت.
اما سؤال اصلی اینه که فورد واقعاً می‌تونه این بار حرفش رو عملی کنه؟ چون این قصه‌ها قبلاً هم بوده! مثلاً اولین وانت برقی فورد مدل F-150 Lightning کلی سر و صدا کرد و گفتن قراره دنیا عوض شه. همه گفتن این نقطه عطف ماشینای بدون آلایندگی (بدون تولید آلودگی) ـه.
ولی خب، نتیجه چی شد؟ قرار بود این وانت ۴۰ هزار دلار باشه؛ ولی وقتی اومد بازار، شد ۵۲ هزار دلار! بعد هم انقدر محبوب شد که تو نمایشگاه‌ها پیداش نمی‌شد، اما قیمتش همین‌طور بالا رفت و رسید به ۶۰ هزار دلار. نتیجه؟ فورد هی تولید این وانت رو کم کرد و حتی کارگرای مونتاژش رو اخراج کرد!
حالا دوباره فورد اومده گفته: “ایندفعه واقعاً یه وانت برقی ارزون‌تر داریم!” این دفعه ایده‌ش اینه که با ساد‌ه‌سازی تولید، یعنی استفاده از یه پلتفرم (پلتفرم یه جور اسکلت و زیرساخت اصلی ماشین هست) همه ماشینای جدیدش رو بسازه: وانت، مینی‌ون، SUV و …
تازه به جای یه خط مونتاژ، از مدل جدیدی استفاده می‌کنن به اسم assembly tree (یعنی چندین خط مونتاژ که به هم وصل میشن و تولید سریع‌تر و ارزون‌تر پیش میره).
یکی دیگه از نکته‌های جالب اینکه میخوان از باتری‌های لیتیومی نوع LFP استفاده کنن. LFP یعنی باتری‌هایی که توش خبری از فلز گرون‌قیمتی مثل نیکل یا کبالت نیست، همین باعث ارزون‌تر شدنش میشه.
فورد تو یه جلسه خبری اشاره کرده بود که باتری این وانت جدید، حتی ۱۵ درصد کوچیک‌تر از باتری یه کراس‌اوور چینی به اسم Atto هست (مدل شرکت BYD). باتری اون حدود ۶۰ کیلووات‌ساعته؛ یعنی این وانت احتمالاً باتری ۵۱ کیلووات‌ساعتی داره. اگه بخوام با فورد F-150 Lightning مقایسه کنم، اون تقریباً دو برابر این ظرفیت داره! پس شاید وانت جدید رنج کمتری با یه بار شارژ داشته باشه (رنج یعنی ماشینی که با یه بار شارژ تا چه مقدار می‌تونه حرکت کنه)، اما هنوز عدد دقیقشو اعلام نکردن.
یه چیز جالب دیگه هم تو مراسم فورد این بود که مدیرای شرکت خیلی شفاف و بدون اغراق گفتن این پروژه یه جور شرط‌بندیه، شاید هم جواب نده و ممکنه سرنوشتش بشه مثل کلی مدل‌های ارزون دیگه که تو آمریکا شکست خوردن و کارخونه‌شون تعطیل شد و کارگرهاشون بیکار شدن. حتی مدیرعامل فورد گفته: «تاریخ این صنعت پره از ماشین‌های ارزونی که با کلی امید وارد بازار شدن اما تهش شکست خوردن!»
از اون طرف بازار ماشین برقی تو آمریکا کلی مشکل داره. مثلاً چند ماه پیش شرکت BNEF (یه شرکت مشاوره انرژی که آینده بازار رو پیش‌بینی می‌کنه) گفت انتظارش از فروش ماشین برقی رو حسابی پایین آورده. قبلاً فکر می‌کرد ۴۸ درصد ماشینای جدید تو ۲۰۳۰ برقی میشن، ولی الان میگه فقط ۲۷ درصد!
البته هنوز نسبت به الان (که زیر ۱۰ درصد خودروهای جدید برقی هستن) آینده رو بهتر می‌بینه، ولی دیگه خبری از هیجان سال‌های قبل نیست. مهم‌ترین علتشم اینه که حمایت‌های دولتی خیلی کمتر شده؛ مثلاً اعتبار مالیاتی (همون تخفیفی که موقع خرید تا ۷۵۰۰ دلار می‌دادن) تا یه ماه دیگه کامل حذف میشه.
از اونورم تعرفه‌های جدید، قیمت رو برای حتی شرکت‌هایی مثل فورد که آهن و آلومینیوم وارد می‌کنن، بالا می‌بره. پس ارزون ساختن یه وانت برقی شاید آخرین شانس این بازاره.
نهایتش اینکه همه این نوآوری‌ها و روش‌های جدید ساخت و پلتفرم مشترک و باتری LFP، شاید بازارو نجات بده، شاید هم نه… فعلاً باید منتظر موند تا سال ۲۰۲۷ و دید اون موقع وانت فورد واقعاً همونی میشه که قولش رو داده بودن یا باز تکرار تاریخ!
منبع: +
