یه خبر فوق‌العاده باحال و هیجان‌انگیز: رافائل دُمان (Raphael Domjan)، خلبان اهل سوییس، موفق شد با هواپیمای برقی خورشیدی خودش به ارتفاع ۳۱,۲۳۷ فوت (تقریباً ۹۵۲۱ متر) برسه و یه رکورد عجیب‌غریب بزنه! این رکورد قبلی، ۱۵ سال دست‌نخورده مونده بود (۳۰,۲۹۸ فوت، حدود ۹۲۳۵ متر) تا بالاخره دمجان تونست سقفشو بشکونه.
جالب اینجاست که رکورد زمانی اعلام شد که پرواز از فرودگاه سیون (Sion) تو جنوب غربی سوییس انجام شده بود، تقریباً یک روز بعد خبرش پیچید همه جا. دمان اساساً به کمک گرمای هوای بالا (که بهش میگن ترمال یا همون جریان‌های هوا که رو به بالا حرکت می‌کنن) پروازش رو بالاتر و بالاتر برد، تا جایی که حتی نزدیک به پروازهای تجاری شد! اصلاً تو اوج پرواز، یه هواپیمای مسافربری از کنارش رد شد و تیم پروازی این لحظه رو یه نمادی از “آینده هوانوردی بدون آلودگی” دونستن. یعنی داره بهمون نشون میده فرداها چطوری ممکنه هواپیماها بدون سوخت فسیلی پرواز کنن. تازه این رو هم بگم: کل این پرواز بیشتر از ۵ ساعت (۵ ساعت و ۹ دقیقه دقیقاً) طول کشید، یعنی کاملاً ماجرای جدی و طولانی بوده.
دمان درباره این موفقیت گفته: “این لحظه شادی رو با همه کسایی که سال‌ها براش زحمت کشیدن شریک می‌شم.” همه جزئیات و داده‌های پرواز هم باید بره برای تایید رسمی فدراسیون جهانی ورزش‌های هوایی. نکته باحال اینه تو رکوردگیری ارتفاع هواپیماها، عدد فشارسنج اصلاح شده با چگالی استاندارد هوا رو ملاک می‌ذارن – یعنی فقط همون عدد بالا تو دفتر نمی‌ره!
حالا بگذریم، یه خورده درباره خود دمان و ماموریتش بگیم. این بنده خدا لقب “اکو-ادونچرر” یا ماجراجوی محیط‌زیستی رو داره (یعنی عاشق ماجراجویی‌های حافظ محیط‌زیست و تدریس هم می‌کنه) و اساساً هم به هلیکوپتر و گلایدر و هواپیمای مختلف مسلطه! هدفش اینه اولین کسی باشه که با هواپیمای خورشیدی بتونه بالاتر از ۱۰,۰۰۰ متر بره – دقیقاً اونجایی که هواپیماهای مسافربری معمولاً پرواز می‌کنن. برنامه‌شون اینه بعد اگه موفق شن، اولین پرواز انسانی با هواپیمای خورشیدی به سمت استراتوسفر (Stratosphere) انجام بدن. استراتوسفر یعنی یه لایه بالایی تو جو که حدود ۱۲ هزار متر (۳۹۳۷۰ فوت) بالاتر از سطح زمین تو عرض جغرافیایی سوییس شروع میشه.
تیم سولار استراتوس حسابی ذوق‌زده‌ست چون می‌دونه همین رکوردشون می‌تونه خیال و تصورات آدم‌ها درباره انرژی خورشیدی و حفاظت از زمین رو تکون بده؛ مثلاً خودشون گفته‌ن: «این دستاورد، قدم خیلی مهمیه برای رسیدن به استراتوسفر فقط و فقط با انرژی خورشیدی! هدف اصلیمون رو، یعنی نشون دادن قدرت تکنولوژی خورشیدی و حفاظت از سیاره، الان گرفتیم!»
بریم سراغ خود هواپیمای سولاراستراتوس، که به نظر من واقعاً چیزی مثل ماشین‌های فیلم‌های علمی‌تخیلیه: یه پره پروانه داره جلوش، ساختش از فیبرکربن (یه جور ماده سبک و خیلی مقاوم) هست، طولش ۹.۶ متر و عرض بال‌هاش ۲۴.۸ متره (آهان! معادل همون ۳۱.۵ فوت طول و ۸۱.۴ فوت بال). بال‌هاش پر شدن از پنل‌های خورشیدی پیشرفته به اندازه ۲۲ متر مربع! سرعت اوج‌گرفتن هنگام تیک‌آف حدود ۵۰ کیلومتربرساعت و حداکثر سرعتش هم ۱۴۰ کیلومتربرساعت (۸۷ مایل‌برساعت). سرعت پرواز هم معمولاً روی ۸۰ کیلومتربرساعت می‌مونه. خلاصه هم سریع، هم دوست‌دار محیط‌زیست.
دمان قبلاً هم خیلی تو این کارها دست داشته و اتفاقاً اولین آدمی هم بوده که با یه قایق کاملاً خورشیدی به دور دنیا مسافرت کرده. این سفرش از میامی سال ۲۰۱۰ شروع شد و سال ۲۰۱۲ تموم شد. خودش می‌گه: “خیلی مهمه نشون بدیم انرژی خورشیدی چقدر می‌تونه قوی باشه!” حتی اضافه کرده: “آرزوی پرواز از قدیمی‌ترین آرزوهای بشره. می‌خوام به نسل جوون امروز و فردا نشون بدم که هنوزم میشه پرواز کرد بدون اینکه هیچ سوخت فسیلی بسوزونیم. این همون چیزیه که می‌خوایم: نشون بدیم فردا می‌تونه از امروز بهتر باشه!”
ولی خب، واسه رکورد هم کلی باید قانون و قاعده رعایت کنی! مثلاً قبل از پرواز رکوردی، روز ۳۱ جولای یه پرواز آزمایشی تا ارتفاع ۶۵۸۹ متر رفته بودن و بعدش هم امتحان اولشون به‌خاطر نبودن جریان هوای گرم (که بهش میگن ترمال) کنسل شد. یعنی باید کلی هوای گرم زیر بال‌هاش باشه تا به‌راحتی بالا بره – بدون اینها، تموم نیروی باتریش هدر میره. بالاخره روز یکشنبه با یه پرواز درست و حسابی تا ۸۲۲۴ متر رفتن و بعدش آماده حمله نهایی شدن.
نکته فنی‌ش هم اینه که هواپیما برای بالا رفتن تا ۴ تا ۵ هزار متر بیشتر از جریان هوای گرم استفاده می‌کنه (ترمال‌ها) و اونجا تو این ارتفاع‌ها دوباره باتری‌هاش با انرژی خورشیدی شارژ میشه و کم‌کم برای مرحله بعدی بالا رفتن برنامه میریزن. باید یادت باشه: همه انرژی قبل پرواز، حتماً باید از خورشید گرفته شده باشه و اصلاً حق نداره وسط راه با برق یا چیزای دیگه شارژ شه! هنگام نشستن هم باید حداقل ۱۶٪ باتریش باقی مونده باشه. این قانون‌ها رو برای اینکه همه‌چیز واقعاً پاک و منصف باشه، گذاشتن.
رکورد قبلی دست یه هواپیمایی به اسم سولار ایمپالس (Solar Impulse) بود که توسط آندره بورشبرگ خلبانی می‌شد. حالا با دمان، مرز جدیدی تو پرواز پاک و بلندپروازانه زده شده! این اتفاق دقیقاً همونیه که نشون میده پرواز با انرژی پایدار، روز به روز به واقعیت نزدیک‌تر میشه.
در کل، داستان سولاراستراتوس فقط بحث یه رکورد نیست، بلکه نشونی از آینده‌ای نزدیک که توش پرواز با انرژی خورشیدی چیزی عجیب و دور از ذهن نباشه، بلکه معمولی و دم دستی بشه. چه حالی میده همچین سفری با یه هواپیمای خورشیدی، نه؟!
منبع: +
