تا حالا شده بری دکتر، دکتر یا پرستار ازت بپرسه: “حساسیت داری؟” و تو هم همین‌طوری بگی “آره، پنی‌سیلین”؟ واقعاً چند ساله همینو میگی، شاید چون بچگی مامانت گفته یا توی پرونده‌ت نوشته بودن. خب، باید بهت بگم که خیلی‌ها همین جوابو میدن، ولی واقعیت اینه که احتمال داره اصلاً به پنی‌سیلین حساسیت نداشته باشی! جالبه بدونی، توی آمریکا حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد مردم میگن به پنی‌سیلین حساسیت دارن، ولی واقعاً کمتر از ۱ درصدشون واقعا حساسیت دارن!
حالا چرا این مهمه؟ اگه الکی فکر کنی آلرژی داری، ممکنه موقع مریضی به جای بهترین و کم‌عارضه‌ترین داروها، کلی آنتی‌بیوتیک قوی‌تر و گرون‌تر (که بهشون میگن broad-spectrum antibiotics یعنی آنتی‌بیوتیک‌هایی که کلی نوع باکتری رو میکشن، حتی اونایی که مفیدن) برات تجویز شه. این یعنی علاوه بر هزینه بالاتر، خودتو در معرض عوارض بیشتر هم قرار میدی و سیستم بدنت هم ممکنه داغون بشه چون باکتریای خوب هم از بین میرن و باکتری مقاوم (یعنی آنتی‌بیوتیک دیگه روشون جواب نمی‌ده) رشد میکنن.
یه کم از تاریخچه پنی‌سیلین و تاثیرش بدونیم
پنی‌سیلین اولین آنتی‌بیوتیک دنیاست که سال ۱۹۲۸ توسط الکساندر فلمینگ کشف شد. اون این دارو رو از یه جور کپک (به اسم penicillium) جدا کرد. از دهه ۱۹۴۰ به بعد پنی‌سیلین واقعاً دنیا رو نجات داد و عفونت‌هایی مثل گلودرد چرکی، عفونت گوش، عفونت ادراری و حتی مشکلات دندونی رو راحت‌تر درمان کرد. داروهای مشابهش مثل آموکسی‌سیلین و آموکسی‌سیلین/کلاوولانات (اسم تجاریش Augmentin)، هنوز هم پرمصرف‌ترین داروها هستن.
آهای کسایی که فکر میکنید خانوادگی آلرژی دارین…
حواس‌تون باشه، حساسیت به پنی‌سیلین ارثی نیست! یعنی اگه مامانت یا بابات حساسیت داشته باشن، دلیلی نداره که تو هم داشته باشی. یه اشتباه دیگه هم اینه: بچه‌ها موقع بیماری و مصرف آنتی‌بیوتیک ممکنه بدنشون دونه بزنه، ولی این لزوماً نشون نمی‌ده به پنی‌سیلین حساسیت دارن – خیلی وقت‌ها خود عفونت (مثل ویروس‌ها) باعث این کهیرها میشه.
ضمناً بعد از حدود ۱۰ سال، ۸۰ درصد اونایی که قبلاً واقعاً حساسیت داشتن، دیگه این مشکل رو ندارن. یعنی ممکنه تو هم بزرگ شدی و بدنت دیگه حساس نباشه!
پس چجوری بفهمیم واقعاً آلرژی داریم یا نه؟
اول با یه پزشک یا داروساز مشورت کن. اون‌ها با سوال‌هایی مثل: “چی شد که فکر کردی حساسیت داری؟ چند وقت بعد از خوردن دارو علائم ظاهر شد؟ لازمت شد درمان خاصی بگیری؟ بعدش دوباره داروی شبیهش خوردی؟” میتونن حدس بزنن واقعاً آلرژی داری یا نه.
تو خیلی از کیس‌ها، همین پرسش جواب رو روشن میکنه و مشخص میشه حساسیت واقعی نداری. ولی اگه نیاز باشه، میشه تست پوستی انجام داد (یعنی مقدار کمی دارو رو به پوستت میزنن یا زیر پوست تزریق میکنن ببینن واکنش نشون میده یا نه). اگه مشکلی پیش نیاد، یه سرمقدار کم آموکسی‌سیلین هم زیر نظر پزشک بهت میدن تا مطمئن شن.
جالبه بدونی طبق یه تحقیق (اونم تازگی‌ها)، تو خیلی از موارد حتی میشه از همون اول یه دوز کم از دارو رو به فرد بدن و اگه تو سی دقیقه هیچ عکس‌العملی نشون نده، یعنی حساسیت واقعی وجود نداره!
پس چک کردن این موضوع به نفعته
اگر بی‌دلیل فکر کنی به پنی‌سیلین حساسیت داری، به احتمال زیاد داروهای قوی‌تر و پرعارضه‌تر برات مینویسن، ممکنه عفونت‌های بیشتری بگیری، مدت بیشتری بستری بمونی و حتی آخر سر پول بیشتری بدی! پس بد نیست همین الان با پزشک مشورت کنی و این برچسب از روی پرونده‌ت برداشته بشه. شاید راحت‌تر از چیزی باشه که فکر میکنی؛ اکثر اوقات همین سوال و جواب ساده کافیه تا بفهمن موضوع از اساس بی‌خود بوده!
در آخر، یادت باشه پنی‌سیلین و خانواده‌ش تو خیلی از عفونت‌ها بهترین و بی‌خطرترین انتخابه، و درست بررسی کردن آلرژیت می‌تونه کلی به سلامت و جیبت کمک کنه!
منبع: +
