بذارین خیلی راحت براتون توضیح بدم که مغز ما وقتی داریم فکر می‌کنیم یا یه چیزی رو با زبان بیان می‌کنیم، دقیقاً چه بخش‌هایی درگیر میشه و دانشمندها چطور به این موضوع نگاه کردن.
اول از همه، این داستان درباره تاثیر زبان روی فکر کردن و برعکسشه. همه‌مون تقریباً قبول داریم که زبان یه جورایی عمیقاً با فکرامون گره خورده، اما مدارک دانشمندانه و مغزی برای این حرف زیاد نیست. یه گروه محقق اومدن با اسکن مغزی یا همون fMRI (یک جور اسکن که نشون میده کدوم قسمتای مغز موقع انجام یه کار خاص فعال میشه) این قضیه رو روی یه گروه آدم که زبان اشاره ژاپنی بلدن بررسی کردن. زبان اشاره ژاپنی همون زبانیه که ناشنواها با دست و بدنشون برای حرف زدن استفاده می‌کنن.
این بچه ها چند تا آزمون مختلف انجام دادن، پنج مدل مختلف که موضوشون اینا بود: 1. آزمون کانتکست (یعنی اینکه اطلاعات کلی صحنه یا موقعیتو بفهمی)، 2. پر کردن جای خالی (همون گذاری که چندتا جمله داری و باید یه کلمه جا افتاده رو بزنی)، 3. چرخش (تصور کن یه چیزی رو باید تو ذهنت بچرخونی)، 4. دنبال کردن دنباله (باید یک الگو رو ادامه بدی)، و 5. پیدا کردن تشابه (یا همون آنالوژی که باید بین دو چیز شباهت پیدا کنی). هرکدوم از اینا یا به زبان نزدیک‌تر بودن یا نه، و بعضیاشون بیشتر فکری بودن تا زبانی.
حالا بخش جالبش اینجاست که اسکن نشون داده، وقتی آدم‌ها آزمون کانتکست رو حل می‌کنن (که خیلی به فهم زبانی مربوط میشه)، چندتا نقطه مغزی همزمان روشن میشه، مثلاً:**
- LPMC: یعنی ناحیه پیش‌حرکتی سمت چپ مغز، جایی که حرکت و حرف زدن با هم درگیره،
- IFG: این یکی معروفه به ناحیه بروکای مغز یا همون جایی که کلی کار پیچیده زبانی انجام میده.
تازه اومدن یه سری تحلیل عمیق‌تر انجام دادن و نتیجه گرفتن که برای کارهای مختلف مغزی، سه تا سیستم جدا تو مغز فعال میشه:
- سیستم بازگشتی (Recursive System): این واسه کارهایی مثل ادامه دنباله یا کارای پیچیده که سریع نیاز به فکر داره، روشن میشه. مثلاً وقتی باید دنبال یه الگویی تو ذهن بچرخی. این سیستم بیشتر تو LPMC سمت چپ و راست فعال میشه.
- سیستم گزاره‌ای (Propositional System): این یکی مخصوص فکر کردن درباره جمله‌ها و حقیقت‌هاست، بیشتر تو IFG فعال میشه.
- سیستم بندگونه (Clausal System): این یکی توی pTG، یعنی قشر گیجگاهی پشتی دو طرف مغز (همون ناحیه‌ای که زیاد کارش پردازش جمله و ساختار بند هست) فقط موقع درک کانتکست (زمینه و موقعیت جمله) فعال میشه.
یه نکته دیگه اینکه وقتی از شرکت‌کننده‌ها خواستن یه داستان ویدیویی تو زبان اشاره ژاپنی رو نگاه کنن، باز هم نواحی مثل LPMC، IFG و بخش‌های زمانی مغز درگیر شدن. این نشون داد که حتی وقتی داریم زبان اشاره می‌بینیم، کلی از مغز فعال میشه که تو فکر کردن هم لازمه.
در نهایت چی دستگیرشون شد؟ این که مغز ما برای زبان و فکر کردن، سه مدل سیستم جدا و مهم استفاده می‌کنه و بسته به نوع کاری که انجام میدیم (تحلیلی، جمله‌بندی، یا فهم موقعیت) این سیستم‌ها با هم یا جدا فعال می‌شن. خلاصه‌ش این شد که واقعاً زبان و فکرامون تو اعماق مغز با هم رفیق جون‌جونین و بدون هم نمی‌تونن فکر عمیق یا بیان پیچیده داشته باشن!
راستی، اگه اون اصطلاحات قلمبه سلمبه رو زیاد می‌شنوی: fMRI همون اسکن مغزیه که میگه هر لحظه مغزمون کدوم نقطه روشن‌تر شده؛ و IFG، LPMC و PTG فقط اسم‌های تخصصی بعضی بخش‌های مغز هستن که هرکدوم یه جور مهارت زبانی یا فکری رو کنترل می‌کنن.
خلاصه، مغز و زبان هر دو با هم کار می‌کنن و هر موقع داریم فکر می‌کنیم، یه نفری تو مغزمون همیشه داره با زبانش حرف می‌زنه حتی اگه چیزی نگیم!
منبع: +
