بذارین براتون یکی از هیجان‌انگیزترین خبرهای این هفته رو تعریف کنم: طوفان هاریکنی به اسم ارین، که اولین طوفان بزرگ فصل آتلانتیکِ ۲۰۲۵ حساب میشه، داره همینطور با قدرت عجیب به سمت سواحل شرقی آمریکا پیش میاد و خیلی‌ها رو ترسونده! حالا واسه اینکه بدونین اوضاع چقدر جدیه، باید بدونین پیش‌بینی کردن که ارین می‌تونه موج‌هایی تا ۱۰۰ فوتی (یعنی تقریبا ۳۰ متر!) رو درست کنه که اصلاً شوخی نیست.
ارین چند روزی هست که به طوفان کاریزماتیک فصل تبدیل شده. شنبه ۱۶ آگوست با سرعت خیلی بالا به رده ۵ هاریکن رسید که قوی‌ترین نوع طوفانه. (رده‌بندی هاریکن‌ها رو با یه مقیاسی به اسم Saffir-Simpson Wind Scale اندازه می‌گیرن که از ۱ تا ۵ می‌ره؛ رده ۵ یعنی خیلی خیلی خطرناک!) بعدش یه کم از قدرتش کم شد، بعدش دوباره قوی‌تر شد و الان، که دارم این خبر رو براتون می‌گم، ارین تو رده ۴ قرار گرفته و با سرعت باد تقریبا ۱۳۰ مایل بر ساعت (حدود ۲۱۵ کیلومتر بر ساعت) داره می‌تازونه.
طوفان الان درست شرق جزایر باهاماس جنوبی خودشو نشون داده و قراره تا وسط‌های هفته بین برمودا و سواحل شرقی آمریکا حرکت کنه. البته خبر خوب اینه که فعلاً قرار نیست دقیقاً به خشکی برسه (یعنی landfall نمی‌کنه، یعنی نمیاد مستقیم تو خاک آمریکا بخوره)، ولی همچنان احتمال داره با موج‌ها و سیلاب‌های شدید، سواحل رو حسابی به دردسر بندازه.
سازمان ملی هواشناسی آمریکا یه هشدار رسمی به اسم coastal flood watch داده (یعنی مراقب باشین امکان داره ساحل سیل بزنه) که از روز سه‌شنبه قراره شروع بشه. مخصوصاً جزایر Outer Banks که کنار کارولینای شمالی هستن کاملاً در معرض خطر قرار گرفتن. مثلاً مسئولای Dare County که بخشی از این جزایرن، یه وضعیت اضطراری اعلام کردن و همه رو مجبور کردن ساکنان جزیره Hatteras تخلیه کنن، چون احتمال سیلاب خیلی زیاده.
یه نکته جالب و کمی ترسناک: دانشمندای مدل‌سازی اقیانوس (Ocean and Earth System Modeling یعنی دانشمندایی که با کامپیوتر و محاسبات پیشرفته شرایط اقیانوس و زمین رو شبیه‌سازی می‌کنن)، مثل ژان بیدلو از مرکز پیش‌بینی اروپایی، گفتن که وضعیت فعلی نشون میده ارتفاع موج‌های بزرگ تا ۵۰ فوت و حتی بیشتر هم می‌رسه و احتمال این که موجی به ۱۰۰ فوت یا حدود ۳۰ متر برسه وجود داره. فکر کن اصلاً موجی به بلندی یه ساختمان ۱۰ طبقه!
یکی دیگه از خطرای اصلی این طوفان، جریان‌های برگشتی (Rip Currents) هست که خیلیا باهاش آشنایی ندارن. این‌ها جریان‌های قوی‌ای هستن که آدم رو از ساحل به سمت داخل دریا می‌برن و چون راه برگشت خیلی سخت میشه، واقعاً خطرناکن.
پیش‌بینی هم شده که نه‌تنها سواحل آمریکا، بلکه باهاماس، برمودا و حتی سواحل شرقی کانادا هم چند روز آینده حسابی تو خطر این شرایط اقیانوسی خشن و موج‌های سهمگین هستن.
حالا یه توضیح اساسی در مورد خود هاریکن: هاریکن‌ها در اصل همون چرخه‌های گرمسیری (Tropical Cyclone) هستن، یعنی طوفان‌هایی که تو مناطق گرمسیری و رو اقیانوس‌ها درست میشن و خیلی سریع دور خودشون می‌چرخن. برای اینکه یه طوفان تبدیل به هاریکن بشه، باید حداکثر سرعت بادش به ۷۴ مایل بر ساعت (حدود ۱۱۹ کیلومتر بر ساعت) یا بیشتر برسه. اون وقت تازه از رده ۱ شروع می‌کنه (کمترین شدت)، و تا رده ۵ (شدیدترین شدت با باد ۱۵۷ مایل یا بیشتر) بالا می‌ره.
ارین واقعاً رکورد عجیب و غریبی زده؛ چون تو کمتر از دو روز از رده ۱ به رده ۵ جهش زد – یعنی یکی از سریع‌ترین تقویت‌شدن‌های یه طوفان تو کل اقیانوس آتلانتیک! بعدش یه کم ضعیف شد (تا رده ۳) و دوباره الان به رده ۴ برگشته.
یه نکته‌ی مهم دیگه اینه که علت اصلی این شدت عجیب طوفان‌ها، گرمایش جهانی (Climate Change یعنی اون وضعیتی که بخاطر آلودگی هوا و افزایش گازهای گلخانه‌ای، دمای هوا و دریاها داره همینطور بالا می‌ره) هست. مثلاً از مارس ۲۰۲۳ تا الان، دمای سطح دریاهای جهان به شدت بالا رفته و این باعث میشه طوفان‌ها انرژی بیشتری بگیرن و سریع‌تر قوی بشن.
در آخر باید بگم که طوفان ارین الان یه طوفان «بزرگ» (Major Hurricane) حساب میشه، چون تو رده ۴ قرار داره (سرعت بادش بین ۱۳۰ تا ۱۵۶ مایل یا ۲۰۹ تا ۲۵۱ کیلومتر در ساعته) و می‌تونه اگر به جایی برخورد کنه، «خرابکاری اساسی» به بار بیاره! سطح پوشش این طوفان هم خیلی زیاده: بادهای قوی تا شعاع ۳۷۰ کیلومتر دور خودش رو درگیر کرده و به ارتفاع ۱۳۰ کیلومتری از سطح هم می‌رسه!
پس خلاصه‌اش این میشه: اگر حوالی سواحل شرقی آمریکا هستین، حسابی مراقب باشین چون موج‌های عظیم، بادهای شدید و احتمال سیلاب جدی وجود داره. حتی اگر مستقیم به خشکی نخوره، تاثیرشو می‌ذاره!
اگر کلی‌تر دوست دارین بدونین، امسال پیش‌بینی شده تعداد زیادی طوفان تو آتلانتیک داشته باشیم (حدود ۱۰ تا!). ریشه‌ی قضیه هم اکثراً به همین گرمایش عجیب دریاها و جو برمی‌گرده. خلاصه تابستون امسال، طبیعت داره حسابی خودش رو نشون میده!
منبع: +
