اگه تا حالا شکل لاما و آلپاکا رو دیده باشی، ممکنه برات سوال پیش بیاد واقعاً فرقشون چیه؟ هر دوشون حیوان‌های خوشگل و پشمالویی هستن با گردن بلند که معمولاً تو گله زندگی می‌کنن، ولی واقعا خیلی فرق دارن. خب بذار برات قشنگ و رفیق‌وار توضیح بدم.
ماجرا از این قراره که خیلی‌ها، حتی توی مزرعه‌هایی مثل Cotton Creek Farms واقع در میشیگان، همیشه این سوال رو دارن: فرق لاما با آلپاکا چیه؟
ریشه‌ی خانوادگی‌شون چیه؟
لاماها (اسم علمیشون Lama glama) و آلپاکاها (اسم علمیشون Lama pacos یا Vicugna pacos) هردوشون از خانواده‌ی «کَمِلیـد»ها هستن. یعنی همون خانواده‌ای که شترها (camel) هم توش هستن. شترها رو حتما می‌شناسی، همون بامزه‌هایی که کوهان دارن! جالب اینجاست که اصل و نسب این خانواده از غرب آمریکای شمالی بوده! یعنی اول کار، همه‌شون اونجا بودن، بعد که بین قاره آمریکا و آسیا یه «پلِ بَرینگی» (Bering Land Bridge؛ این یعنی یه خشکی که اون موقع‌ها دو قاره رو بهم وصل می‌کرد، تو عصر یخبندان) بود، بعضیا مهاجرت کردن به آسیا، بعضیا رفتن سمت آمریکای مرکزی و جنوبی.
اونایی که رفتن آسیا، شدن شترهای یه‌کوهانه (dromedary) و دوتا کوهانه (bactrian camel) که تو آفریقا و خاورمیانه می‌بینیم. اون گروهی هم که تو آمریکای جنوبی موندن، نسلشون به لاماها و آلپاکاها رسید. تازه، حیوانات وحشی اجدادی‌شون هم هستن: گواناکو (Lama guanicoe) و ویکونیا (Vicugna vicugna).
یه نکته جالب دیگه: تو آمریکا ممکنه فکر کنن لاما و آلپاکا حیوانات خارجی هستن، ولی در واقع جد و آبادشون از همون‌جاست! پس حضورشون اونجا یه جور بازگشت به خانه است!
چجوری اهلی شدن؟
یه تحقیقی که تو سال 2020 منتشر شد، گفته گواناکوها بودن که اهلی شدن و شدن لاما، و ویکونیاها شدن آلپاکا. البته همه دانشمندها صد در صد موافق این داستان نیستن، ولی فعلا بهترین فرضیه همینه. جالب اینجاست که آلپاکا حدود ۶ تا ۷ هزار سال پیش اهلی شد! یعنی بشر واقعا کارش درسته.
بریم سراغ فرق‌های ظاهری:
- وزن و قد: بزرگ‌ترین فرق واضحه: لاماها دو برابر سنگین‌تر از آلپاکاها هستن! لاماها حدود ۱۳۰ تا ۲۰۰ کیلو وزن دارن و قدشون حدود ۱۱۵ سانتی‌متره (از بلندترین نقطه پشتشون). آلپاکاها سبکترن—حدود ۴۵ تا ۸۰ کیلو و قدشون فقط ۹۰ سانتی‌متره. یعنی حتی بزرگ‌ترین آلپاکا هم نمی‌تونه به لاما برسه!
- صورت و گوش: آلپاکاها گوش‌های گلابی‌شکل و دماغ کوتاه دارن، ولی لاما گوشاشون دراز و «شکلی مثل موز» داره، دماغشون هم بلندتره.
- موها: موهای آلپاکا خیلی نرم، براق و لطیفه (اصلاً معروفه به لوکس بودن و گرم بودن). لاما موهاش زبر و سیمی‌ماننده، یه جورایی شبیه حصیر!
خُب کاربرداشون چی؟
لاماها بزرگ‌جثه‌ان و قوی، برای همین تاریخا ازشون باربری و حمل بار استفاده می‌کردن، مخصوصاً همون زمانی که اینکاها (Incas: یه امپراطوری معروف تو آمریکای جنوبی) ازشون برای حمل بار و حتی کود دادن زمیناشون استفاده می‌کردن! آلپاکاها اما بیشتر واسه پشم نرم و عالیشون محبوب بودن. پشم آلپاکا رو واسه پوشاک لوکس و گرم و نرمی استفاده می‌کنن، لاما نه! پشم لاما اصلاً بدرد چیزی که مستقیم به پوست می‌خوره نمی‌خوره، چون زبره.
اخلاقیات و رفتار
- لاماها بیشتر حالت نگهبانی و محافظ دارن، تو شرایط خطر ممکنه رو در رو با تهدید مقابله کنن.
- آلپاکاها خجالتی‌تر و آروم‌ترن، بیشتر ترجیح میدن فرار کنن تا روبه‌رو بشن؛ عاشق‌تر و مهربون‌ترن!
ولی هر دوشون هوشیار، باهوش و قابل آموزش هستن! خیلی‌ها فکرش رو نمی‌کنن ولی این حیونا واقعا مهربون و فهمیده‌ان.
خلاصه اگه برات سوال شده بود فرق بین این دوتا حیوان باحال چیه، الان دیگه کاملا می‌دونی و می‌تونی واسه هرکی نمی‌دونه، راحت و خوش‌مزه توضیح بدی! 😉
منبع: +
