خب رفقا، حتماً شما هم خبرهای زیادی در مورد رقابت عجیب‌وغریب نظامی بین آمریکا و چین شنیدین. چند وقت پیش همه هنوز داشتن درباره جنگنده مخفی‌کار J-35 چین حرف می‌زدن – همون که قیافه‌ش واقعاً آدم رو یاد F-35 آمریکایی می‌ندازه – که حالا دوباره یه حرکت بحث‌برانگیز دیگه از چینی‌ها سر زده!
موضوع چیه؟ اخیراً یه سری عکس از یه بالگرد جدید چینی تو شبکه‌های اجتماعی پخش شده که ظاهرش خیلی خیلی شبیه هلیکوپتر S-97 Raider سیروسکی آمریکاست. سیروسکی همون برند معروف هلیکوپتر آمریکاییه که چند تا طرح نوآورانه تو این سال‌ها داشته.
📸 حتی نحوه طراحی چرخ‌های فرودش و شکل کلی بدنه (یه جور بدنِ کشیده که مثل بچه قورباغه به نظر میاد!) هم تقریباً همونه. دو تا ملخ چهارپرهٔ کوواکسیال (یعنی دو تا ملخ یکی روی یکی، خلاف جهت هم می‌چرخن—این کار باعث میشه نیازی به ملخ دُم نداشته باشن و تعادلش بهتر شه)، ملخ فشاری پشت بالگرد (برای شتاب‌گرفتن و حرکت سریع). واقعاً فقط رنگش فرق می‌کنه!
چین قبلاً هم حسابی استاد کپی‌زنی تو این قضیه بوده. مثل Z-20 که یه جورایی نسخه چینی هلیکوپتر معروف Black Hawk آمریکاست، یا پهپاد FH-97 که خیلی‌ها می‌گن کپی XQ-58A Valkyrie هست. مدت‌هاست کارشناسا و حتی مقامات غربی می‌گن که شرکت‌های دفاعی چین با عملیات جاسوسی سایبری تونستن کلی تکنولوژی هوانوردی آمریکا رو در بیارن و بسازن (یعنی یک جور هک و جاسوسی که بیان طرح‌های حساس رو بدزدن).
اما این داستان فقط کپی‌کاری نیست! به‌نظر می‌رسه چین واقعاً می‌خواد بالگردهای خیلی پیشرفته و سریع بسازه تا ارتش آزادی‌بخش خلقش (همون PLA) بتونه ماموریت‌های سریع و خطرناک توی میدان جنگ انجام بده. این هلیکوپترها مناسب نفوذ سریع، شناسایی، و حتی حمله‌های غافلگیرکننده‌ان که کمتر تو تیررس دشمن قرار می‌گیرن.
یه کم بریم سراغ اصل ماجرا؛ هلیکوپتر S-97 آمریکایی اصلاً برای همین طراحی شده بود: بشکنه رکورد سرعت هلیکوپترهای معمولی! تو تست پروازهاش تونسته به سرعت ۲۰۰ نات (حدود ۳۷۰ کیلومتر بر ساعت) برسه که خیلی بالاتره از هلیکوپترهای معمولی. این سرعت و مانور بالا یعنی تو جنگ، کمتر میشه با سیستم‌های ضدهواپیمای قابل‌حمل اون رو زدن (مثل بعضی اتفاقات جنگ اوکراین برای بالگردها!).
یه آپشن جذاب دیگه S-97، اینه که می‌تونه خیلی سریع کم کنه و حتی برعکس یا با نوک پایین عقب بره! حتی می‌تونه یه جا دور خودش بچرخه و اسلحه‌هاش رو روی هدف نگه داره. واقعاً امکانات خفنیه دیگه.
داستان جالب اینجاست که این S-97 نقش یه نمونه آزمایشی رو برای پروژه بزرگ‌تر به اسم Raider X هم داشت (یه مودیل بزرگ‌تر برای پروژه Future Attack Reconnaissance Aircraft — یا FARA، که معنی‌ش میشه: هلیکوپترهای شناسایی و تهاجمی آینده ارتش آمریکا). قرار بود بیاد جای مدل قدیمی Kiowa رو بگیره و همراه با آپاچی و پهپادها عملیات کنه. ولی این برنامه اوایل سال ۲۰۲۴ کنسل شد!
حالا، وضوح داره که چین داره با دیدن همین طرح‌ها راه خودش رو پیدا می‌کنه. شاید به این علت هلیکوپتر سرعت بالا رو لازم داره که تو ماموریت‌هایی مثل حمله سریع، شناسایی و نفوذ تو خط دشمن کارآمد باشه. اونم با وضعیت جنگای امروزه که هلیکوپترها خیلی راحت با پدافندهوایی زده میشن؛ سرعت و قابلیت مانور بالا شده شرط بقا!
یکی دیگه از نکات جالب اینه که فقط چند روز قبل از این عکس‌ها، اولین هواگرد Tiltrotor چینی هم در تست‌های پرواز دیده شد. Tiltrotor به اون مدل هلیکوپترها گفته میشه که ملخشون می‌تونه خم شه و هم عمودی پرواز کنه هم سریع به سمت جلو حرکت کنه؛ مثل V-22 Osprey آمریکایی. آمریکا هم چند ساله این کانسپت رو تست می‌کنه و اخیراً مدل V-280 Valor کمپانی Bell رو انتخاب کرد که جای Black Hawk رو بگیره.
چین فعلاً هر دو مسیر؛ هم کوواکسیال هم تیلت‌روتور رو پیش می‌بره. یعنی هنوز تصمیم نگرفته رو کدوم بمونه و شاید برای ماموریت‌های مختلف هر دو نوع رو بسازه.
در نهایت، چه این بالگرد جدید فقط یه نمونه آزمایشی باشه یا به زودی قراره عملیاتی بشه، یه چیز رو خیلی واضح می‌کنه: چین کاملاً داره حرکت‌های نوآورانه صنعت هوانوردی آمریکا رو زیر نظر می‌گیره و خیلی سریع پیش میره.
از دید آمریکا، انگار دیگه اون برتری مطلق تکنولوژیک تو حوزه هوایی در حال آب رفتنه. مخصوصاً چون چین داره خیلی سریع همون طرح‌های پیشرفته رو می‌سازه و حتی شاید توش نکاتی رو ارتقا بده.
خلاصه که، رقابت هلیکوپتری بین این دو ابرقدرت داره داغ و داغ‌تر میشه؛ باید دید آینده در این حوزه چی پیش میاد و کی می‌تونه سریع‌تر (و موفق‌تر) عمل کنه!
منبع: +
