خب رفیق، این هفته یه داستان عجیب از چین داریم که اگه اهل اینترنت و دنیای تکنولوژی باشی، قطعا واست جالبه! قضیه اینه که کشور چین برای حدود ۷۴ دقیقه، خودش رو تقریبا از بقیه دنیا توی اینترنت جدا کرد. یعنی مردم چین اصلاً نمی‌تونستن به خیلی از سایت‌های خارجی دسترسی داشته باشن. اما نکته جالب‌تر اینه که ساعت این اتفاق، نصف شب بوده و اکثر مردم هم خواب بودن. از ساعت ۰۰:۳۴ تا ۰۱:۴۸ به وقت پکن، یعنی خیلی‌ها احتمالاً اصلاً متوجه ماجرا نشدن!
حالا بذار یکم بیشتر وارد جزئیات شم. این قطعی اینترنت دقیقا روی TCP port 443 رخ داد، که اگه بدونی زیاد با وب سر و کار داری، می‌فهمی این پورت مخصوص HTTPS ـه؛ یعنی همون پروتکل امن که بیشتر سایتا امروزه دارن روش کار می‌کنن و قفل سبز مرورگر رو نشون میده. عیناً اینجوری بود که هر ترافیک اینترنتی که می‌خواست بره بیرون چین با HTTPS، قطع میشد و کاری نمی‌تونستی بکنی. اما پورت‌های دیگه مثل ۸۰ (HTTP معمولی)، ۲۲ (SSH، یا همون ارتباط امن مخصوص برنامه‌نویسا)، و حتی پورت ۸۴۴۳ (یه نسخه جایگزین HTTPS) دست‌نخورده باقی موندن.
این وسط چیزی که همچنان ذهن خیلی‌ها رو مشغول کرده اینه که: آیا این یه اشتباه بود یا واقعاً یه آزمایش یا حرکت عمدی؟ طبق یه گزارش مفصل که از متخصصان سانسور اینترنتی اومده، دیواره آتش بزرگ چین (همون Great Firewall که معروفه به سیستم سانسور اینترنت چین)، این بار با ارسال بسته‌های تقلبی TCP RST+ACK باعث شد اون پورت ۴۴۳ رو قطع کنه و دسترسی به بیشتر سایت‌های خارج رو نابود کنه؛ حتی سرویس‌هایی مثل اپل و تسلا که سروراشون خارج از چین قرار داره هم واسه کاربران چینی غیر قابل دسترس شدن.
یه توضیح کوچیک: Great Firewall چین فقط یه دستگاه یا دیوایس خاص نیست، یه سیستم خیلی بزرگ و پیچیده‌ست که پر از تجهیزات و راهکارهای مختلف هست تا بتونه فیلترینگ کنه و کنترل داشته باشه روی اینکه مردم به چی دسترسی دارن و به چی نه.
حالا موقع بررسی‌ها، فهمیدن این تجهیزات جدیدی که تو این اتفاق نقش داشتن اصلاً به چیزهایی که قبلاً توی دیواره آتش چین شناخته بودن شبیه نبود! یعنی یا یه دستگاه جدید وارد کار شده، یا یکی از دستگاه‌های قدیمی بد کانفیگ شده یا یه تست داشتن انجام می‌دادن که اوضاع اینجوری شده؛ کسی مطمئن نیست. راستش دیواره آتش چین قبلاً هم مشکلی با باگ و خرابکاری و اشتباه فنی داشته، پس اصلاً بعید نیست این بارم یه خطای بشری یا فنی بوده باشه.
قضیه زمانی عجیب‌تر میشه که دقیقاً چند ساعت قبل از قطع دسترسی توی چین، توی پاکستانم یه قطعی اینترنت بزرگ رخ داد. جالب اینکه پاکستان هم توی سانسور اینترنت سابقه داره و حتی میگن تکنولوژی سانسورش رو تا حدی از چین گرفته. یعنی شاید واقعاً یه ربطی بوده بین این دو ماجرا، هرچند شواهد قطعی وجود نداره و فعلاً فقط حدس و گمانه.
یه نکته جالب دیگه درباره مدل سانسور چین اینه که چین همیشه سعی می‌کنه راه میان‌بری بره. یعنی بجای اینکه کلاً اینترنت کل کشور رو مثل بعضی جاها (ترکیه، سودان یا مصر) تعطیل کنن، بیشتر ترجیح میدن خیلی دقیق‌تر و دونه‌دونه کنترل کنن که ملت به چه سایتی و با چه پورتی دسترسی دارن. این کار باعث میشه هم دسترسی به اطلاعات خارجی رو کم کنن، هم ضرر اقتصادی وحشتناک به شرکت‌های داخلیشون نزنن. بالاخره کلی کسب‌وکار بسته به اینترنت دارن، مخصوصاً سرویس‌هایی که باید با خارج ارتباط داشته باشن.
در نهایت هم با اینکه هیچ رویداد سیاسی یا سانسور حساس و خاصی همزمان با این قطعی گزارش نشد، هنوز معلوم نیست واقعاً چی شده. جمع‌بندی جامعه کارشناسی و آدم‌هایی که داستان رو دنبال می‌کنن اینه که یا این یه تست داخلی بوده یا یه اشتباه فنی عجیب و غریب!
تا وقتی شواهد قطعی‌تر پیدا نشه، فقط میشه گفت دیدیم چطور کشوری مثل چین، حتی وقتی همه خوابن، می‌تونه تنها با یه حرکت کوچیک کل آدم‌ها رو توی فضای اینترنت زیر و رو کنه؛ اونم فقط با بستن یه پورت حساس!
منبع: +
