این چند وقت اینترنت رو که زیر و رو می‌کردی، احتمالش زیاد بود با عکس‌های عجیب و غریب یه چیزی به اسم “ربات بارداری” از چین روبرو بشی. عکس‌ها هم اونقدری غیرواقعی و خنده‌دار بودن که انگار بچه‌های واقعی لم داده بودن توی شکم ربات‌های تزیین‌شده با سیم‌کشی و کلی خط و فلز براق، در حالی که حتی سینه هم نداشتن! خلاصه کلی سایت معروف مثل Newsweek و The Economic Times از این خبر نوشتن. ادعا شده بود شرکتی به اسم Kuai Ke Zhi و یه نفر به اسم Zhang Qifeng دارن روی این ربات کار می‌کنن و می‌خوان تا ۲۰۲۶ نمونه اولش رو با قیمتی کمتر از ۱۰۰ هزار یوان (که حدود ۱۴ هزار دلاره) به بازار بدن.
طبق ادعاشون، هدف این ربات این بود که از اول تا آخر بارداری رو تو شکمش بچرخونه تا نه کسی لازم باشه ازدواج کنه، نه کسی درد بارداری رو تحمل کنه. فقط نیاز داشتن “تکنولوژی رحم مصنوعی” (یعنی یه محیط آزمایشگاهی که بتونه مثل رحم طبیعی شرایط رشد جنین رو فراهم کنه) رو بذارن توی شکم ربات تا آدم و ربات بتونن با هم همکاری کنن و یه بچه متولد شه! ولی واقعا کسی نگفت این تعامل بین آدم و ربات چطوری قراره باشه.
اینجا ما یه گشتی زدیم تا بفهمیم آیا اصلا یه شرکت با این اسم وجود داره یا نه و آیا این آقا Zhang Qifeng واقعا دکترا داره یا نه. دانشگاه NTU سنگاپور هم گفت اصلاً همچین دانشجویی نداشته و اصلاً هیچ تحقیقی در زمینه ربات بارداری اونجا انجام نشده.
حالا اصل ماجرا چیه؟ این کل داستان ربات بارداری چینی یه شایعه بوده و هیچ نمونه واقعی ازش تا حالا وجود نداره، حتی سایت Snopes که کارش بررسی شایعاته هم همین رو تایید کرده. ولی سؤال اصلی اینه: آیا اصلاً ساخت یه ربات بارداری از لحاظ علمی ممکنه یا فقط تو قصه‌های علمی تخیلی می‌شه بهش فکر کرد؟
برای جواب این سؤال، باید اول بدونیم که دانشمندا دارن روی چی کار می‌کنن. مثلاً تو بیمارستان کودکان فیلادلفیا دارن یه دستگاه به اسم EXTEND می‌سازن که شبیه یه محفظه پر از مایع آمنیوتیک آزمایشگاهی هست. (مایع آمنیوتیک همون آبیه که دور جنین تو رحم مادره و جنین رو محافظت می‌کنه.) هدفشون اینه که بچه‌های خیلی زودرس – مثلاً اونایی که بین هفته ۲۳ تا ۲۸ بارداری به دنیا میان – بتونن تو این محیط رشد کنن و راحت‌تر زنده بمونن.
تو این سیستم، بند ناف جنین به یه دستگاه اکسیژن‌ساز بیرونی وصل می‌شه (که نقش تقریبی جفت رو بازی می‌کنه) و جنین تو محیطی مثل رحم قرار می‌گیره که از نور، میکروب، فشار و سرما در امانه. دانشمندا اینو فعلاً فقط روی بره‌ها امتحان کردن و تونستن بره‌ها رو تا یک ماه تو اون شرایط نگه دارن و رشدشون خوب پیش رفته. تحقیقات جدیدتر نشون داده حتی نحوه فعالیت ژن‌های مغز بره‌های تو لوله هم شبیه بره‌هایی بوده که تو رحم مادر موندن.
بازم تحقیقات دیگه دارن روی “جفت مصنوعی” آزمایش می‌کنن (جفت همون عضوی که اکسیژن و مواد غذایی رو به جنین می‌رسونه). البته اینا هنوز خیلی با آزمایش انسانی فاصله دارن.
ایده ربات بارداری اما پیچیده‌تر از این حرفاست! یکی از بزرگترین چالش‌ها، مرحله “لانه‌گزینی” یا “ایمپلنت شدن” جنین داخل رحم هست. معمولاً تو لقاح طبیعی، تخمک بارور توی لوله فالوپ حرکت می‌کنه و باید خودش رو به دیواره رحم برسونه و اونجا جای خودش رو باز کنه. تو لقاح آزمایشگاهی (IVF)، دکترها فقط جنین رو منتقل می‌کنن، ولی خود “جای‌گیری” با بدن مادره. حالا مثلاً توی محیط رباتیکی، سؤال اینه که لازمه همچین مرحله‌ای داشته باشیم؟ یه دکتر به اسم Harvey Kliman می‌گه شاید فاز لانه‌گزینی اونقدری مهم نباشه و مثالش رو با پرورش هیدروپونیک (کشت سبزیجات معلق تو آب) توضیح می‌ده؛ فرض کن یه نهال گوجه‌فرنگی رو آویزون نگه داشتن، تو مایعی پر از مواد مغذی. اما یه دکتر دیگه به اسم Aghajanova باور داره که لانه‌گزینی حیاتی هست چون هم رشد جنین هم رشد جفت رو خیلی تحت تاثیر می‌ذاره.
البته فراتر از لانه‌گزینی هم کلی مشکل دیگه هست. مثلاً تو هفته‌های اول بارداری، خون مادر وارد رحم نمی‌شه چون میزان اکسیژن بالاست و ممکنه به جنین آسیب بزنه؛ پس باید محیط کم-اکسیژن حفظ شه و بعد کم‌کم به مرور اکسیژن بیشتر بشه. اینا رو توی دستگاه باید دقیق مدیریت کنن که اصلاً کار آسونی نیست! تازه بدن مادر هر هفته وضعیت متابولیکی‌اش تغییر می‌کنه، مواد مغذی و مواد اضافی کم و زیاد می‌شن و کسایی که بخوان یه ربات طراحی کنن باید همه این تغییرات رو دقیق پیاده‌سازی کنن.
یه روایت جالب اینه که تو محیط ماشین دیگه لازم نیست نگران سیستم ایمنی مادر باشن که به جنین حمله نکنه. تو بارداری طبیعی، بدن مادر باید خودش رو با جنین وفق بده تا بهش حمله نکنه و جفت هم هورمون ترشح می‌کنه تا سینه‌ها رو برای شیر تولید کردن آماده کنه. اینا تو یه قالب رباتیک بی‌معنا می‌شن. ولی از اون طرف، مثلاً در بارداری طبیعی، آنتی‌بادی‌ها (یعنی همون مولکول‌های دفاعی بدن که جلوی بیماری رو می‌گیرن) از طریق خون مادر به جنین منتقل می‌شن. تو بارداری رباتیک، باید راهی برای این انتقال آنتی‌بادی‌ها پیدا کنن، مثلاً با شیر خشک غنی‌شده یا آنتی‌بادی‌های ساخته‌شده در آزمایشگاه.
یه چالش بزرگ دیگه بحث میکروبیوم واژن هست (یعنی تمام باکتری‌ها و قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌های مفیدی که تو واژن زن زندگی می‌کنن و طبق تحقیقات می‌تونن روی رشد جنین تاثیر مثبت بذارن). تو محیط رباتیک، فهمیدن کدوم باکتریا مفیدن و چطور باید دقیق اون محیط رو کپی کنن کلی معماست.
حالا اگه فرض کنیم که همه این چالش‌ها رو برطرف کنیم، بازم سوالای بزرگ باقی می‌مونه: اسپرم و تخمک رو از کجا بیارن؟ اجازه آزمایش رو چه کسی می‌ده؟ تولد جنین از داخل ربات اصلاً چه شکلیه و کی باید کنارش باشه؟ آیا کودکانی که تو ماشین بزرگ شدن با بچه‌های عادی فرقی خواهند داشت؟
دکترها اعتقاد دارن که فعلاً این تکنولوژی‌ها فقط تو داستان‌های علمی‌تخیلی وجود دارن و هنوز یه عمر با واقعیت فاصله داریم. تازه تو آمریکا همین الان گزینه‌هایی مثل رحم اجاره‌ای و تخمک اهدایی وجود داره و واقعاً نیاز حیاتی به چنین رباتی ندارن.
در آخر، فقط همین تصورِ ساخت یه ربات بارداری باعث می‌شه آدم بیشتر به معجزه بارداری طبیعی پی ببره! میلیون‌ها بار در سال، این اتفاق به شکل طبیعی و بدون نیاز به هیچ رباتی می‌افته؛ واقعاً که کار طبیعت بی‌نظیره!
✌️ این مطلب صرفا جهت اطلاعاته و اصلاً جنبه پزشکی یا درمانی نداره.
منبع: +
