تا حالا شده موقع انتخاب رنگ لباس یا دکور خونه، کلی شک کنی که این رنگ‌ها اصلاً به هم میان یا نه؟ قضیه اینه که موضوع ترکیب رنگ‌ها یا همون هارمونی رنگ، مدت‌هاست توی هنر و دیزاین بحث میشه، ولی هنوز یه کوچولو به جمع‌بندی درست و حسابی نرسیدن. بیشتر مدل‌هایی که تا الان برای هارمونی رنگ ساختن، یا فقط بر اساس حس و حال آرتیست‌ها بوده یا روی دیتاهای خیلی محدود کار شده.
اما یه تیم پژوهشی اومدن و یه نگاه عددی و باحال به این قضیه انداختن. اونا به جای اینکه فقط درباره سلیقه هنرمندا یا قوانین کتابی حرف بزنن، رفتن سراغ آزمایش واقعی! توی این تحقیق، از یه دایره رنگ خاص به اسم HSL استفاده کردن (این همون سیستمیه که توش سه تا چیز مهمه: رنگ پایه یا hue، شدت رنگ یا saturation و نورداشتن رنگ یا lightness). اونا از آدم‌ها خواستن تا ترکیب دوازده تا سیزده رنگ مختلف رو ارزیابی کنن؛ یعنی گفتن فلان دوتا رنگ کنار هم قشنگ‌تره یا نه.
جالبه بدونی که نتیجه این شد: سلیقه آدم‌ها، خیلی روی خود رنگ پایه (hue) حساسه! یعنی یکسری رنگ‌ها خود به خود خوشگل‌تر با هم جفت میشن، یکسری‌ها کمتر. برخلاف چیزی که قدیمی‌ها میگفتن که یه سری قوانین کلی واسه ترکیب همه رنگا هست، اینجا مشخص شد قانون کلی اصلاً جواب نمیده. مثلاً فکر نکن هر چی رنگ روبروی هم توی دایره رنگ رو کنار هم بذاری، همیشه خوشگل میشه! نه بابا، بستگی به خود رنگ داره.
پژوهشگرها یه چیزی به اسم “شاخص ترکیب‌پذیری” یا combinability index ساختن که دقیق نشون میده هر رنگ چقدر با بقیه خوب ترکیب میشه. با بررسی کلی داده‌ها و سلیقه شرکت‌کننده‌ها، بعضی فاصله‌های خاص بین رنگ‌ها توی دایره رنگ، جذاب‌تر به نظر میان. این یعنی برای بعضی رنگ‌ها، فاصله داشتن روی طیف می‌تونه باعث بشه کنار هم قشنگ‌تر دیده بشن. (دایره رنگی، اون مدلیه که انگار همه رنگا دور هم جمع شدن و می‌تونی زاویه بین دو رنگ رو اندازه بگیری).
حالا قسمت باحال قضیه اینه: وقتی این الگوها رو با دنیای واقعی و طبیعت (مثلاً مناظر طبیعی) مقایسه کردن، دیدن دقیقاً همون فاصله‌های رنگی که برای آدم‌ها جذاب‌تر بودن، بیشتر توی طبیعت هم دیده میشن. یعنی سلیقه بصری ما شاید بی‌خود نباشه؛ احتمالاً چشمای ما به رنگ‌های طبیعی عادت کردن و همین باعث شده اون ترکیب رنگا رو دوست‌تر داشته باشیم. اینجاش خیلی خفنه!
جمع‌بندی بخوام بکنم: این تحقیق نشون داد هارمونی رنگ اصلاً یه چیز قطعی و ثابت نیست و سلیقه آدما به شدت به رنگ‌ها بستگی داره. اما یه سری الگوها هم هست که وقتی همه رو با هم نگاه می‌کنی، متوجه میشی بیشتر مردم ترکیب‌هایی رو دوست دارن که توی طبیعت هم زیاد دیده میشه. این می‌تونه برای دیزاینرها و حتی هر کسی که می‌خواد ست رنگ بزنه، کلی نکته کاربردی داشته باشه.
پس دفعه بعد که میخوای دوتا رنگ کنار هم بذاری و دو دل میشی، یه نگاهی هم به ترکیب رنگای توی طبیعت بنداز؛ شاید راهنمای خوبی باشه! و بدون که علم حالا داره کم‌کم بهمون میگه کدوم جفت رنگا معمولاً بیشتر به دل مردم میشینن.
منبع: +
