خب بچهها، بیاین امروز با هم یه موضوع خیلی مهم رو بررسی کنیم: اینکه چجوری معلمها میتونن آموزش درسای STEM (یعنی علوم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضی) رو برای هر بچه طوری متفاوت کنن که همه بتونن بیشتر یاد بگیرن و حال کنن!
اول بذارین با یه بحث جذاب شروع کنم. معلوم شده که “توانایی فضایی” هر کسی، یعنی اینکه بتونی تو ذهنت اشکال رو بچرخونی یا موقعیت چیزها رو تو فضا تجسم کنی (مثلا مثل زمانی که پازل سهبعدی میچینی)، خیلی تاثیر داره روی موفقیت توی درسای STEM. اما متاسفانه تو مدرسهها معمولاً به این موضوع توجه خاصی نمیکنن و بیشتر همه یه مدل آموزش میبینن.
از اون طرف، یه چیز دیگه هم هست به اسم “درگیری” یا همون علاقه و انگیزه برای درس خوندن و شرکت تو فعالیتها. مثلاً وقتی بچهها تو یه پروژه یا کارگروهی کاملاً غرق میشن و با عشق کار میکنن، خب معلومه که هم بیشتر یاد میگیرن، هم کِیف میکنن.
حالا پژوهش جدیدی اومده و یه مقیاس یا پرسشنامه به اسم “مقیاس STEM” طراحی کرده که باهاش میتونن بفهمن هر دانشآموز با توجه به توانایی فضایی و میزان درگیریش، چه قدر نیاز به روشهای متفاوت آموزشی داره. این همون چیزی هست که بهش میگن “نیاز به تفاوت گذاشتن” یا differentiation. یعنی الزاماً یه روش ثابت برای همه جواب نمیده!
توی این تحقیق، ۵۳۵ تا دانشآموز پایههای ۵ تا ۱۰ (یعنی بچههای ۹ تا ۱۶ سال) رو از دو شهرک نیمهکوهستانی و اطراف شهر جمع کردن و یه سری سوال و آزمون ازشون گرفتن. بعد با یه روش تخصصی آماری به اسم Item Response Theory (یا به اختصار IRT که کلیتاً برای تحلیل دادههای پرسشنامههاست و میگه هر سوال چقدر بلد بودن یا علاقه رو نشون میده) به جوابا نگاه کردن. هدف این بود ببینن نمرههای مقیاس STEM با توانایی فضایی و میزان انگیزه این بچهها ارتباط داره یا نه.
نتیجهش شگفتانگیز بود! نشون داد این مقیاس واقعا به درد میخوره: هر چی بچه توانایی فضایی و علاقهش بیشتر باشه، نمرهش تو این مقیاس هم بالاتر میره و میشه فهمید کی باید روشی متفاوت براش درنظر گرفت.
حالا نویسندهها میگن شاید بهترین راه این باشه که کارهای دستورزی و “ساختنی” (که به انگلیسی بهشون میگن making activities یعنی همون وقتایی که بچه باید خودش یه چیزی بسازه، مثلا ماکت درست کنه، پروژه انجام بده، وسیله بسازه و …) رو بیشتر وارد مدرسهها کنیم. چون این مدل فعالیتا هم بچهها رو فعالتر و علاقهمندتر میکنه، هم توانایی فضاییشون رو تقویت میکنه و هم باعث میشه استعداداشون رو نشون بدن. کلاً این کارها برای بعضیا خیلی مفیدتره بسته به اینکه نمره مقیاس STEM شون چنده.
در کل، اگه معلمها و مدرسهها بتونن با کمک این مقیاس، بفهمن هر دانشآموز چه جوری بهتر یاد میگیره و براش روش مناسب رو انتخاب کنن، مطمئناً هم یادگیری بهتر میشه، هم حال و هوای کلاسها جذابتر میشه! پس دفعه بعدی اگه دیدی معلمتون میگه یه پروژه دستساز انجام بدین، بدون واسه اینه که روحت و مغزت با هم فعال شه و البته شاید داری سر یه پژوهش مهم نقش بازی میکنی! 😉
منبع: +