استارشیپِ اسپیس‌اکس بالاخره ترکوند! دهمین پرواز با پرتاب ماهواره و آب‌فرود موفق

بچه‌ها، بالاخره اسپیس‌اکس تونست بعد از کلی زمین خوردن و ماموریتِ ناتمام، یه دل سیر موفقیت بچشه! دهمین تست استارشیپ واقعاً ترکوند و کلی دستاورد جدید داشت که قبلاً یا نشد یا نصفه‌نیمه مونده بود. بذار از اول واستون تعریف کنم که چی گذشته.

همه‌چی از حدود ساعت شش و نیم عصر به وقت محلی تو پایگاه استاربیسِ تگزاس شروع شد. یه موشک گنده (۴۰۳ فوت قد داره، تقریباً معادل یک ساختمان ۴۰ طبقه!) از زمین کند شد و صدای هورا تو تیم مهندسی بلند شد. این بار، برخلاف دفعات قبلی، همه‌چیز خیلی روون و بی‌دردسر پیش رفت.

مرحله اول به خوبی و خوشی جدا شد و بوستر عظیم‌الجثه‌ای که “سوپر هوی” اسمشه (همون بخشی که به موشک توانِ اولیه میده)، طبق نقشه تو خلیج مکزیک سقوط کرد. جالبه اینجا بهتون بگم سوپر هوی قبلاً قرار بود با اون بازوهای غول‌آسای برج پرتاب گرفته بشه، ولی این بار گفتن: بذار یه مدل فرود دیگه رو تست کنیم و اطلاعات جدید جمع کنیم.

از همون اولش کلی شک و شبهه سرِ قابل‌اعتماد بودن استارشیپ وجود داشت؛ چون دفعات قبل یا تو هوا یا رو زمین، منفجر می‌شد! این مسئله برنامه‌ی سرِ الون ماسک واسه استعمار مریخ رو کلی به چالش کشیدی بود. حالا اما، یه نفس راحت کشیدن.

اما جذاب‌ترین بخش جریان کجا بود؟ دقیقه ۱۸ ماموریت، استارشیپ درهاش رو باز کرد و برای اولین بار، ماهواره‌های ساختگی استارلینک رو فرستاد تو مدار! استارلینک همون پروژه‌ی اینترنت ماهواره‌ای عجیب‌غریب اسپیس‌اکسه. این سیستم شبیه دستگاه پز قُرص (همون Pez dispenser که عروسک روشه و یکی‌یکی آب‌نبات میده بیرون) ماهواره‌ها رو دونه‌دونه و با فاصله حدود یه دقیقه درمی‌اورد. البته این ماهواره‌ها اصلی نبودن و قرار بود با ورود دوباره به جو، بی‌خطر بسوزن.

خلاصه این یه نمایش فوق‌العاده بود که نشون بده استارشیپ واقعاً می‌تونه مثل یه وانت فضایی بار ببره مدار! دفعه‌های قبلی یا این بخش کلاً انجام نشد یا وسط کار خراب شد. پس الان واقعاً داریم پیشرفت برنامه رو حس می‌کنیم، مخصوصاً چون قراره استارشیپ مرکز اصلی برای پرتاب ماهواره‌های نسل بعد بشه.

یه رکورد دیگه هم زدن: حدود دقیقه ۳۸ مأموریت، یکی از موتورهای مخصوص فضای خلأ استارشیپ (به اینا می‌گن “Raptor Vacuum Engines” که برای کار در محیط کم‌فشار طراحی شدن) دوباره روشن شد! این فقط دومین بار بود که این حرکت رو درست و حسابی تونستن اجرا کنن و خیلی مهمه چون باعث میشه موشک واقعاً چندبار مصرف شه و هزینه‌ها بیاد پایین.

حالا برو بریم سرسخت‌ترین و استرس‌زاترین بخش ماجرا: ورود دوباره به جو زمین یا همون reentry! اینجا همیشه فاجعه بوده و دفعات قبل موشک مثل توپ آتیش پایین میومد و دود می‌شد می‌رفت هوا. این بار، مهندس‌ها عمداً تا تونستن به سفینه سخت گرفتن (!) و خواستن مقاومتِ سپر حرارتی جدیدش رو تو شرایط جدی تست کنن. (سپر حرارتی همون لایه‌ایه که جلوی سوختن موشک سر ورود دوباره به جو رو می‌گیره.)

حدود دقیقه ۴۵ موشک شیرجه زد تو جو و باله‌های عقبش حسابی تست مقاومت دادن – یه دونه‌شون حتی لهیده و سوزونده شده بود! ولی به‌هرحال، استارشیپ دوام آورد و سالم پایین اومد. آخرش هم در مانور فرود، قسمت بالایی موشک چرخش زد و موتور روشن کرد و نرمه تو اقیانوس هند فرود اومد. البته باز بعدش ترکید و آتیش گرفت، ولی خودِ اسپیس‌اکسی‌ها گفتن: ماموریت ما همینجا تموم شده بود و کلی اطلاعات جمع کردیم. یه دوربینی هم روی بویا (همون شناورهای کوچک که تو دریا اطلاعات یا تصویر می‌فرستن) بود و کل قضیه رو فیلم گرفت.

این دهمین پرواز استارشیپ بود و جالبه که ظرف سه روز قبلش، دو بار هم ماموریت رو به دلایل مختلف کنسل کرده بودن. اما این بار، نه فقط پرتاب، بلکه تست دوباره موتور، داده‌برداری، دوام سپر حرارتی و فرود همه عالی پیش رفت. یه تغییر جالب دیگه هم این بود که برخلاف همیشه، اصلاً قصد نداشتن بوستر رو بگیرن؛ کلاً گذاشتن اون بخش هم یه سفر آزمایشی انجام بده و داده جمع کنه.

تمام این تستا واسه این انجام میشه که بتونن استارشیپ رو روزی چندبار مصرف کنن (یا به قول خارجی‌ها: Fully Reusable). این قضیه اصلِ برنامه‌های الون ماسک برای بردن آدم به مریخ و البته قرارداد ناسا واسه برگشت به ماهه.

جمع‌بندی کنیم: استارشیپ نشون داد الان می‌تونه ماهواره جا‌به‌جا کنه، بخش‌هایی از ورود دوباره به جو رو جون سالم به در ببره، و موتور رو وسط پرواز روشن کنه. با سابقه انفجارهای قبلی، این موفقیت تو بهترین زمان اومد. هنوزم البته کار زیاده – یه پرواز عالی تضمین آینده راحت و بدون دردسر نیست. ولی مسیر تازه‌ای باز شده. کلاً استارشیپ قوی‌ترین موشک ساخته‌شده بشره و تا عملیاتی شدنش کلی پرواز، تست و احتمالا دودهای جدید داریم. راه مریخ خیلی بلنده، اما حالا دیگه هر موفقیت حسابی به چشم میاد! 😉🚀

منبع: +