بذار برات تعریف کنم چه داستانی شده بین چین و آمریکا سر چیپ‌های هوش مصنوعی انویدیا! ماجرا از اونجایی شروع شد که یه مسئول آمریکایی (وزیر بازرگانی آمریکا، هاوارد لاتنیک) یه مصاحبه تلویزیونی کرد و یه حرفایی زد که حسابی به چینی‌ها برخورد. اون توی صحبتاش گفت: «هدفمون اینه که توسعه‌دهنده‌های چینی به تکنولوژی آمریکایی معتاد بشن!» یعنی خلاصه اینکه ما بهترین چیپ‌هامون رو به چین نمی‌فروشیم و کاری می‌کنیم وابستگی پیدا کنن به محصولات آمریکایی.
ببین، اینکه یکی بیاد اینقدر علنی و تند حرف بزنه، حسابی چینی‌ها رو ناراحت کرده. همون موقع مقامات چینی تصمیم گرفتن محدودیت بیشتری بذارن روی فروش چیپ H20 انویدیا؛ این چیپ رو تازه انویدیا مخصوص چین ساخته بود، چون مدل‌های پیشرفته‌ترش به خاطر تحریم صادرات دیگه به چین نمی‌رسید. چیپ H20 حسابی بین شرکتای هوش مصنوعی چینی محبوب شده بود و خیلیاشون روش سرمایه‌گذاری کرده بودن.
قبل از این ماجرا، آمریکا و چین توی سال ۲۰۲۵ به توافقی رسیده بودن که دوباره فروش H20 به چین مجاز بشه، در عوض چین هم صادرات بعضی مواد لازم واسه ساخت چیپ رو از سر گرفت. این قرارداد قرار بود اوضاع رو آروم‌تر کنه. اما الان با این حرفایی که زده شد، چینی‌ها دوباره دستور دادن که فعلاً هیچ سفارش جدیدی برای H20 داده نشه. جالبه بدونی این راهنمایی رو نهادهای نظارتی چین (مثلاً Cyberspace Administration یا همون نهاد کنترل فضای مجازی و وزارت صنعت چین) مستقیم به شرکت‌ها ابلاغ کردن.
از اون طرف، چینی‌ها دارن حسابی تلاش می‌کنن که از چیپ‌های ساخت خود کشور مثل هواوی استفاده کنن. اما خب فعلاً کیفیت و کارایی این چیپ‌ها هنوز با انویدیا برابری نمی‌کنه. حتی مثلاً یه شرکت به اسم DeepSeek مجبور شد عرضه مدل جدید R2 خودش رو عقب بندازه چون چیپ‌های هواوی (به نام Ascend) جوابگو نبودن! این خیلی موضوع مهمیه چون هوش مصنوعی‌های جدید برای آموزش به کلی پردازش قوی احتیاج دارن و اگه چیپ ضعیف باشه، کسب و کار کلی ضربه می‌خوره.
الان غول‌های تکنولوژی چینی مثل علی‌بابا، بایدو و بایت‌دنس (که مثلاً سازنده تیک‌تاک هستن) هم واقعاً دوست ندارن سریع قید انویدیا رو بزنن چون سخت‌افزار آمریکایی هنوز قدرت و کارایی بالاتری داره نسبت به جایگزین‌های داخلی. اما با این اوضاع و جو سیاسی، مجبورن آروم‌آروم بچرخن سمت راه‌حل‌های داخلی.
یه نکته مهم اینه که درآمد انویدیا از بازار چین تقریباً ۱۵ درصد کل فروشش رو تشکیل می‌ده. اگه سفارشات H20 به خاطر این تنش‌ها قطع بشه، برای انویدیا اصلاً خبر خوبی نیست و بازارش ضربه می‌خوره.
در نهایت این ماجرا نشون می‌ده یه جمله تند از یه مقام سیاسی چقدر می‌تونه اقتصاد و تکنولوژی رو به هم بریزه. اون حرف لاتنیک مثل بنزین روی آتیش بود و الان دولت چین رسماً تصمیم گرفته کمتر به چیپ‌های آمریکایی وابسته بمونه. البته هنوز مشخص نیست شرکت‌های چینی چقدر سریع می‌تونن جایگزین پیدا کنن، ولی یه چیزی واضحه: این روند فاصله گرفتن چین از تکنولوژی آمریکایی خیلی سریع‌تر از چیزی که تحلیل‌گرها فکر می‌کردن داره پیش میره!
(راستی طبق معمول کمبود چیپ یا یه سری تصمیمای سیاسی همیشه روی قیمت و رقابت تأثیر می‌ذاره و شرکتا باید آماده همه‌چی باشن!)
منبع: +
