خب، یه خبر خیلی جالب دارم براتون: دانشمندا یه صفحه بریل جدید ساختن که از هرچی تا الان دیدین باحال‌تر و کاربردی‌تره! این صفحه نه تنها چند خط بریل رو باهم نشون میده (که خودش از خیلیا جلوتره)، بلکه حتی می‌تونه شکلک و ایموجی هم نشون بده! مثلاً تصور کنین می‌خواین یه اسمایلی با بینی رو حس کنین، این یکی دقیقاً اونو براتون درمیاره.
پشت این اختراع باحال، یه تیم از دانشگاه کرنل آمریکا بودن. یه جورایی، انگیزشون این بوده که دستگاه‌هایی بسازن که نابیناها و کم‌بیناها بتونن راحت‌تر مطالب متنی و حتی گرافیکی رو لمس کنن، مخصوصاً الان که دیجیتال شدن همه‌گیر شده.
تا الان اکثر دستگاه‌های بریل فقط یه خط نشون می‌دادن و خب خوندن جدول، شکل، یا هر اطلاعات فضایی تو اینا تقریباً غیرممکن بود. تازه این دستگاه‌ها معمولاً گرون و سنگین بودن و زود خراب میشدن، یعنی مناسب فضای باز یا مدرسه اصلاً نبودن. ولی این صفحه جدید ضد آب و ضد خاکه! یعنی حتی اگه لیوان آب روش بریزه یا تو مدرسه کلی دست بخوره، آخ نمی‌گه!
بیاین یه کم براتون توضیح بدم این فناوری چجوری کار میکنه. توی این صفحه یه ماتریس ۱۰ در ۱۰ از دکمه‌های یه جورایی لاستیکی گذاشتن. هر دکمه فقط ۲ میلیمتر قطرشه و خیلی ریز و با نظم مثل صفحه شطرنج کنار هم چیده شدن. این دکمه‌ها می‌تونن توی فقط ۰.۲۴ هزارم ثانیه بیاد بالا و پایین، یعنی عملشون سریع‌تر از چیزی که فکرشو بکنین اتفاق میفته.
حالا چیز هیجان‌انگیز‌تر اینجاست: هر دکمه از طریق یه کانال میکروفلوئید – یعنی یه مجرای خیلی کوچیک برای انتقال سیالات و گازها – به یه سیلندر احتراقی وصل شده. بعد یه ذره گاز توی این سیلندر میریزن و یه جرقه کوچیک می‌زنن؛ این باعث یه انفجار کوچیک میشه، طوری که غشای لاستیکی به سمت بیرون برمی‌گرده و یه نقطه برجسته روی سطح ظاهر میشه. خلاصه، نقطه‌های بریل با انفجار کوچیک ساخته میشن! (احتراق یعنی سوختن یا انفجار خیلی کنترل شده مواد، اینجا در حد خیلی خیلی ریز.)
بعد که کاربر خوندشون، یه سیستم مکش میاد و این دکمه‌ها رو می‌کشه پایین و گازها رو هم خارج میکنه تا صفحه حاضر باشه واسه الگو و طرح بعدی.
اینجا یه نکته مهمه: کل دستگاه مهروموم شده و هیچ‌چیزی از بیرون نمی‌تونه داخلش بشه، پس ضد ریختن و ضد خرابیه کامل.
اگه بخوایم راجع به ایمنی بگیم، تیم سازنده گفتن انرژی تولیدی این نقطه‌ها موقع حرکت برابره با یک صدم هزارم گلوله پلاستیکی ایرسافت! یعنی اصلاً خطری برای دست نداره، و گرمایی که ایجاد میشه هم فوق‌العاده کمه و سطح مطالعه همیشه تقریباً هم‌دما با دمای اتاق می‌مونه.
در تست‌های اولیه، از افراد با تجربیات مختلف در خوندن بریل خواستن صفحه رو آزمایش کنن. همه موفق شدن کلمه “Big Red” رو بخونن و حتی حرفه‌ای‌ها تونستن یه اسمایلی – همون شکلک خندان آشنا – رو هم از روی برجستگی‌ها تشخیص بدن!
حالا این هنوز یه نمونه اولیه‌ست (بهش میگن Proof of Concept یعنی نمونه‌ای که نشون بده کار میکنه)، ولی تیم سازنده میگن اطمینان دارن قابلیت تبدیلش به محصول تجاری کاملاً وجود داره. البته برای تبدیلش به محصول مصرفی باید هنوز روش کار کنن، مخصوصاً برای اینکه تعداد نقطه‌ها رو بیشتر کنن و کاربریش راحت‌تر بشه، اما میگن دیگه سخت‌ترین مشکلات فنی رو رد کردن و حالا فقط توسعه و بهینه‌سازیشه.
اگه این تکنولوژی تولید انبوه و تجاری بشه، دسترسی نابیناها به اطلاعات دیجیتالی خیلی راحت‌تر و گسترده‌تر میشه. مثلاً تو مدرسه، ایستگاه اتوبوس یا حتی موزه و کتابخونه‌ها میشه از این صفحات استفاده کرد تا افراد کم‌بینا یا نابینا بتونن دقیقاً همون چیزی رو بخونن که بقیه می‌بینن.
نتایج و خبر کاملترش رو هم تو مجله Science Robotics منتشر کردن. خلاصه، تکنولوژی داره مسیر سوادآموزی نابیناها رو عوض میکنه؛ اونم با چیزای کوچیکی که با یه انفجار ریز کار میکنه!
منبع: +
