تا حالا شده فکر کنی طراحی فضاهای عمومی مثل پارک یا پیاده‌رو چطور تصمیم‌گیری میشه؟ واقعیت اینه که معمولاً باید با مردم مشورت کنن، اما خیلی وقتا این مشورت‌ها چندان همه‌گیر و آزاد نیست. یعنی کسایی که باید نظر بدن یا نشستن تو جلسات مشورتی، یا نمی‌تونن راحت نظر بدن چون یا منابع محدوده، یا زبان تصویری/گفتاری براشون سخته، یا قدرت بین گروه‌ها برابر نیست.
حالا این وسط یه ایده جالب پیش اومده! یه تیم با کمک از هوش مصنوعی مولد (Generative AI یعنی هوش مصنوعی‌ای که می‌تونه خودش عکس و متن جدید بسازه؛ مثلاً Stable Diffusion XL که از متن، عکس درست می‌کنه)، اومدن پلتفرمی به اسم WeDesign ساختن تا مشورت‌ها رو عادلانه‌تر کنن. این مدلِ هوش مصنوعی متن رو می‌گیره و فوراً تصویر می‌سازه، یعنی دقیقا می‌تونی اون چیزی که تو ذهنت هست رو ببینی!
برای تست این ماجرا، تو مونترال یه ورکشاپ نیم‌روزی برگزار کردن. پنج گروه مختلف داشتن که تو هرکدوم معمار، شهرساز، متخصص هوش مصنوعی و اهالی محل بودن، از هر قشری و سن و سالی. علاوه بر اینا، با شش‌تا کارشناس شهرسازی هم جدا مصاحبه کردن تا نظر حرفه‌ای‌ها هم حسابی به دست بیاد.
حالا نتیجه چی شد؟ معلوم شد وقتی مردم می‌تونن تصویری که می‌خوان رو بدون فاصله ببینن، خلاقیتشون قلقلک داده میشه و بحثشون خیلی با انرژی‌تر پیش میره. یه‌جورایی سریع‌تر همدیگه رو می‌فهمن. اما مشکلاتی هم بود: مثلاً هوش مصنوعی زیادی عمومی تصویرسازی می‌کنه و نمی‌تونه نیازهای خاص مثل افرادی که تحرک محدودی دارن رو خوب نشون بده، یا سبک معماری خاص محلی رو دقیق دربیاره. تازه اگه کسی بخواد چندزبانه وارد کنه (مثلاً انگلیسی و فرانسوی)، هوش مصنوعی ممکنه گیج بشه یا دچار اشکال بشه.
برای همین پیشنهاد دادن که اگه قراره همچین پلتفرم‌هایی گسترش پیدا کنن، باید اپن‌سورس (Open-source یعنی کدش برای همه بازه و همه می‌تونن تغییرش بدن) باشه، ابزار
data painting (حالا به ساده‌ترین زبان یعنی اینکه کاربر بتونه رو تصویر ساخته‌شده با هوش مصنوعی تغییرات دستی بده)، پشتیبانی از زبان‌های مختلف، امکان رای دادن به عکس‌ها و نشون دادن اولویت‌ها گذاشته بشه تا همه واقعاً مشارکت کنن.
در کل، نتیجه تحقیق این بود که استفاده از هوش مصنوعی مولد برای مشورت گرفتن توی طراحی شهری هم می‌تونه تعداد مشارکت‌کننده‌ها رو زیاد کنه، هم فرصت تعامل و بازخورد لحظه‌ای بده. اما برای اینکه واقعاً مشورت‌ها منصفانه و کاربردی باشه، باید راهنمایی و ساختار خوبی براش گذاشت و حواسمون به محدودیت‌هاش باشه. خلاصه اینکه این راه هنوز اولشه، اما نشون میده هوش مصنوعی می‌تونه کمک کنه صدای بیشتری تو تصمیم‌گیری درباره شهر شنیده بشه، البته اگه با دقت و آگاهی جلو بریم!
منبع: +
