تا حالا به این فکر کردی چرا همه مردم با اینکه ماشین برقی تمیز و سازگار با محیط‌زیسته، هنوز دو دلن سر خریدنش؟ یکی از دلایل اصلی اینه که همیشه یه جنگ عجیب بین کارایی (یعنی اینکه با هر شارژ، چند کیلومتر رو میره) و راحتی سواری وجود داشته. یعنی یا باید حرکت نرم بخوای، یا تقریبا مجبوری کمی از مصرف بهینه و پیمایش بزنی.
واقعیت اینه که خیلی از ماشینای برقی امروزی از موتورهای القایی استفاده می‌کنن. این موتورها یه مشکلی دارن: یا تمرکزشون رو کم کردن مصرف انرژیه که باعث میشه بیشتر برونی، یا می‌خوان لرزش حین شتاب گرفتن (که بهش torque ripple میگن، یعنی تکون‌های کوچیکی که موقع گاز دادن حس میشه) رو بیارن پایین تا سواری نرم‌تر بشه. ولی دوتاش با هم؟ تقریبا غیرممکن بوده…
حالا یه تیم پژوهشی اومدن و یه کار خفن کردن: یه الگوریتم به اسم Teamwork Optimization Algorithm یا همون TOA ساختن. این الگوریتم یه‌جوری کار می‌کنه که انگار داره الگوی نفس کشیدن موتور رو – یا همون رفتار مغناطیسی موتور که باعث حرکتش میشه – لحظه‌به‌لحظه تنظیم می‌کنه تا هر وضعیتی که ماشین توشه، بهینه باشه. منظور از الگوریتم همون دستوریه که کامپیوتر اجراش می‌کنه تا یه کار خاص رو انجام بده.
اینجوری هر موقع بخوای سریع گاز بدی یا یه دفعه تو ترافیک ترمز کنی، موتور بلافاصله خودش رو با شرایط تطبیق می‌ده و همه چیزو هماهنگ می‌کنه تا نه سواری خشکی حس کنی، نه مصرف الکتریستیت زیاده شه.
حالا عدد و رقم‌هاش چیه؟ آزمایشا نشون داده اگه این سیستم نصب باشه، تا ۱۵ درصد مصرف برق ماشین کمتر میشه! یعنی با هر شارژ، کلی بیشتر راه میری. لرزش‌های آزاردهنده موقع شتاب گرفتن هم ۴۰ درصد کمتر میشه – یه جوری که انگار تو ماشین لوکس نشستی! تازه Total Harmonic Distortion (که یعنی آشفتگی و استرس تو قطعات موتور، باعث خراب شدن زودرس موتور هم میشه) هم تا ۳۵ درصد کاهش پیدا می‌کنه. این سیستم تو چند میلی‌ثانیه خودش رو هماهنگ می‌کنه، بدون اینکه تو چیزی متوجه شی.
جالبیش اینه که این فناوری مثل خیلی از روشای قبلی نیاز نداره کلی جدول سنگین ذخیره‌سازی یا مدل پیچیده هوش مصنوعی (مثلا Generative AI یعنی هوش مصنوعی‌ای که خودش می‌تونه محتوا یا حتی تصمیمات پیچیده بگیر) رو اجرا کنی. کاملا ساده و سبک اجرا میشه و مهندسا میگن انگار یه کمک‌راننده هوشمند تو دل موتوره که همیشه حواسش به بهینگی و راحتی سواریته، بدون اینکه راننده بخواد کاری کنه.
خب اینا به درد ما راننده‌های معمولی هم می‌خوره یا فقط شعار تبلیغاتیه؟ صد درصد به کار میاد! چون اولا با راندمان بالاتر، عمر باطری میره بالا و هر بار که شارژ می‌کنی، مسافت بیشتری میری. دوم اینکه دیگه لازم نیست با لرزش و سروصدای ماشین کلنجار بری و قطعات موتور هم کمتر خراب میشن و هزینه تعمیر کمتر میشه. از طرف دیگه حس سوار شدن تو ماشین گرون‌قیمت رو حتی رو مدلای ارزون‌تر هم تجربه می‌کنی. این موضوع برای کسایی که همیشه از برد کم یا هزینه نگهداری ماشین برقی استرس دارن، فوق‌العاده اساسی و کارآمده.
اگه این فناوری تو بازار همه‌گیر شه، خیلیا راحت‌تر می‌رن سمت ماشینای برقی. چون دیگه هم سواریشون نرمه، هم بردشون زیاده و هم دردسرای فنی و هزینه‌ها میاد پایین. تازه اینجوری کمتر کسی حاضر میشه برگرده سراغ ماشینای بنزینی معمولی!
در کل اگر بخوام خلاصه بگم: این داستان فقط چند درصد بهبود ساده نیست. یه جور تغییر پارادایمه تو کنترل موتورای ماشین برقی. یعنی مهندسا دارن نشون میدن چطور با نوآوری تو راه حل‌های بهینه‌سازی (Optimizations، یعنی پیدا کردن بهترین حالت عملکرد از نظر کارایی و راحتی)، مشکلات قدیمی رو دارن همزمان حل می‌کنن.
راستی اگه دوست داری منابع علمی بخونیا، مقاله‌شون تو ژورنال Green Energy and Intelligent Transportation چاپ شده و همه جزئیات فنیشو اونجا توضیح دادن.
خلاصه که با این اختراع، ماشینای برقی قراره هم پاک باشن، هم خفن سواری بدن!
منبع: +
