اگه بچهی کوچیک تو خونه داری یا حتی خواهرزاده و برادرزاده، احتمالا میدونی که مامان و باباها چقدر درباره یادگیری بچهها فکر میکنن. تازه یه تحقیق جالب انجام شده روی ۹۴۵ تا پدر و مادر که بچههاشون سنشون بین ۰ تا ۶ سال بوده – یعنی دقیقاً اون سنایی که بچهها حسابی دارن محیط اطرافشون رو میشناسن و مغزشون مثلاً اسفنج همه چی رو جذب میکنه!
تو این تحقیق، از والدین درباره کلی چیزهای مختلف سؤال کردن: اینکه نظرشون درباره اهمیت خوندن و ریاضی چیه، انتظار دارن بچههاشون تو این دوتا زمینه چطور باشن، آیا بعضی فعالیتها رو مناسب سن بچه میدونن یا نه، و حتی اینکه اصلاً خودشون وقتی اسم ریاضی میاد استرس میگیرن یا نه (مثلاً Math anxiety یعنی همون استرس و نگرانیای که بعضیا با شنیدن کلمه «ریاضی» حس میکنن).
حالا بخش جالب داستان اینه که اومدن دیدن باورها و توقعات پدر و مادرها چقدر واقعی روی محیط خونه و کارهایی که با بچه انجام میدن تأثیر داره. مثلاً اینکه اگه مامان یا بابا فکر کنن خوندن برای بچه مهمه و سن بچه رو مناسب کتاب خوندن بدونن، احتمالاً کلی باهاش کتاب میخونن یا قصه تعریف میکنن. یا مثلاً اگه معتقد باشن ریاضی مهمه و فعالیتهای ریاضی رو مناسب بدونن (مثلاً بازی با اعداد، شمردن اسباببازیها)، بیشتر این کارها رو تو خونه انجام میدن.
جالبه که حتی این باورها فقط محدود به یه حوزه نبود! یعنی اگر والدین خوندن براشون مهم بود، حتی محیط ریاضی رو هم قویتر میکردن و بالعکس. ولی مثلاً انتظاری که از بچهشون تو هر زمینه داشتن، فقط همون حوزه رو تحت تأثیر قرار میداد – مثلاً اونایی که توقع داشتن بچهشون تو ریاضی خوب باشه، بیشتر فعالیتهای ریاضی باهاش انجام میدادن ولی تاثیر زیادی روی کتاب خوندن نمیذاشت.
یه نکته خفن دیگه این بود که فقط مناسب بودن کارها برای سن بچه (که بهش میگن perception of appropriateness of activities)، رابطه باور والدین و کارهایی که تو خونه با بچه انجام میدن رو شدیدتر میکرد، مخصوصاً درباره ریاضی. یعنی اگه پدر و مادری فکر میکردن بازیهای عددی برای سن بچهشون خوبه، باور به اهمیت ریاضی مستقیمتر باعث میشد که با بچهشون کار ریاضی کنن.
در آخر، تحقیق نشون داد استرس والدین از ریاضی (همون math anxiety) هم بیتاثیر نبود. مثلاً پدر و مادرهایی که خودشون از ریاضی میترسیدن، کمتر امکان داشت بچه رو تشویق به کارهای عددی کنن.
کلاً محققها به این نتیجه رسیدن که محیط یادگیری تو خونه، چه از نوع خوندن باشه چه ریاضی، حسابی به باورها، انتظارات و حتی احساسات والدین ربط داره. پس اگه دوست داری بچهات تو خونه بیشتر یاد بگیره، اول باید یه نگاه به حس و دیدگاه خودت نسبت به یادگیریش بندازی! حتی اگه خودت از ریاضی میترسی، سعی کن به بچه نشون بدی هرچیزی با تمرین آسونتر میشه و دنیا فقط با قصه و کتاب قشنگتر نمیشه، با بازی با عددها و کشف دنیا هم هست!
منبع: +