خب بیا درباره یه موضوع جالب حرف بزنیم: واقعاً زبان فقط وسیله انتقال فکره یا خودش تو روند رشد مغز کلی نقش داره؟ حقیقت اینه که زبان مثل ستون اصلی تو ساختمون ذهنه؛ نه تنها یه ابزاره، بلکه مثل یه معمار می‌تونه زیرساخت‌های مغز رو هم تغییر بده!
تو این مقاله، یه سری تحقیقات خفن رو کنار هم گذاشتن و نشون دادن که رابطه زبان و فکر خیلی پیچیده‌تر از اونه که قبلاً فکر می‌کردیم. مثلاً اومدن سراغ موضوعاتی مثل دو زبانه بودن (bilingualism یعنی بچه‌هایی که با دو زبان بزرگ می‌شن)، نظریه ذهن (Theory of Mind یعنی اینکه آدم‌ها بفهمن بقیه هم فکر و احساس جدا دارن)، مشکلات رشدی مثل DLD (Developmental Language Disorder یعنی اختلالات زبانی رشدی) و ASD (Autism Spectrum Disorder یعنی اختلال طیف اوتیسم)، و حتی تفاوت‌های فرهنگی.
حالا چرا این‌ها مهمه؟ چون نشون می‌ده که زبان فقط کاری که تو مدرسه یادمون دادن نیست؛ یعنی فقط حرف زدن یا نوشتن. بلکه یه تاثیر عمیق رو ساختار مغز و abilities مدیریتی مثل کنترل رفتار و ارتباطات اجتماعی داره. مثلاً Executive Function همون مهارت‌های مدیریت مغزیه، مثل اینکه بتونی تمرکز کنی، تصمیم بگیری، یا حالت رو کنترل کنی.
جالب اینجاست که تحقیقات رفتاری و اسکن مغزی (Neuroimaging یعنی عکس‌برداری از مغز برای دیدن چطور قسمت‌هاش با هم کار می‌کنن) نشون داده که رابطه زبان و فکر دوطرفه‌ست، یعنی همدیگه رو تقویت یا حتی شکل می‌دن و این تاثیر بسته به سن (که بچه هستی یا بزرگسال)، ساختار زبان (مثلاً زبان‌هایی که دستور متفاوت دارن) و محیط اجتماعی ـ فرهنگی متغیره.
یه نکته مهم اینه که تو این بررسی‌ها فقط به بچه‌های معمولی نگاه نکردن؛ بچه‌هایی رو هم که مشکلات زبانی یا رشدی داشتن بررسی کردن. خلاصه نتیجه این شد که مدل‌هایی که فقط یک‌طرفه به موضوع نگاه می‌کنن (یعنی می‌گن فقط فکر روی زبان تاثیر داره یا برعکس)، کلاً قدیمی شده! الان مدل جدیدی لازم داریم که این پیچ و خم‌ها و انعطاف‌پذیری مغز رو نشون بده.
آخرشم یه پیشنهاد جالب دادن برای آینده تحقیق‌ها: اینکه تحقیقات طولانی‌مدت و بین زبونی انجام بدن، یعنی بچه‌ها رو برای مدت طولانی دنبال کنن و مقایسه کنن کسایی رو که با زبان‌های مختلف بزرگ می‌شن تا بهتر بفهمیم این رابطه جذاب چطوری کار می‌کنه. خلاصه، این نگاه جدید می‌گه زبان فقط آینه ذهن ما نیست، بلکه یه نیروی اصلیه که مغز و فکر آدم رو می‌سازه و شکل می‌ده!
منبع: +
