اگه تا حالا یه جمع دانشجویی رو دیدی که دارن ورزش میکنن، حتما متوجه شدی که بعضی وقتها یه سری رفتارها ازشون سر میزنه که اصلاً جالب نیست — مثلاً دعوا، بیاحترامی یا کارای ضداجتماعی (Antisocial behavior یعنی رفتارهایی که بقیه رو اذیت میکنه یا خلاف قوانین اجتماعی هست). خب یه تحقیق جالب توی چین انجام شده که میخواد بفهمه چی باعث این رفتارها میشه و چه عاملی میتونه جلوش رو بگیره.
ماجرای تحقیق از اینجا شروع میشه که ۱۴۲۱ دانشجو (بین ۱۸ تا ۲۴ سال و ۴۲ درصدشون دختر بودن) از شهر گوانگژو و جاوچینگ، پرسشنامههایی در مورد احساس حمایتی که از اطرافیان میگیرن، استرس اجتماعی، سطح مقاومت روانی (psychological resilience: یعنی اینکه ذهن آدم چقدر میتونه با سختیها کنار بیاد و دوباره قوی شه) و همینطور سطح رفتارهای ضداجتماعی و رفتارهای اجتماعیشون پر کردن.
بیاید اول بگم “حمایت اجتماعی” چیه: یعنی اینکه آدم حس کنه دوست، خانواده یا مربیهاش پشتیبانش هستن یا نه. معلوم شد هرچی حمایت اجتماعی بیشتری باشه، احتمال اینکه یه نفر وسط ورزش کار ضداجتماعی بکنه، پایینتر میاد. یعنی حمایت دور و بریا واقعاً تاثیر داره! جالبتر اینکه “استرس اجتماعی” (که خود همون Social Anxiety یا ترس از قضاوت یا رد شدن توی جمعه) نقش واسطه رو بازی میکرد. یعنی حمایت اگه خوب باشه، استرس اجتماعی میاد پایین و این باعث میشه کمتر رفتار ضداجتماعی دیده بشه.
اما این وسط یه مفهوم باحال دیگه داریم به اسم “مقاومت روانی” یا همون resiliency. این یعنی چقدر مغزت تاب میاره و سریع از پس مشکلات بر میاد. نتایج نشون دادن این مقاومت روانی سه تا نقش مهم داره:
- هرچی حمایت بیشتر باشه و مقاومت روانی بالاتر، استرس اجتماعی خیلی میاد پایینتر.
- اگه کسی مقاومت روانیش بالا باشه، حتی اگه کمی هم استرس اجتماعی گرفت، دیگه اونقدرا به رفتار ضداجتماعی ختم نمیشه.
- و جالبتر اینکه ترکیب حمایت اجتماعی و مقاومت ذهن، حسابی رفتار خوب رو زیاد میکنه و رفتار بد رو کم.
حالا چی کار میشه کرد؟ نکنه فکر کنی راهش فقط نصیحت گرفتنه! نه اصلا؛ مطالعه پیشنهاد داده که یه شبکه حمایتی سهجانبه بچینن: مربی ورزش، مربی روانشناس و خود ورزشکارها. اینجوری همه از همه حمایت میگیرن و حس رفاقت توی تیم میره بالا.
از طرف دیگه، بعضی روشهای جالب مثل مرور و تحلیل بازی و اتفاقات گذشته (Event Retrospective: یعنی بعد از مسابقه یا تمرین، بشینی با بقیه در مورد اتفاقات و حسهات حرف بزنی) باعث میشه آدمها قویتر بشن روانی.
برای کم کردن استرس اجتماعی هم میشه از ذهنآگاهی یا Mindfulness (یعنی با تمرین کردن یاد بگیری کامل تو لحظه باشی و قضاوت نکنی) یا تکنیکهای بازسازی افکار منفی (Cognitive restructuring: یعنی یاد بگیری فکرت رو عوض کنی به جای ترس، منطقی به موضوع نگاه کنی) کمک گرفت که اینا میتونن هم استرس رو کم کنن هم رفتارهای بد رو کاهش بدن.
در کل داستان این بود که اگه میخوای گروه ورزشیت با حال و خوشاخلاق باشه، هوای همتیمیهاتو داشته باش، استرست رو کنترل کن، ذهنت رو قوی نگه دار و خلاصه، بذار دور و بریهات بدونن هیچکی تنها نیست! اینجوری هم خودت و هم بقیه از ورزش لذت بیشتری میبرید و خبری از کارای ضداجتماعی هم نیست.
منبع: +
