تا حالا فکر کردی چرا بعضی موزیسینهای حرفهای قبل از اجرای اصلی، یه عالمه حس استرس دارن و گاهی همین باعث میشه بهترین کارشون رو ارائه ندن؟ جالبه، نه؟ یه عالمه تحقیق انجام شده که نشون بده قبل از اجرا، بدن آدم فعالتر میشه و مخصوصاً سیستم عصبی سمپاتیک – یعنی همون سیستمی که موقع استرس ضربان قلب رو بالا میبره – بیشتر فعال میشه. اما اگه این فعال شدن با اضطراب و دلهره قاطی بشه، کیفیت اجرا میاد پایین.
حالا یه گروه اومدن و رو سه دسته از نوازندههای سازهای بادی (مثل ترومپت، فلوت، کلارینت و اینا) آزمایش جالبی انجام دادن. سه حالت مختلف داشتن: اول اینکه از نوازندهها خواستن قبل از اجرا یه خاطره خیلی خوب و مثبت از اجراهای قبلیشون رو یادآوری کنن. دوم، یه خاطره منفی و بد رو به یاد بیارن. و سوم، همون کارهای روتین و عادی قبل از اجراشون رو تصور کنن و کلاً به چیزی فکر نکنن (حالت معمولی).
تو این مدت و تا لحظه اجرا، ضربان قلبشون رو اندازه گرفتن. برای اندازهگیری اینکه بدن چقدر تو حالت ریلکس یا استرس بوده، از دو عدد خاص استفاده کردن: SD1 که نشوندهنده فعالیت اعصاب پاراسمپاتیکه (یعنی همون بخشی که بدن رو آروم میکنه) و نسبت SD2 به SD1 که اگه بالا باشه یعنی سیستم سمپاتیک فعالتره و بدن آماده عمل یا استرسه.
بعد از اجرا از خود نوازندهها خواستن بگن که اجراشون رو چقدر موفقیتآمیز حس کردن، چقدر هیجان و انرژی داشتن (آروزل)، و حالت روحیشون چقدر مثبت یا منفی بوده (والنس: همون حس کلی خوب یا بد بودن).
نتیجه؟ وقتی نوازندهها قبل اجرا خاطرات خوب و مثبتشون رو به یاد آوردن، هم اجرای خودشون رو موفقتر دونستن، هم حس و حالشون بهتر شد، و هم هیجان بیشتری داشتن. جالبتر اینکه وقتی نسبت SD2/SD1 بالا رفت (یعنی بدن استرس بیشتری داشت)، این خودش به صورت مستقیم باعث اجرای بهتر نشد، بلکه اول باعث شد حس مثبتتری پیدا کنن و همین حس خوب بود که به اجرای بهتر منجر شد.
اگه بخوایم خیلی ساده جمعبندی کنیم: یادآوری خاطرات مثبت گذشته، هم سیستم «آماده باش» بدن رو فعال میکنه و هم حسی مثبت به آدم میده که این دوتا در نهایت باعث میشن موزیسین حرفهای بتونه اجرای بهتری داشته باشه. پس دفعه بعدی که میخوای بری روی صحنه و استرس گرفتی، یه خاطره شاد و فوقالعاده رو یاد خودت بیار؛ شاید بتونه معجزه کنه!
منبع: +