خب دوستای فضایی‌دوست، بیاین با هم یه سفر عجیب بریم به زمان‌های اولِ دنیا؛ جایی که اولین میدان‌های مغناطیسی تازه داشتن متولد می‌شدن! تازه بر اساس یه تحقیق جدید، این میدان‌های باستانی اون‌قدرا هم قوی نبودن و قدرتشون اندازه چیزی بود که تو مغز ما آدما وجود داره! بله واقعاً، تقریباً اندازه قدرت مغناطیسی‌ای که فعالیت الکتریکی نورون‌هامون (نورون یعنی سلول‌های پایه اعصاب که اطلاعات رو منتقل می‌کنن) تو مغز تولید می‌کنه!
دانشمندا واسه اینکه این موضوع رو بفهمن، یه عالمه (حدود ۲۵۰ هزار تا!) شبیه‌سازی کامپیوتری ساختن و شروع کردن بررسی باقی‌مونده‌های این میدان‌های مغناطیسی از دوران باستانی. جالب اینجاست که این باقی‌مونده‌ها هنوز توی چیزی به اسم “وب کیهانی” یا Cosmic Web پیدا می‌شن. حالا اگه نمی‌دونی “وب کیهانی” یعنی چی، بذار خیلی خودمونی بگم: یه جور شبکه‌ی عظیم و شبح‌مانند توی کیهانه که کل کهکشان‌ها رو مثل یه تار عنکبوت سه‌بعدی به هم وصل کرده؛ تازه هنوزم درباره‌ش خیلی چیزها مبهم مونده!
مغناطیس یا Magnetism هم یه نیروی طبیعی خیلی پایه‌ایه که وقتی ذرات باردار الکتریکی (یعنی ذراتی که خودشون الکتریسیته دارن) حرکت می‌کنن، ایجاد می‌شه. بعد از بیگ‌بنگ (Big Bang یعنی همون انفجار بزرگی که اکثر دانشمندا معتقدن باهاش دنیا شروع شده)، این ذرات حسابی درهم و برهم بودن و باعث شدن اولین میدان‌های مغناطیسی، که بهشون می‌گن میدان‌های مغناطیسی اولیه یا Primordial Magnetic Fields، به وجود بیان. ولی این میدان‌ها اصلاً به گرد پای مغناطیس‌های امروزی مثل اونایی که در ستاره‌ها، سیاه‌چاله‌ها (Black Holes یعنی قسمت‌هایی از فضا که حتی نور هم نمی‌تونه از چنگشون فرار کنه!) یا سیاره‌ها هستن، نمی‌رسیدن.
حالا تیم تحقیقاتی ایتالیایی (از مرکز مطالعات پیشرفته SISSA) با اون همه شبیه‌سازی و داده‌ی رصدی وب کیهانی، یه حد خیلی دقیق برای قدرت این میدان‌های اولیه تعیین کردن: حداکثر 0.00000000002 گاوس! برای اینکه راحت‌تر متوجه بشین، یه آهنربای یخچالی معمولی قدرتی حدود ۱۰۰ گاوس داره؛ یعنی میدان مغناطیسی اولیه دنیای ما میلیاردها بار ضعیف‌تر بوده، تقریباً مثل همونی که توی مغز ما تولید می‌شه!
سؤال مهم اینه که اصلاً چرا این میدان‌های مغناطیسی هنوز توی فضا بین کهکشان‌ها، جایی که تقریبا هیچ چیزی وجود نداره، گیر افتادن؟ محقق‌ها حدس می‌زنن این نشونه‌ها باقی‌مونده دوران تولد دنیا هستن؛ یعنی اون اوایل، یه تورم خیلی بزرگ اتفاق افتاده (تورم کیهانی یعنی گسترش فوق سریع فضا بلافاصله بعد از بیگ‌بنگ) و این میدان‌ها طی اون تورم، در تار و پود وب کیهانی دوخته شدن.
خود وب کیهانی رو تازه‌ترا دارن تصویر‌برداری و نقشه‌برداریش رو درست حسابی شروع می‌کنن. البته هنوز هیچ راه مستقیمی واسه دیدن میدان‌های مغناطیسی اولیه وجود نداره و این نتایجی که تا الان می‌دونیم بیشتر مدلسازی و محاسباتیه. با این حال، این رویدادها با نشونه‌هایی که از زمینه میکروموج کیهانی یا CMB (که درواقع انگار صدای بازمانده بیگ بنگه و همون پرتوهای ضعیفی هست که همه‌جا تو فضا پخش شده)، هم‌خونی دارن. البته دانشمندا هنوز کاملاً مطمئن نیستن منظورشون کدوم کشف‌های مربوط به CMB بوده.
رویای دانشمندا اینه که با تلسکوپ جیمز وب (James Webb که یه تلسکوپ فضایی سوپر پیشرفته‌ست) بتونن یه سری مشاهدات درجه یک انجام بدن و شبیه‌سازی‌ها رو حتی دقیق‌تر کنن تا بفهمن قضیه این میدان‌های باستانی دقیقاً چی بوده.
در آخر، این دنیای عجیب و خیال‌انگیز کیهان، همیشه پر از سؤال‌های اسرارآمیز و جواب‌های جالبیه! تا دفعه بعد که با هم دنبال رازهای جهان می‌ریم، یادمون باشه که گاهی حتی ضعیف‌ترین میدان مغناطیسی در مغز ما، می‌تونه خط ربطی به بزرگ‌ترین شبکه‌های کیهانی دنیا داشته باشه! 🌌🧠
منبع: +
