شواهد جدید از اسپانیا نشان می‌دهند که ابزارهای آشولی، کهن‌ترین نمونه‌های فناوری پیشرفته‌ی ابزارهای سنگی در اروپا، مربوط به ۹۰۰۰۰۰ سال پیش هستند. این کشف حیرت‌انگیز جهشی بزرگ در فناوری را نشان می‌دهد و گویای آینده‌نگری، برنامه‌ریزی و هوشمندی نیاکان بشر است.
نوآوری در ابزارهای سنگی اولیه: نقطه‌ی عطفی در تکامل انسان
حدود ۹۰۰۰۰۰ سال پیش، تحولی اساسی در فناوری ساخت ابزارهای سنگی در اروپا رخ داد. محققان دانشگاه سانتیاگو د کمپوستلا، به سرپرستی دیه‌گو لومبائو (انسان‌شناس)، قدیمی‌ترین شواهد مربوط به فن‌آوری پیشرفته‌ی ابزارهای سنگی را در ال بارانک د لا بوئلا در شمال شرقی اسپانیا کشف کرده‌اند. این کشف، نبوغ و توانایی‌های شناختی اجداد باستانی ما را روشن می‌کند و لحظه‌ای مهم در تکامل فناوری را نشان می‌دهد.
نگاهی به نوآوری‌های اولیه‌ی انسان
ابزارهای یافت شده در ال بارانک د لا بوئلا، قدیمی‌تر از زمان جدایی تکاملی انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها هستند. این نشان می‌دهد که این ابزارها احتمالاً توسط نیای مشترک آنها یا گونه‌ی انسانی دیگری که اکنون منقرض شده، ساخته شده‌اند. برخلاف ابزارهای سنگی ابتدایی‌تر، که اولدوان (Oldowan) یا مُد ۱ (Mode 1) نامیده می‌شوند و با کوبیدن ساده‌ی دو سنگ به یکدیگر ساخته می‌شدند، این ابزارهای تازه کشف شده، جهشی چشمگیر در پیچیدگی و کارایی را نشان می‌دهند.
ویژگی‌های اصلی این ابزارها عبارتند از:
- فنون ساخت منظم: این ابزارها با استفاده از مراحل مشخص و ثابتی ساخته شده‌اند که نشان‌دهنده‌ی الگوی ذهنی مشترکی است.
- طراحی ویژه: ابزارهای بزرگتر برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند که نشان از آینده‌نگری و برنامه‌ریزی دارد.
- گزینش مواد: انسان‌های اولیه، مواد مختلف محلی مانند سنگ چخماق برای ابزارهای کوچک‌تر و شیست برای ابزارهای بزرگتر را انتخاب و حمل می‌کردند تا کاربرد آنها را بهینه کنند.
به گفته‌ی لومبائو و تیمش، این ویژگی‌ها نشان‌دهنده‌ی “سطح پیچیده‌ای از آینده‌نگری و برنامه‌ریزی” است.
تکامل فناوری ابزارهای سنگی
قدیمی‌ترین ابزارهای سنگی شناخته شده، مربوط به حدود ۳ میلیون سال پیش هستند و توسط انسان‌تباران در آفریقا ساخته شده‌اند. این ابزارهای ساده که اولدوان نام دارند، با تکنیک‌های اولیه‌ی تراش سنگ ساخته می‌شدند. اما ابزارهای کشف شده در ال بارانک د لا بوئلا، نشان‌دهنده‌ی فناوری پیشرفته‌تر آشولی (Acheulean) یا مُد ۲ (Mode 2) هستند.
ابزارهای آشولی صرفاً نسخه‌ی اصلاح شده‌ی ابزارهای اولدوان نبودند. آنها نشانگر تغییر الگو بودند. این ابزارها اغلب متقارن بودند و ساخت آنها شامل استفاده از مواد اضافی مانند استخوان و چوب برای تکمیل شکلشان بود. این سطح از اصلاح، به نقطه‌ی عطفی در تکامل توانایی‌های شناختی اشاره دارد – استفاده از الگوهای ذهنی برای برنامه‌ریزی و انجام کارهای پیچیده.
مرکزی برای پیشرفت فناوری
ال بارانک د لا بوئلا نگاهی بی‌نظیر به پیشرفت‌های فناوری انسان‌های اولیه در دوران پلیستوسن میانی ارائه می‌دهد. این مکان، شواهدی از فرآیند تخصصی را نشان می‌دهد که در آن، مواد در مراحل مختلف ساخت ابزار، حمل و استفاده می‌شدند. چنین سازمانی نشان می‌دهد که این انسان‌های اولیه فقط زنده نمی‌ماندند، بلکه از طریق برنامه‌ریزی و استفاده‌ی کارآمد از منابع، پیشرفت می‌کردند.
جالب اینجاست که محققان معتقدند این فنون پیشرفته در این مکان ابداع نشده‌اند. بلکه، آنها پیشنهاد می‌کنند که فناوری آشولی از طریق مهاجرت به این منطقه رسیده است، که احتمالاً حدود ۱.۴ میلیون سال پیش از آفریقا سرچشمه گرفته است. شباهت‌های زیاد بین ابزارهای ال بارانک د لا بوئلا و مکان‌هایی مانند عُبیدیه در شام، از این نظریه پشتیبانی می‌کند.
پیامدهایی برای تکامل انسان
این کشف، این تصور را که نوآوری‌های فناوری به صورت خطی یا ناگهانی رخ داده‌اند، به چالش می‌کشد. در عوض، فرآیندی تدریجی را نشان می‌دهد که تحت تأثیر امواج مهاجرت جمعیت و تبادل فرهنگی بوده است. ابزارهای ال بارانک د لا بوئلا از جمله اولین شواهد توانایی‌های شناختی مانند آینده‌نگری و برنامه‌ریزی هستند که زمینه‌ساز پیشرفت‌های فناوری بعدی شدند.
تقریباً ۳۰۰۰۰۰ سال پس از این پیشرفت، بشریت جهش دیگری در استفاده از ابزار را تجربه کرد و فرهنگی انباشته را به وجود آورد که امروزه نیز در حال تکامل است. این نوآوری‌های اولیه، سازگاری و نبوغ شگفت‌انگیز نیاکان ما را برجسته می‌کند و راه را برای جوامع پیچیده‌ی امروزی هموار کرده است.
افکار نهایی
یافته‌های ال بارانک د لا بوئلا گواهی بر هوش و خلاقیت اجداد باستانی ماست. آنها از طریق برنامه‌ریزی دقیق، بهینه‌سازی منابع و تبادل فرهنگی به سطحی از پیچیدگی فناوری دست یافتند که تعامل آنها با جهان را دگرگون کرد. این پیشرفت‌ها به ما یادآوری می‌کند که پیشرفت انسان همواره سفری جمعی بوده است – سفری که بر پایه‌ی دانش مشترک، نوآوری و پشتکار بنا شده است.
اگر به خواندن کامل این مطلب علاقه‌مندید، روی لینک مقابل کلیک کنید: sciencealert
