خب رفقا، اگه فکر میکنید فقط شهرها و مزرعههای پر از آلودگی دارن باعث نابودی حشرات میشن، باید یه خبر عجیب رو بخونید! یه گروه پژوهشی از دانشگاه کارولینای شمالی نشون دادن که حتی تو مناطق کاملاً بکر و دستنخورده هم، جمعیت حشرات پروازکننده داره به شکل وحشتناکی کم میشه.
ماجرا از این قراره: اومدن تو یه مرتع (یه جور چمنزار کوهستانی) تو منطقه «Molas Pass» کلرادو که تقریباً هیچ انسانی سمتش نمیره و هنوز بوی طبیعت واقعی میده، ۲۰ سال از ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۴ هر تابستون جمعیت حشرات پرنده رو اندازه گرفتن. الان این منطقه ۱۵ هکتاره، ۳۲۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع داره و کنارش بزرگترین منطقه حفاظتشده کلرادوه، خلاصه تقریباً هیچ انسانی کاری به کارش نداره.
نتیجه چی شد؟ تو این مدت، جمعیت حشرات بالدار اونجا بیش از ۷۲٪ آب رفته! یعنی هر سال، به طور میانگین ۶.۶ درصد کمتر شدن. انگار هر تابستون که میاد یه عدهشون برای همیشه خداحافظی میکنن.
حالا کی مسئول اصلیه؟ طبق این مطالعه، تغییرات اقلیمی یا همون Climate Change – که یعنی تغییر غیرعادی تو روندهای آب و هوایی زمین به خاطر بالا رفتن گازهای گلخانهای — باعث بالا رفتن دمای تابستونها شده و همین گرمای بیشتر تو تابستون حسابی داره حشرات رو اذیت میکنه.
تو این تحقیق جالب، اومدن ۶ تا تله زرد با آب و ماده شوینده تو نقاط مشخص گذاشتن (این جوری حشرات تو آب گیر میافتن) و هر هفته تو تابستونا محتویاتش جمعآوری شده. بیشتر هم دو خانواده مهم گیر میافتادن: Diptera (که یعنی انواع مختلف مگسها) و Hemiptera (به فارسی یعنی حشرات نیمبال مثل برخی سنها و …)—اینا تقریباً نمایندگان اصلی بودن.
یادتون باشه، حشرات تو طبیعت یه نقش فوقالعاده دارن: مثلاً گردهافشانی گلها رو انجام میدن، مواد غذایی رو بازیافت میکنن، خودشون هم غذا واسه کلی موجود دیگهان… خلاصه اگه نباشن، اکوسیستم یا همون چرخه طبیعت قفل میکنه!
جالبیش اینه که اکثر مطالعات قبلی روی جاهایی که دست انسان خورده بود تمرکز داشتن، اما این یکی واقعاً رفته بودن سراغ طبیعت تا ببینن فقط “تغییر اقلیم” چه بلایی سر حشرات میاره. تو این مطالعه حتی مقاله اشاره کرده که این منطقه «تقریباً سالم و دستنخورده» باقی مونده.
راستی یه نکته فنی هم بود که تو تحقیقشون آوردن: برای بررسی اثرها، از روش Information-theoretic استفاده کردن—یه مدل آماری که کمک میکنه تاثیر پارامترها (مثلاً دمای تابستون سال قبل) رو دقیقتر بسنجیم. با همین مدل فهمیدن اگه تابستون یه سال خیلی داغ باشه، جمعیت حشرات سال بعد خیلی کمتر میشه.
خلاصه حرف آخر این تحقیق اینه که حتی اگه محدودیت انسانی نباشه، تغییرات اقلیمی مثل بالا رفتن دمای تابستونها، حسابی میتونه جمعیت حشرات رو به شدت کم کنه. یعنی حتی طبیعت وحشی و حفاظتشده هم از دست این بحران ما در امان نیست.
این افت جمعیت نشوندهنده بحران جهانی تنوع زیستی یا Biodiversity Crisis هم هست، یعنی کلی گونه دارن کم یا نابود میشن و هنوز هم مراقبت و پایش بیشتری میخواد. حشرات یه جور زنگ خطرن—وقتی اونا کم میشن، یعنی محیط کلن داره به مشکل میخوره.
پس اگه دفعه بعد تو تابستون کوه رفتید و دیدید کمتر پشه یا پروانه و سنجاقک دور و برتونه، بدونید این خبر تلخ بیدلیل نیست؛ حتی اونجاها هم دیگه اسمشو گذاشتن “گمشدههای بالدار!”
منبع: +