اگه دلت یه سیستم دفاعی خفن برای کشتیهای جنگی آمریکا میخواد بدونی، پس خودتو آماده کن! در واقع یه سیستم روباتیک به اسم MK 15 Phalanx CIWS (این CIWS مخفف Close-In Weapon Systemه، یعنی سیستم دفاع نزدیک) دارن که مثل خط آخر دفاع حسابی واسه ناوهاشون عمل میکنه.
این Phalanx (توی ناوها بهش سیویز هم میگن) عملاً آخرین امید هر کشتی جنگی موقعی هست که موشک یا هواپیمایی تونسته از لایههای دیگه دفاعی رد بشه. برعکس خیلی از سیستمهای دیگه که واسه شناسایی تهدیدها نیاز به اطلاعات بیرونی دارن، این یکی خودش از اول تا آخر همهکاره است: پیدا کردن، شناسایی، ردیابی، هدفگیری، شلیک و حتی چک کردن اینکه موفق شده یا نه، شسته و رُفته انجام میده! دیگه از این مستقلتر؟
داستانش از ۱۹۸۰ شروع شد که اولین بار رو ناو USS Coral Sea نصب شد و عملاً از اون موقع تا حالا همیشه در حال بهروزرسانی و ارتقاست. هر سال هم خفنتر و دقیقتر میشه. مثلاً مدل Block 1 که سال ۱۹۸۸ رو USS Wisconsin اومد، رادار و قدرت آتشش کلی بهتر شد. ولی بلاک 1B یه شاهکار بود: روی سیستم، سنسور الکترواپتیکال هم اضافه کردن، یعنی علاوه بر رادار، با دوربینای مخصوصش حتی قایقهای تندرو، هلیکوپترهای پایینپرواز و پهپادها رو هم خیلی راحتتر شناسایی و منهدم میکنه. (اینجا سنسور الکترواپتیکال یعنی سنسوری که با نور (نه صدا یا امواج رادیویی)، هدف رو ردگیری و پیدا میکنه.)
این غول محافظ چیزی حدود ۶۱۲۰ کیلو وزنشه و اصل کاریش هم یه توپ گتلینگ M61A1 Vulcan هست – اگه فیلمای اکشن دیده باشی اون توپ سهلولایی که با سرعت جت تیر در میکنه دقیقاً همینه! کالیبرش ۲۰ میلیمتریه و حتی تیرهای ضدزره هم شلیک میکنه تا حسابی کار دشمن رو بسازه.
حالا سرعت شلیکش چقدره؟ وایسا که بگم! ۴۵۰۰ گلوله در دقیقه میتونه رو اهداف پرسرعت مثل موشک یا هواپیما بزنه؛ تازه اگه هدفش چیز کوچیکتری باشه (مثلاً یه پهپاد یا قایق تندرو)، سرعت تیراندازیش به ۳۰۰۰ گلوله در دقیقه میرسه. هر خشابش هم تا ۱۵۵۰ تیر جا میگیره – تقریباً انگار یه عصبانی واقعی باشه!
واقعاً مخترع این سیستم رو باید تحسین کرد؛ سیستم یه جوری طراحیشه که اوتوماتیک کار میکنه. یعنی وقتی تهدید نزدیک میشه، خودش با رادارش هدفو پیدا میکنه، ارزیابی میکنه تهدید واقعیه یا نه، بعد ردگیری و شلیک هم اتوماتیک انجام میشه و خودش هم بررسی میکنه که کار رو تموم کرده یا نه. اینطوری اگه اتفاقی بیفته، نیازی به دخالت آدمها نیست و واکنشش خیلی سریعه.
هر بار که تهدید جدیدی اومده – مثلاً موشکهای کروز فوق سریع، قایقهای انفجاری (که بهشون تهدید نامتقارن یا Asymmetric Threats میگن – یعنی حملههایی که اصلاً معمول و قابل پیشبینی نیستن)، یا پهپادها – با اضافه کردن قابلیت جدید تو بهروزرسانی سیستم، همیشه یک گام جلوتر موندن.
تا حالا از سال ۱۹۷۸ که تولیدش شروع شد، هیچوقت روند بهبود و آپدیت این سیستم متوقف نشده. شرکت Raytheon (ریتون – یکی از غولای بازار دفاعی آمریکاست) که بعداً این پروژه رو از شرکتای General Dynamics و Hughes خرید، هنوز پیمانکار اصلیه. الان هم با قرارداد جدیدی که بیش از ۲۰۵ میلیون دلار ارزششه، تا سال ۲۰۲۹ قراره هنوز این سیستمها رو ارتقا و نگهداری کنن. این یعنی حداقل واسه یک دهه آینده خیال ناوهای آمریکایی راحت خواهد بود.
با اینکه الان دارن روی فناوریهای جدید مثل توپهای لیزری (بهشون Directed Energy Weapons میگن – یعنی اسلحههایی که با انرژیهایی مثل لیزر یا مایکروویو کار میکنن) و موشکهای دفاعی پیشرفتهتر کار میکنن، ولی فعلاً فقط همین Phalanx هست که واقعاً همهجا نصب شده و خودش به طور مستقل از پس موشکهای فوق سریع بر میاد.
خلاصه که ناوهای هواپیمابر، ناوشکنها و هر کشتی مهم دیگهای که تو ناوگان نیروی دریایی آمریکا هست، با همین CIWS که بهش سیویز هم میگن، در آخرین لحظهها در امان میمونن. چهار دههست که واقعاً نجانبخش بوده و با پیشرفتهای اخیر شبیه یه نگهبان رباتیک همه فن حریفه! اگه دنبال یه ضدضربه واقعی تو دریا باشی، Phalanx رو دست نداره!
منبع: +
