فرض کن یکی از نزدیکانت یا خودت باید عمل دریچه آئورت انجام بدی. خب ریسک‌هایی مثل هذیان بعد از عمل (POD) یا آنسفالوپاتی یا همون مشکلات مغزی بعد از جراحی (POE) مخصوصاً تو افراد بالای ۶۵ سال خیلی بالاست. حالا سوال اینه: آیا واقعاً میشه قبل از عمل پیش‌بینی کرد کی ممکنه این مشکلات رو تجربه کنه؟ برا همین تو یه پژوهش جدید اومدن دو تا تست هوش و حافظه باحال رو امتحان کردن: BAMCOG و MoCA.
✅ اول بذار کوتاه بگم:
- BAMCOG و MoCA دو تا تست شناختی هستن. BAMCOG یعنی Brain Aging Monitor Cognitive Assessment که یکی از اون تست‌هاییه که باهاش بررسی می‌کنن ذهنت چقدر سرحاله! MoCA هم Montreal Cognitive Assessment هست که برای اندازه‌گیری مشکلات حافظه و ذهنی به کار می‌ره.
تو این مطالعه، ۵۰ تا مریض بالای ۶۵ سال که قرار بود تو بازه ژانویه تا اکتبر ۲۰۲۲ عمل تعویض دریچه آئورت انجام بدن، قبل از جراحی این دو تا تست رو دادن. بعد از عمل هم با یه ابزار به اسم Delirium Observation Screening یا همون DOS (که رفتارهای گیجی و هذیان رو می‌سنجه) و نوار مغزی (EEG) اومدن وضعیتِ هذیان و مشکلات مغزی رو بررسی کردن.
حالا نتایج جالب بود:
- BAMCOG و MoCA تو پیش‌بینی اختلال مغزی بعد از عمل (یعنی POE) خیلی خوب عمل نکردن. اگه اهل آمار باشی، منطقه زیر منحنی ROC (AUROC) براشون به ترتیب ۰.۶۷ و ۰.۵۹ بود، که اعدادی نیستن که آدم بهشون افتخار کنه!
- اما، BAMCOG تو پیش‌بینی هذیان بعد از عمل (POD) واقعا درخشید! AUROC براش ۰.۸۵ شد، که یعنی خیلی خوب می‌تونه مشخص کنه کی بیشتر در معرض هذیانه. در حالی که MoCA حتی زیر ۰.۶۰ بود (۰.۵۳ در واقع)، یعنی تقریباً شانسی عمل کرد.
باور نکردنی‌تر اینکه کسایی که تو BAMCOG امتیاز بالاتری میارن،واقعاً کمتر دچار هذیان می‌شن. هر ۱۰٪ افزایش تو امتیاز BAMCOG باعث میشه ریسک هذیان بعد از عمل حدود ۱۶٪ کاهش پیدا کنه! پس واقعاً BAMCOG می‌تونه قبل از عمل به دکترها هشدار بده کی بیشتر در معرض این مشکله.
خب، چنتا نکته ریز:
- POD یعنی هذیان بعد از عمل: فرد دچار توهم، تحریک ذهنی یا گیجی میشه.
- POE هم یعنی آنسفالوپاتی بعد از جراحی: اختلالات مغزی که تو کارکرد مغز تأثیر داره و معمولاً با نوار مغزی (EEG) چک می‌کنن.
- AUROC یه شاخص آماریه که نشون می‌ده یه تست چقدر خوب درست و غلط بودن رو از هم جدا می‌کنه؛ عدد ۱ یعنی عالی، ۰.۵ یعنی اندازه یه سکه انداختن!
در نتیجه فعلاً به نظر میاد BAMCOG نسبت به MoCA انتخاب بهتری برای پیش‌بینی هذیان بعد از عمل دریچه آئورت هس. البته تحقیقات بیشتری لازمه تا مطمئن بشیم واقعاً تو جمعیت بزرگ‌تر هم همین نتیجه رو می‌ده و اینکه دقیقاً چه امتیازی رو مرز تلقی کنیم (یعنی Cutoff Value مشخص باشه).
خلاصه اگر دوست داری بدونی بعد از عمل دریچه قلب احتمال هذیان چقدره و چی کار میشه کرد که قبلش آماده‌تر باشیم، BAMCOG شده یار جدید دکترها! امیدوارم از این حرفای علمی-دوستانه خوشت اومده باشه! 😊
منبع: +
