زورگویی تو مدرسه و خودآزاری بین نوجوان‌های روستایی – نقش عجیب «الکسیتیمی» و رفاقت خوب!

تا حالا شنیدی که بعضی بچه‌ها یا نوجوان‌ها تو مدرسه کلی اذیت میشن و این اذیت شدن‌ها ممکنه باعث بشه به خودشون صدمه بزنن؟ خب یه تحقیقی انجام دادن برای اینکه بفهمن دقیقاً بین زورگویی یا همون «بولی» تو مدرسه و خودآزاری غیرخودکشی (یعنی آسیب زدن به خود بدون اینکه قصد خودکشی داشته باشن) چه ارتباطی وجود داره. جالبیش اینجاست که محقق‌ها اومدن یه سری چیزای عجیب هم وسط کار بررسی کردن – مثلاً “الکسیتیمی” (یعنی اون وضعیتی که یه نفر نمی‌تونه احساسات خودش رو درست بشناسه یا بیان کنه) و البته کیفیت رفاقت بین بچه‌ها!

توی این تحقیق، ۷۰۱ تا دانش‌آموز راهنمایی از مناطق روستایی پرسشنامه‌های مختلفی پر کردن؛ از جمله پرسشنامه زورگویی، پرسشنامه سنجش الکسیتیمی و یه سری سوال درباره کیفیت دوستیاشون و این که آیا تاحالا دست به خودآزاری زدن یا نه.

حالا میخوای بدونی چی دراومد؟! خب اول اینکه زورگویی تو مدرسه یه عامل خیلی قوی واسه پیش‌بینی اینه که بچه‌ها ممکنه دست به خودآزاری بزنن (حدود ۸۰ درصد از موارد! یعنی تقریباً هر وقت زورگویی اتفاق میفته، احتمال اینکه یکی به خودش آسیب بزنه خیلی زیاد میشه). دوم اینکه الکسیتیمی نقش واسطه‌ای داره – یعنی چی؟ یعنی بچه‌هایی که زور میشن و نمی‌تونن احساساتشون رو خوب بشناسن یا توضیح بدن، بیشتر سراغ خودآزاری میرن. حدود ۲۰ درصد این تاثیر از طریق همین مشکل بیان احساسات میاد.

ولی قسمت جالب‌ترش نقش رفاقت‌های خوب بود. اینجا کیفیت رفاقت رو مثل یه محافظ یا ضربه‌گیر در نظر گرفتن (Quality of Friendship یعنی اینکه چقدر دوستی باحال و حمایتی داری نه فقط یه دوست ساده!). اونایی که رفیق‌های خوبی دارن، تأثیر زورگویی روشون کمتر میشه و کمتر خودشون رو اذیت می‌کنن. حتی تو کسایی که مشکل تشخیص احساسات دارن (همون الکسیتیمی)، وجود دوستای حمایتگر باعث شده احتمال آسیب زدن به خودشون بیاد پایین‌تر.

در کل این تحقیق داره یه پیام مهم میده: اگه یه نفر زور میشه و نمی‌تونه احساساتش رو خوب مدیریت کنه یا حتی توضیح بده، یه رفاقت خوب می‌تونه خیلی نجاتش بده. اینم اضافه کردن که کیفیت رفاقت مثل یه سپر عمل می‌کنه جلوی این مشکلات روحی – هم رو خودآزاری تأثیر میذاره، هم روی الکسیتیمی. یه جورایی نظریه “ضربه‌گیر اجتماعی” رو وسط کشیدن که میگه رابطه‌های اجتماعی خوب می‌تونن اثرات مخرب استرس رو کم کنن.

خلاصه اگر دوروبرت یه دوست داری که تو مدرسه اذیت میشه یا حال روحیش خوب نیست، واقعاً همین که کنارش باشی و رفاقت کنی می‌تونه تا حد زیادی کمکش کنه. اینکه یاد بگیریم احساسات رو به زبون بیاریم و درباره‌ش حرف بزنیم، خودش از خودآزاری پیشگیری می‌کنه. پس ارزش دوستی خوب رو هیچ‌وقت دست‌کم نگیر!

منبع: +