اگه فکر می‌کردین قدیمی‌ترین مومیایی‌ها فقط مال مصر یا آمریکای جنوبی هستن، باید بگم اشتباه کردین! چون یه عده پژوهشگر با یه کشف جدید نشون دادن که کلی سال قبل از فراعنه، توی جنوب شرق آسیا کلی آدم رو به روشی باحال مومیایی می‌کردن!
🔎 قضیه چیه؟
توی یه پژوهش جدید که تو “Proceedings of the National Academy of Sciences” (یعنی یه ژورنال معتبر علمی) چاپ شده، اومدن نشون دادن که توی چین جنوبی و جنوب شرق آسیا، شکارچی-جمع‌آورنده‌ها (یعنی آدم‌هایی که اون موقع هنوز کشاورزی نمی‌کردن و می‌گشتن دنبال شکار و میوه و اینا) بین 12 هزار تا 4 هزار سال پیش، کلی اجساد رو به یه روش خاص خشک و مومیایی می‌کردن. تازه بعضی شواهد نشون می‌ده که حتی این کار تا حدود 14 هزار سال پیش هم انجام می‌شده!
🔥 روش کار چجوری بوده؟
حالا بیا توضیح بدم دقیقاً چی کار می‌کردن: این گروه‌ها اجساد رو با دود و حرارت کم، کم‌کم و آروم خشک می‌کردن، یعنی فرآیندش خیلی سریع یا با آتیش مستقیم نبوده. مثلاً مثل کباب کردن نبوده (!) بلکه چند ماه می‌ذاشتن جسد جلوی یه آتیش کوچیک تا کم‌کم تمام آب بدن بره. این بهش می‌گن “smoke-drying” یعنی خشک کردن با دود. (یه مدل مومیایی کردن که توش با دود کار خشک کردن انجام می‌شه نه با مواد شیمیایی خاص یا سرما یا نمک).
🦴 نشونه‌ها و شواهد علمی:
پژوهشگرها ده‌ها قبر مربوط به دوران قبل از نوسنگی (pre-Neolithic یعنی قبل از اینکه کشاورزی راه بیفته!) رو بررسی کردن. تو این قبرها کلی اسکلت دیدن که بدن‌هاشون به حالت چمباتمه یا نشسته دفن شده بود. جالب اینه که رو بعضی استخوان‌ها جای سوختگی‌های خفیف هم بوده. از همه مهم‌تر این بود که اسکلت‌ها برعکس اجساد معمولی که بعدش استخون‌هاشون جدا می‌شه، کاملاً سر جاش مونده بودن و هیچ پاشیدگی‌ای دیده نمی‌شد! این نشونه اینه که بدن به طور کامل خشک و حفظ شده بوده.
یه سری آزمایش هم انجام دادن مثل X-ray diffraction (پراش پرتو ایکس، که برای بررسی ساختار ریز استخوان استفاده می‌شه) و infrared spectroscopy (طیف‌سنجی مادون قرمز، که تغییرات مولکولی و اثری که حرارت گذاشته رو نشون می‌ده). اینا نشون دادن استخوان‌ها مدت زیادی تو دمای پایین گرم شده بودن، نه سوزوندگی مستقیم یا خشک شدن طبیعی.
💡 مومیایی‌های قبلی رکورددار بودن!
تا قبل از این کشف، مومیایی‌های معروف به Chinchorro تو پهنه آمریکای جنوبی، حدود 7000 سال سن داشتن و معروف بودن به قدیمی‌ترین مومیایی‌های دنیا. بعدش هم که مومیایی‌های مصر باستان حدود 4500 سال پیش مطرح بودن. اما حالا این کشف، تاریخچه مومیایی کردن مصنوعی رو چندین هزار سال عقب‌تر برده!
⌛️ چطور به این نتیجه رسیدن؟
پژوهشگرها از روش‌های معدنی و طیف‌سنجی استفاده کردن تا مطمئن بشن گرما دیدن استخوان‌ها واقعاً واقعی بوده یا نه. همه نتایج، گرم شدن مداوم و آروم استخوان رو تایید کردن. یکی از نویسنده‌ها به سایت IFLScience گفته که کل این فرآیند حدود 3 ماه طول می‌کشیده!
جالبه بدونی همچین کاری هنوزم در بعضی قبایل مثلا توی گینه نو (Dani) انجام می‌دن و بدن عزیزانشون رو با همین روش‌های دود دادن، خشک می‌کنن و تا مدت‌ها نگه می‌دارن.
🌎 چرا این کشف مهمه؟
این کشف اگه درست باشه، نشون می‌ده عمل مومیایی کردن تازه مال مصر و آمریکای جنوبی نبوده و حتی هزاران سال زودتر از اونا تو این مناطق هم رواج داشته و یه جور نوآوری فنی و فرهنگی بینشون بوده!
یکی از مولف‌های تحقیق گفته که شاید داریم ردپای اجداد اولین انسان‌های مدرن رو که وارد جنوب شرق آسیا شدن می‌بینیم! حتی احتمال می‌دن این کار باعث شده مردم اون دوره پیوندهای اجتماعی و معنوی قوی‌تری با اجدادشون برقرار کنن و درست مثل اردو زدن‌های خانوادگی چند روزه(!) بوده، فقط کمی خاص‌تر!
👩🔬 اما دانشمندا همه چیزو قبول نکردن!
البته همه کارشناسا با این نتیجه ذوق‌زده نشدن. یکی از متخصصا به خبرگزاری Associated Press گفته که بهتر بود روش‌های تاریخ‌گذاری (dating methods یعنی روش‌هایی که باهاش سن دقیق اجسام رو تخمین می‌زنن) قوی‌تر باشه و معلوم نیست تو تموم قبرها این روش دود دادن بدن انجام شده یا نه. یعنی برای جمع‌بندی قطعی هنوز باید تحقیقات بیشتری صورت بگیره.
اما در کل، این مقاله نشون می‌ده که حتی هزاران سال پیش، آدم‌ها خلاقیت داشتن و عاشق پیدا کردن راه برا نگه داشتن خاطره و یاد آدم‌های مهم زندگیشون بودن!
پس اگه روزی کسی گفت فقط مصری‌ها بلد بودن مومیایی کنن، می‌تونی با خونسردی بگی: “نه عزیز! شرق آسیا هم بلد بوده و هزاران سال قبل‌تر، اونم با دود و کلی تکنیک جالب!”
منبع: +
