بیاید با هم یه داستان فضایی باحال رو بررسی کنیم: ماجرا درباره یه سیارک کوچیک و عجیب‌غریبه که اسمش هست 1998 KY26 و قراره فضاپیمای ژاپنی به اسم هایابوسا2 (Hayabusa2) سال ۲۰۳۱ بره سراغش! یه جورایی مثل ملاقات یه فرفره کیهانیه، چون این سیارک هم کوچیکه، هم کلی تند و سریع دور خودش می‌چرخه.
ماجرا اینطوری شروع شد که دانشمندها فکر می‌کردن این سیارک حدود ۳۰ متر قطر داره و هر ده دقیقه یه دور خودش می‌چرخه. ولی یه تیم بین‌المللی به رهبری تونی سانتانا-روس (Toni Santana-Ros) از دانشگاه آلیکانته با تلسکوپ‌های پیشرفته (مثلاً VLT یا Very Large Telescope، یعنی یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های دنیا در شیلی) حسابی روش دقیق شدن و فهمیدن که همه چیز فرق داره! سیارک فقط ۱۱ متره! یعنی تقریباً سه‌برابر کوچیک‌تر از چیزی که قبلاً فکر می‌کردن. تازه، یه دور کاملش رو هم فقط تو پنج دقیقه می‌زنه! خلاصه، هم ریزه هم سرعتیه.
این اتفاق کار رو برای تیم ژاپنی کلی سخت‌تر می‌کنه. اولین بارشون نیست که سراغ سیارک رفتن، قبل‌تر ها یابوسا2 رفته بود روی سیارک رایوگو (Ryugu)، که اون حدود ۹۰۰ متر قطر داشت—یعنی این جدیده در مقایسه با اون قبلی، مثل بچه موشه! جالب اینجاست که هایابوسا2 بعد از آوردن نمونه‌های رایوگو به زمین (در سال ۲۰۲۰)، هنوز سوخت داشت و ژاپنی‌ها گفتن: “خب، چرا نریم سراغ یه چالش خفن‌تر؟” اینطوری شد که برنامه‌ریزی کردن برن KY26 رو کشف کنن.
حالا قضیه اینه که انجام عملیات فرود یا نمونه‌برداری روی چنین سیارک ریزی (که اندازش تقریباً هم‌قد هایابوسا2 خودشه!)، اصلاً راحت نیست. سانتانا-روس می‌گفت “اصلاً مشخص نیست قراره اونجا چی ببینیم!” تا الان هیچ‌وقت کسی از نزدیک یه سیارک ۱۰-۱۱ متری رو ندیده، پس واقعاً سورپرایزه.
خوبیش اینه که بررسی همچین جرم‌هایی یه عالمه نکته جذاب داره—مثلاً فهمیدن سطحش چه جوریه، یا اینکه از یه تیکه سنگ محکمه یا یه توده سنگ‌ریزه که با هم چسبیدن (توی علوم فضایی به همچین چیزی میگن rubble pile یعنی یه سیارک که از تیکه تیکه‌های کوچیک ساخته شده). دانشمندها میگن شاید KY26 هم اینطوری باشه، ولی دقیقاً معلوم نیست.
یه نکته خفن: دیدن یه سیارک این‌قدر کوچیک اونم تو این فاصله از زمین واقعاً کار آسونی نبوده، چون خیلی کم‌نوره و باید صبر کنن تا از کنار زمین رد بشه و با تلسکوپ‌هایی مثل VLT شکارش کنن. تازه، اینکه می‌تونیم از راه دور سیارک‌هایی به این ریزی رو بررسی کنیم، یعنی در آینده میشه سراغ هدف‌های کوچیک‌تری هم رفت، هم تو اکتشافات علمی، هم مثلاً تو استخراج معادن فضایی (یعنی Asteroid Mining که یه جورایی مثل معدن‌کاریه، اما تو فضا رو سیارک‌ها!).
یه کاربرد مهم دیگه هم هست: شناسایی سیارک‌هایی که شاید روزی بیفتند سمت زمین—یاد اون سیارکی افتادید که سال ۲۰۱۳ نزدیک شهر چلیابینسک تو روسیه منفجر شد؟ اونم تقریباً از لحاظ انداز‌ه شبیه KY26 بوده. یه ذره مهارت تو «کاراکترایز» (یعنی شناخت و ویژگی‌یابی) این جور اجرام باعث میشه آماده‌تر باشیم اگر چیز خطرناکی سمت زمین بیاد.
همه این اطلاعات رو حالا تونستن تو مجله معروف Nature چاپ کنن و به دنیا نشون بدن! خلاصه، هایابوسا2 قراره کلی سوپرایزمون کنه و شاید این مأموریت فتح بابی بشه برای شکار و شناخت سیارک‌های ریز و تند در سراسر منظومه شمسی!
منبع: +
