این هفته کلی سر و صدا دور و بر CDC، یعنی “مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها”ی آمریکا، به پا شده! دو نفر از مدیرای سابق این سازمان توی جلسهای با سناتورای آمریکا اومدن و یه عالمه حرف پشت پرده رو درباره اینکه اصلاً چرا به این سرعت از کارشون کنار گذاشته شدن زدن.
اساساً ماجرا اینه: خانم سوزان مونارز، که تا همین چند وقت پیش رئیس CDC بود، و دکتر دبرا هوری (یکی دیگه از مدیرای مهم قبلی CDC) رفتن توی مجلس سنا و کلی حرف زدن. چیزی که گفتن این بود که حال و روز CDC اصلاً رو به راه نیست. حتی بعضی موقعها به کارمندها گفته میشه کاری کنن که انگار شواهد علمی هیچ اهمیتی نداره! یعنی مثلاً مدارک علمی رو کنار بذارن که به قول خودشون یه زنگ خطر حسابی برا سلامت مردم آمریکاست.
ماجرا از این قراره که الان یه کمیته مشورتی تو خود CDC هست که راهنمای واکسنها رو تنظیم میکنه. همزمان با همین شلوغبازیها، یه جلسه دو روزه داشتن که قراره درباره چندتا واکسن بچهها و توصیههای مرتبط با اونا تصمیم بگیرن.
خانم مونارز هشدار داده که اگر دسترسی به واکسنهای بچهها کم بشه، ممکنه دوباره بیماریهای قابل پیشگیری برگردن. یعنی چیزایی مثل سرخک و اوریون که الان تقریبا کنترل شدن، میتونن راحت دوباره شیوع پیدا کنن.
جالبه بدونین مسئول اصلی همه این تصمیمات، یعنی رئیس فعلی نهاد بهداشت و خدمات انسانی آمریکا (که اسمش “رابرت اف کندی جونیور” یا به اختصار RFK Jr هست) خودش مدتهاست منتقد سرسخت واکسنهاست! البته انتقادهاش رو هم خیلی وقتا بر اساس اطلاعات غلط گذاشته، مثلاً اشتباهاً بعضی مواد واکسن رو ربط داده به اوتیسم یا کلی حرفهای بیپایه دیگه زده.
اما جالبه که همین RFK Jr خودش خانم مونارز رو انتخاب کرد تا CDC رو هدایت کنه. مونارز خودش یه دانشمند حسابی و متخصص میکروبشناسی و ایمونولوژی (یعنی کسی که سیستم ایمنی بدن رو میشناسه) هست و تجربهاش هم تو ارگانهای مهم دولتی مثل ARPA-H و BARDA زیاد بوده. کندی هم روز معارفه ایشون کلی ازش تعریف کرد که “یه متخصص سلامت عمومی با اعتبار علمی غیرقابل تردیده”.
اما… این تعریفها فقط سی روز دوام داشت. بعد از ۲۹ روز مونارز رو از کار برداشت! توی جلسه سنا، خودش درباره دلیل اخراجش گفت: آقای کندی ازش دو تا درخواست عجیب کرده بود. یکی اینکه تعهد بده بعضی از دانشمندای CDC رو اخراج کنه، دوم اینکه بدون توجه به شواهد علمی هر چی کمیته واکسن گفت رو چشم بسته تأیید کنه! یعنی عملاً میخواست مهر تایید از قبل بزنه.
مونارز به هیچکدوم تن نداد. گفت حاضر نیست دانشمندهای زحمتکش رو بدون دلیل علمی بندازه بیرون، یا اینکه هر توصیهای رو بیمدرک امضا کنه. نتیجه معلومه: اخراج!
حالا داستان کمیته مشورتی واکسن هم جالبه. چند ماه پیش، کندی همه ۱۷ عضو قبلی رو با جمله معروف خودش که “یه خانهتکانی اساسی لازمه تا اعتماد عموم به علم واکسنها برگرده” اخراج کرد! بعد ۸ نفر جدید آورد که متاسفانه بعضیاشون از منتقدای جدی واکسن هستن و حتی اطلاعات غلط درباره واکسنها پخش کردن. یکیشون هم بعداً خودش کنار کشید.
تو اولین جلسهشون، مثلاً درباره تیمروسال (که یه ماده نگهدارنده تو بعضی واکسنها بوده و کندی اشتباه اونو به اوتیسم ربط داده، در حالی که الان دیگه تو واکسنهای آمریکا نیست) بحث کردن. حتی پیشنهادی دادن که واکسن MMRV (واسه سرخک، اوریون، سرخجه و آبلهمرغان) رو به بچههای زیر چهار سال اصلاً ندن!
تازه این هفته هم پنج عضو جدید معرفی شدن که بعضیاشون مخالف واکسنهای اجباری و حتی کل واکسنهای mRNA (یه مدل جدید واکسن که تو کرونا استفاده شد و باعث تحریک سیستم ایمنی با رمز ژنتیکی میشه) هستن. کل کمیته الان ۱۲ نفر شده و همین امروز و فردا درباره واکسن MMRV، واکسن کرونا و هپاتیت B قراره تصمیمگیری کنن.
همون توصیههایی که مونارز نگران بود مجبور بشه چشمبسته تایید کنه و به قول خودش “بدترین کابوسم این بود که مجبور باشم دسترسی بچهها و بقیه به واکسنهای نجاتدهنده رو محدود کنم”.
الان سکان تصمیمگیری افتاده دست معاون وزیر بهداشت و مدیر موقت CDC، آقای جیم اونیل (که اتفاقاً به ماجرای طول عمر و زیستن زیاد هم علاقه داره!). هنوز معلوم نیست شورا چه تصمیمی میگیره، ولی معلومه هر چی تصویب کنن، مستقیم روی دسترسی بچهها و افراد آسیبپذیر به واکسنها تاثیر میذاره.
برای مثال برنامه واکسن رایگان برای کودکان (Vaccines for Children program) که تقریباً ۵۰ درصد بچههای آمریکا رو پوشش میده و همینطور قانونی که شرکتهای بیمه رو مجبور میکنه واکسنهای توصیهشده رو به حدود ۱۵۰ میلیون نفر تحت پوشش بدن، همه تابع تصمیمات این کمیته هستن.
ناگفته نمونه، همین حالا هم شکاف در خرید واکسن باعث شده توی آمریکا بیسابقهترین شیوع سرخک طی چند دهه اخیر رخ بده و دو تا بچه جون خودشون رو از دست بدن. یعنی تاثیر بیاعتمادی نسبت به واکسنها کاملاً واقعیه نه یه بحث تئوریک و فقط توی کتابها. همونجوری که مونارز گفت: “اوضاع شوخی نیست!”
منبع: +