امسال سه نفر از محققهای باحال و خفن یعنی لیزا برلین، ته-هو لی و ویکتوریا تمپلر تونستن بورسیه معروف “مرخصی تحقیقاتی کتل” رو بگیرن. این بورسیه مخصوص سال تحصیلی ۲۰۲۵-۲۰۲۶ه و کمک میکنه که اساتید توی دوران مرخصی علمی خودشون تحقیقشون رو گسترش بدن. یکم درباره خود بورسیه بگم: این صندوق از سال ۱۹۴۲ درست شده و هدفش حمایت از پیشرفت روانشناسیه (یعنی علم بررسی رفتار و ذهن)، و امسال انجمن روانشناسی علمی مدیریت اون رو برعهده داشت.
خب بیاید ببینیم هر کدوم از این محققها قراره دقیقاً روی چی کار کنن و هدفشون چیه!
لیزا برلین (دانشگاه مریلند): لیزا عاشق بررسی رابطه بچههای کوچیک با مراقبینشونه و کلی تحقیق روی روشها و سیاستهایی انجام داده که به رشد بچهها و والدین کمک میکنه. بیشتر تمرکزش روی برنامههای دولتی مثل Early Head Start ـه که هدفشون کمک به خانوادههای بچهدار با درآمد پایینه.
اون دوتا هدف اصلی توی تحقیقش داره که هر دو درباره برنامه ABC هست. این برنامه ABC (یعنی “Attachment and Biobehavioral Catch-up”) یه جور روش تربیتیه که توش توی ۱۰ جلسه به والدین و بچهها توی خونهشون آموزش میدن. هدفش تقویت دلبستگی سالم بچه و والدینه (دلبستگی یعنی پیوند عاطفی بین بچه و مراقب).
- اولیش اینه که بچههای لاتینو (لاتینتبارها) هم تو آمریکا هم جمعیتشون خیلی زیاده و هم نسبت به بقیه بچهها به طور میانگین از نظر سلامتی وضعیت خوبی ندارن. لیزا با یکی دیگه یه آزمایش خیلی بزرگ (بهش میگن “مطالعه تصادفی شده” یعنی شرکتکنندهها به صورت رندوم توی گروهها قرار میگیرن که نتیجه دقیقتر باشه) انجام میدن تا ببینن این برنامه چقدر میتونه به سلامتی و رشد بچههای لاتینو کمک کنه و قراره حسابی دادههاشو بررسی کنه.
- هدف دومش اینه که با سازمانهای محلی و ایالتی همکاری کنه تا این برنامه رو به طور گسترده و پایدار توی بالتیمور و کل مریلند اجرا کنن چون هم اثربخشه، هم کوتاهه، هم اجراش خیلی دقیق و قابل پیگیریه!
ته-هو لی (دانشگاه ویرجینیا تک): ته-هو خیلی علاقهمند به اینه که بفهمه احساسات و توجه آدمها چطوری توی طول عمرشون (از بچگی تا پیری) تغییر میکنه. اوایل فقط روی جوانها کار میکرد، بعدش تحقیقهاش رو گسترش داد به سالمندان و بعد هم به بچهها و نوجوانها رسوند. الانم توی لابراتوار خودش مشغول جمعآوری داده از گروههای سنی مختلفه و حتی جوانان میانسال (!) که معمولاً در روانشناسی کمتر بهشون توجه میشه.
برنامه اصلی ته-هو توی این مرخصی متمرکز شدن روی یه بخش خاص مغزه به اسم “لوسوس کوئرولئوس” (Locus Coeruleus) ـه. این یه مرکز کوچیک تو ساقه مغزه اما خیلی مهمه چون سطح هوشیاری، توجه و احساسات رو کنترل میکنه. مثلاً سیستم نوراپینفرین (Noradrenaline) ـش رو تنظیم میکنه که کلی روی استرس و هیجان تاثیر داره.
قراره با روشهای تصویربرداری مغز پیشرفته این ناحیه رو دقیقتر بررسی کنه و ببینه چطور با سن و تجربه زندگی (مثلاً استرسها یا موفقیتها) تغییر میکنه. جالبه بدونی این بخش زودتر از بقیه بخشها به پیری و بیماریهای عصبی واکنش نشون میده، اما همینطور به انعطافپذیری روانی (Resilience یعنی مقاومت جلوی سختیها) مربوطه. هدف ته-هو اینه که بفهمه چطور این قسمت مغز تحت تأثیر رشد و موقعیتهای مختلف زندگی قراره روی سلامت روان تاثیر بذاره.
ویکتوریا تمپلر (دانشگاه پروویدنس): ویکتوریا عاشق اینه بفهمه مغز و ذهن ما چطور چیزای انتزاعی رو میسازه. مثلاً اینکه وقتی حروف الفبا رو تو ذهنمون مرتب میکنیم یا دو نفر رو از نظر نزدیکی احساسی تو ذهن مقایسه میکنیم، مغز چه ترفندی میزنه؟ مثلاً به این فکر کن که وقتی میپرسی “V جلوتره یا T؟”، احتمالاً باید تو ذهنت الفبا رو مرور کنی تا یکیشون رو پیدا کنی! یا وقتی میگی “من با مری خیلی نزدیکم”، یه جور نظم فضایی تو ذهنت شکل میگیره.
تحقیق ویکتوریا روی اینه که ببینه مغز چطور از اطلاعات فضایی (space) برای ساختن مفاهیم انتزاعی (مثل روابط اجتماعی) استفاده میکنه. این حوزه الان تو روانشناسی خیلی ترند شده ولی تو حیوانات هنوز زیاد کار نشده. ویکتوریا از حیوانات به عنوان مدل آزمایشی برای بررسی این روند مغزی و رفتاری استفاده میکنه، چون با تکنیکهای دقیق علمی بهتر میشه مغز رو بررسی کرد.
تو مرخصی علمی، ویکتوریا قراره همچنان تو لابراتوار خودش تو رودآیلند بمونه و بیشتر روی نوشتن مقالههای جدید و خوندن پژوهشهای تازه وقت بذاره. البته قراره یه ماه هم بره سفر به کپنهاگ و استکهلم تا توی یک کارگاه بینالمللی شرکت کنه و با استادای مختلف دیدار کنه تا همکاریهای علمی جدید پایهریزی کنه. میگه این تجربه باعث میشه آموزش و پژوهش تو روانشناسی و علوم اعصاب تو آمریکا جامعتر و بینرشتهایتر بشه.
خلاصه، هر سه محقق دارن مرزهای جدیدی رو تو روانشناسی، رشد کودک، احساسات و حتی ذهن حیوونا جابجا میکنن! مرخصی کتل هم با این حمایتها واقعاً فرصت میده تا محققها رویاهاشون رو حرفهایتر دنبال کنن.
منبع: +