این روزا سوال خیلی مهمی ذهن همه رو درگیر کرده: آیا باید جلوی پیشرفت هوش مصنوعی (AI) رو بگیریم تا قبل از اینکه حسابی خطرناک بشه و حتی شاید تهدیدی بشه برای بقای بشریت؟ یا اینکه دیگه خیلی دیر شده و اصلاً نمی‌شه ترمز رو کشید؟
ماجرای داغ از گوگل و شبکه‌های اجتماعی شروع شده: کلی آدم درباره‌ش بحث می‌کنن و نظراتشون هم خیلی متفاوت و متضاده. حتی پژوهشگرها و متخصص‌ها هم خودشون بین دو راهی موندن، مخصوصاً با اینکه هر روز دم از این می‌زنن که هوش مصنوعی ممکنه حتی هوشمندتر از انسان‌ها بشه. به این لحظه می‌گن «تکینگی» یا همون Singularity؛ یعنی نقطه‌ای که یه هوش مصنوعی اونقدر قوی میشه که خودش می‌تونه خودشو ارتقا بده و دیگه از دست بشر خارج بشه! یه چیزی شبیه انقلاب تکنولوژیک به معنی واقعی!
بخوایم دقیق‌تر توضیح بدیم: یه وقتی هست اسم AGI میاد وسط. AGI یعنی Artificial General Intelligence یا همون هوش مصنوعی عمومی که می‌تونه تقریباً مثل انسان همه کارای فکری رو انجام بده، نه فقط یه کار خاص رو. بعضی‌ها می‌گن اگه هوش مصنوعی به این مرحله برسه، اون موقع می‌تونه خودش رو به سرعت ارتقا بده و عملاً از بشر جلو بزنه.
یه نظر سنجی جالب توی سایت Live Science برگزار شد که پرسیدن آیا باید اجازه بدیم هوش مصنوعی تا این حد پیشرفت کنه یا نه؟ نزدیک ۱۸۰۰ نفر شرکت کردن و جواب‌ها هم خیلی جالب بود:
- ۴۶٪ گفتن نه دیگه، باید همین حالا جلوی پیشرفت AI رو گرفت چون ریسک هاش خیلی زیاده.
- ۳۰٪ گفتن باید توسعه شو کند کنیم تا تدابیر امنیتی درست‌درمون براش ساخته بشه.
- فقط ۹٪ مثبت‌بین بودن و گفتن منافع این تکنولوژی بیشتر از ضررهاشه.
- ۵٪ هم کلاً بی‌خیال بودن و گفتن اصلاً اتفاق خاصی نمی‌افته و AI هیچوقت به اون مرحله خطرناک نمی‌رسه.
جالبیش اینجاست که توی بخش نظرات، خیلی‌ها می‌گفتن دیگه خیلی دیره. یه نفر به اسم Kate Sarginson نوشته بود: «خیلی دیر شده، خدا رو شکر که سنم زیاده و دوران فاجعه رو نمی‌بینم!» یکی دیگه (CeCe) هم گفت: «به نظرم همه می‌دونن که دیگه نمی‌شه جن رو برگردوند تو بطری!» این ضرب‌المثل رو برای کارایی به کار می‌برن که دیگه قابل کنسل شدن نیست.
اما یه گروه دیگه اعتقاد دارن این نگرانی‌ها بیشتر از حد جدی گرفته شده. مثلاً یکی گفت: «هر تکنولوژی جدیدی بیاد، همیشه یه عده منفی‌باف و منتقد هستن. برای AI هم همین‌طور.» حتی یه نفر دیگه هم گفت، موقع ورود برق به زندگی مردم همین ترس‌ها رو داشتن و پیش‌گویی‌های وحشتناکی می‌کردن، تا حدی هم درست دراومد اما دنیا تموم نشد!
یه عده هم روی بُعد رقابت بین‌المللی تاکید دارن که ماجرا خیلی عمیق‌تر از کنترل یه کشور یا گروه خاصه. یکی نوشته بود: «این یه جور مسابقه جهانیه و دانشش هم پخش شده. پس راه کنترلش خیلی سخته. ولی بازم باید مواظب باشیم که حتی اگه AI از انسان هم هوشمندتر نشه، تعداد زیاد هوش مصنوعی‌ها (مثلا میلیون‌ها یا میلیاردها عامل AI) ممکنه باعث بشه کلی کار از دست انسان‌ها خارج بشه و به بیکاری و مشکلاتی برای جامعه منجر بشه.»
یه کامنت جالب دیگه هم راجع به شرکت‌هایی مثل Nvidia بود که دارن کارمنداشونو با AI جایگزین می‌کنن. طرف گفته بود خب درست، فواید AI برای علم، سلامت، کشاورزی، تغییر اقلیم (آب و هوا)، تکنولوژی و کلی حوزه دیگه خیلی بالاست و شاید بتونه خیلی مشکلات رو حل کنه. ولی این قضیه مثل شمشیر دولبه‌ست: هم پتانسیل سودش خیلی زیاده، هم ریسک هاش.
بحث مقررات و قانون‌گذاری (Regulation) هم وسط اومد. یکی پیشنهاد داده بود: بیاید روی مدل‌های زبانی بزرگ (Large Language Models یا همون LLM، مثلاً همین چت‌بات‌هایی که باهاشون حرف می‌زنیم) یه مالیات سنگین ببندیم؛ هم توی مرحله آموزش، هم استفاده کردنش. ضمناً تولیدات خروجی این مدل‌ها رو هم حق مالکیت معنوی (CopyRight) نباید بدن به شرکت‌ها. بعد هم گفت مالیات باید برای مدل‌های بزرگ‌تر بیشتر شه، مخصوصاً اگه کارکردش راحت برای مردم عادی باشه نه فقط توی دیتاسنترهای بزرگ یا سرورهای قوی (High Performance Computing). به‌جاش مدل‌های کوچیکتر و تخصصی‌تر رو بدن دست خود مردم عادی تا بشه راحت‌تر مدیریتشون کرد و وابسته به شرکت‌های غول‌پیکر نباشیم.
بعضی هم گفتن باید به‌جای اینکه دنبال تولید هوش مصنوعی همه‌فن‌حریف (AGI) باشیم، همین مدل‌های الان رو بهتر و کاربردی‌تر کنیم تا بیشتر به درد جامعه بخورن و خطرشون هم کمتر شه.
در نهایت سؤال هنوز سر جاشه: به نظرتون باید جلوی پیشرفت هوش مصنوعی رو گرفت یا نه؟ واقعاً میشه جلوی موج تکنولوژی رو گرفت؟ دیدگاه خودتون رو اگه دوست داشتید توی کامنت‌ها بنویسید!
راستی، اینم چند تا نکته جالب دیگه درباره AI:
- بعضی تحقیقات نشون داده هوش مصنوعی ممکنه بتونه از طریق عکس‌های آنلاین وارد کامپیوتر بشه (یه جور هک عجیب و غریب!).
- هوش مصنوعی‌های چت‌بات چرا اینقدر انرژی مصرف می‌کنن؟ اینم یه بحثیه.
- محتوای بی‌کیفیت تولید شده توسط AI هم داره زیاد میشه، و این می‌تونه تجربه ما از اینترنت رو تغییر بده یا خراب کنه.
در کل: بحث AI و پیشرفتش دقیقاً وسط یه دوراهی بزرگه؛ از یه طرف می‌تونه دنیا رو عوض کنه و زندگی رو راحت‌تر کنه، از یه طرف هم ترس اینکه روزی سوارمون بشه و از کنترل خارج شه، واقعی‌تر از همیشه به نظر میاد! بازی ادامه داره…
منبع: +
