یه کشف خفن دیگه از دنیای دایناسورها، این بار از آمریکای جنوبی! داستان از این قراره که یه گروه دیرینه‌شناس (یعنی دانشمندهایی که فسیل موجودات قدیمی رو بررسی می‌کنن) تو منطقه پاتاگونیا آرژانتین، یه دایناسور جدید پیدا کردن که اسمش رو گذاشتن Joaquinraptor casali یا خلاصه‌تر، Joaquinraptor. این رفیق تازه کشف‌شده، واقعاً هیبتی داشته که نگو! طوری که ۷ متر طولش بوده و وزنش به بیشتر از ۱۰۰۰ کیلو می‌رسیده.
حالا جالب اینجاست که فسیل Joaquinraptor رو وقتی پیدا کردن، هنوز یه استخون پایی از یه کروکودیل باستانی بین دندون‌هاش گیر کرده بوده! یعنی این دایناسور واقعاً حریف قدرتمندی بوده و غذای مورد علاقش هم گوشت کروکودیل‌های اون زمان!
این گونه جزو گروه دایناسورهای شکارگر بزرگی به اسم megaraptor (مگارپتور) بوده. اصطلاح theropod هم واسه همین دایناسورهای گوشت‌خوار کشیده‌قامت استفاده میشه. مگارپتورها تو آمریکای جنوبی، آسیا و حتی استرالیا سَر و کله‌شون پیدا شده و همه‌شون هم یه ویژگی مشترک خفن داشتن، یعنی جمجمه کشیده، دست‌های قوی و چنگال‌های فوق‌العاده بزرگ.
چنگال‌های Joaquinraptor شنیدی مثل چی بودن؟ مثل قیچی باغچه‌بری! دقیقاً دانشمندها همین مثال رو زدن: چنگال‌هایی مثل hedge trimmers – یعنی همون چیزهایی که باهاش تو باغچه شاخه‌ها رو کوتاه می‌کنن. پس فقط تصور کن این چنگال‌ها وقتی می‌خواست طعمه‌اش رو بگیره، چه کارایی می‌تونست بکنه.
این دایناسور تو حدود ۷۰ تا ۶۶ میلیون سال قبل زندگی می‌کرد، یعنی همون اواخر دوران کرتاسه، قبل از اینکه اون شهاب‌سنگ معروف (اصطلاح “Chicxulub asteroid” همین شهاب‌سنگی هست که دایناسورها رو منقرض کرد) به زمین بخوره و بخش عمده دایناسورها به جز بعضی پرنده‌ها رو نابود کنه. جالبه بدونی اون موقع آب و هوای پاتاگونیا مثل الان خشک و سرد نبوده، بلکه یه دشت گرم و مرطوب نزدیک دریا حساب می‌شده.
لوسیو ایبریکو، دیرینه‌شناس ارشد تیم گفته که اولین سرنخ‌های فسیل تو سال ۲۰۱۹ پیدا شدن، ولی سه فصل کامل طول کشید تا کاملاً بتونن اون رو از خاک در بیارن. وقتی فسیل رو بالاخره درآوردن، متوجه شدن یه استخون پای کروکودیل‌وار تو دهن Joaquinraptor جا خوش کرده. همینم نشون می‌ده این دایناسور ته شکارچی اون منطقه بوده.
یه نکته فنی جالب اینه که با بررسی ساختار داخلی استخوان‌های پا و دنده‌اش (که بهش histology می‌گن؛ یعنی بررسی ساختار ریز استخوان)، تونستن بفهمن این رفیق وقتی مرده، حداقل ۱۹ سالش بوده و بالغ حساب می‌شده، ولی شاید هنوز می‌تونسته بزرگ‌تر هم بشه.
این کشف باعث شده دانشمندها بفهمن که مگارپتورها، تا آخرای کرتاسه همچنان بدنه بزرگی داشتن و نقش شکارچی فوق‌العاده رأس هرم غذایی منطقه رو بازی می‌کردن.
حالا مقایسه بامزه: دانشمندای دیگه گفتن اون موقع که Joaquinraptor تو پاتاگونیا پادشاهی می‌کرده، تو آمریکای شمالی T. rex حکمرون بوده – همون دایناسور افسانه‌ای تی‌رکس! ولی این دوتا با هم خیلی فرق داشتن: تی‌رکس چهار برابر بزرگ‌تر از Joaquinraptor بوده و قدرت فک عجیبش برای شکستن استخون زبانزد همه‌ست. درعوض Joaquinraptor سریع‌تر، لاغرتر و با دست‌ها و چنگال‌های خیلی بزرگ و چابک بوده؛ طوری که یکی از دانشمندها گفت: دست‌ها و بازوهای Joaquinraptor جوری بودن که تی‌رکس در مقابلش مثل دنی دویتو جلوی آرنولد شوارتزنگر می‌مونه!
تازه نحوه شکارشم متفاوت بوده. تی‌رکس با قدرت و دندون‌هاش شکار رو می‌گرفته، ولی Joaquinraptor با سرعت و مهارت، با چنگال‌های بزرگش حریف رو می‌بریده، می‌گرفته و حتی زخم می‌زده، مثل یه جراح واقعی!
در کل، این کشف نشون می‌ده که دایناسورهای گوشت‌خوار تو آمریکای جنوبی تا آخرای دوران خودشون واقعاً حریف می‌طلبیدن و Joaquinraptor حالا یکی از ستاره‌های جدید این دنیا شده. مقاله کامل این کشف تو مجله Nature Communications منتشر شده، که یکی از معتبرترین نشریات علمی دنیاست.
خلاصه، هر اتفاقی تو دنیای دایناسورها می‌افته همیشه کلی داستان باحال و اطلاعات جدید پشتشه! چه دنیای عجیبی داشتن این دایناسورها – هم شکارچی خفن، هم داستانای پرهیجان!
منبع: +
