این روزا که هوش مصنوعی یا همون AI حسابی اومده وسط زندگی همه‌مون، واقعاً خوبه بدونیم آدما چجوری به این فناوری جدید نگاه می‌کنن و کار کردن باهاش براشون چه حسی داره. حالا یه تحقیق جدید تو کشور لتونی انجام شده که دقیقاً رفته سراغ همین موضوع و بررسی کرده کارمندای بخش خصوصی و دولتی خودشون رو تو زمینه هوش مصنوعی چقدر وارد می‌دونن، چقدر بهش اعتماد دارن و کلاً چه حسی بهش دارن.
تو این مطالعه، از دو روش مختلف استفاده کردن: هم از پرسشنامه و آمار و ارقام، هم از سؤالای باز که می‌تونستن هرچی دلشون می‌خواد درباره AI بنویسن. اینطوری هم داده‌های عددی داشتن هم حرفای واقعی مردم رو بررسی کردن. به این روش می‌گن mixed-methods یعنی ترکیب کمّی و کیفی.
حالا بیایید نتایج مهمش رو با هم مرور کنیم:
اول اینکه آدمایی که تو این تحقیق شرکت کردن، خودشون فکر می‌کردن تو استفاده از هوش مصنوعی نسبتاً خوبن و مهارت دارن. یعنی خودشون رو دست پایین نمی‌گرفتن! از طرف دیگه، به خروجی‌های هوش مصنوعی هم کم و بیش اعتماد داشتن. اما نکته بامزه اینجاست که هنوز بخش زیادی از این آدما اصلاً از هوش مصنوعی زیاد استفاده نمی‌کنن یا فقط کارهای آسون و روزمره رو باهاش انجام می‌دن. مثلاً استفاده برای ویرایش عکس یا نوشتن یک متن کوتاه.
حس کلی مردم نسبت به هوش مصنوعی مثبت بود، ولی یه حالت خنثی هم خیلی زیاد دیده می‌شد. یعنی انگار هنوز خیلی‌ها کلاً نظر قطعی ندارن و موضعشون در حال شکل‌گیریه.
وقتی داده‌ها رو نگاه کردن، فهمیدن مردا نسبت به زنا، بزرگترا نسبت به جوونا و کارمندای بخش خصوصی نسبت به دولتی‌ها خودشون رو واردتر تو هوش مصنوعی می‌دونن. به این اختلاف‌ها می‌گن تفاوت معنادار یا significant difference. اما جالب اینجاست که میزان اعتماد به هوش مصنوعی، بیشتر به سطح تحصیلات و سن ربط داشته؛ مثلاً تحصیل‌کرده‌ها و سن بالاترها، بیشتر یا کمتر اعتماد می‌کردن. اما اینکه از کدوم گروه یا جنسیت باشن، تو میزان اعتمادشون تأثیری نداشت. حس و نظر نسبت به AI هم تقریباً تو همه این گروه‌ها یه جور بود – یعنی این حس خنثی-مثبت تو همشون بود.
یه نکته خیلی جالب این بود که کسایی که خودشون رو تو هوش مصنوعی قوی‌تر می‌دونستن، بیشتر هم بهش اعتماد داشتن. و اونایی که بیشتر اعتماد داشتن هم حس بهتری نسبت به AI داشتن. انگار اگه بفهمی این سیستم‌ها چطوری کار می‌کنن و راحتی باهاشون، دید مثبت‌تر و مطمئن‌تری پیدا می‌کنی.
تو قسمت پاسخ‌های بلند و باز، بیشتر مردم درباره ریسک‌های هوش مصنوعی حرف زدن، مثلاً نگرانی درباره امنیت یا اینکه داده‌ها قراره کجا برن. یادتون نره، ریسک assessment یعنی بررسی خطرات و Ethical implications هم یعنی تأثیرات اخلاقی که یک فناوری ممکنه بذاره. مثلاً اینکه یه وقت یه سیستم AI اشتباهی نکنه که به کسی آسیب بزنه.
در کل نتیجه گرفتن الان وقتشه که سواد هوش مصنوعی یا AI literacy رو تو جامعه ببریم بالا. یعنی یاد بگیریم چطوری با AI مسئولانه کار کنیم و خودمون بشناسیمش. این خودش کمک می‌کنه مردم با اطلاعات درست و اعتماد منطقی بتونن تصمیم بگیرن و جامعه هم مقاوم‌تر باشه جلوی مشکلات احتمالی.
این تحقیق می‌تونه برای آموزش مردم، دوره‌های آموزشی در محل کار و حتی سیاست‌گذاری‌های درست درباره امنیت دیجیتال تو دنیایی که هی داره هوش مصنوعی بزرگ‌تر می‌شه، کلی کاربرد داشته باشه. خلاصه؛ هوش مصنوعی اومده که بمونه، خودمون باید بهش مسلط بشیم و باهاش کنار بیایم!
منبع: +
