همه داستان از اواسط مرداد ۱۴۰۴ شروع شد. خیلی از یوتیوبرها یهویی دیدن که تعداد بازدید ویدیوهاشون تا نصف افت کرده! مخصوصاً روی کامپیوتر این ماجرا خیلی محسوس بود، ولی روی موبایل و تبلت و تلویزیون، اوضاع تقریباً ثابت مونده بود. خب طبیعیه که همه شوکه بشن!
خود گوگل (که صاحب یوتیوبه) اومد توضیح داد که مشکل سیستمی وجود نداره و همه چی اوکیه. اما در کنارش یه جمله مشکوک هم گفت: «ادبلکرها و افزونه‌های مشابه می‌تونن باعث بشن آمار بازدید دقیق نشون داده نشه.» حالا ادبلکر یعنی چی؟ همون ابزارها یا افزونه‌هایی که تبلیغات وبسایتها رو برات حذف می‌کنن (مثل AdGuard یا uBlock). خیلی از کاربرا به خاطر تبلیغ‌های اعصاب‌خردکن از اینا استفاده می‌کنن.
ماجرا چیه؟ اصلاً چرا باید ادبلکرها روی آمار بازدید تأثیر بذارن؟ یه توضیح جذاب ماجرا این بود که بعضی از فیلترهایی که این ادبلکرها استفاده می‌کنن مثل EasyList و بخش Quick Fixes از uBlock، یهویی یه فیلتر جدید اضافه کردن. این فیلترها در حقیقت درخواست‌هایی که یوتیوب برای شمارش بازدید و جمع‌آوری داده‌های تحلیلی (که بهش میگن telemetry، یعنی همون جمع آوری اطلاعات رفتار کاربرای سایت) می‌فرستا رو بلوکه کردن. البته این فیلترها جلوی تماشای ویدیو رو نمی‌گرفتن، فقط مانع گزارش دقیق بازدید به یوتیوب می‌شدن.
یه نمونه‌اش: ۲۱ مرداد (۱۱ آگوست) یه فیلتر جدید به EasyList اضافه شد که جلوی همین درخواست‌های شمارش بازدید رو گرفت و تا ۱۹ شهریور فعال بود. تو همین مدت یهویی آمار بازدیدهارو نصف دیدن! بعد که فهمیدن ماجرا از چیه، سریعاً فیلتر رو غیرفعال کردن و همه چی برگشت سرجاش. تو uBlock هم همین ماجرا بود، یه فیلتر اضافه شد و بعد از یه هفته پاکش کردن.
نکته جالب اینجاست که این فهرست‌های فیلتر عمدتاً توسط داوطلب‌ها و آدمای معمولی که اهل تکنولوژی‌ان مدیریت و آپدیت میشه، نه یه شرکت رسمی یا کارمند دائم. همین که دیدن اختلالی ایجاد شده، خیلی حرفه‌ای و سریع وارد عمل شدن فیلتر مشکل‌دار رو برداشتند. این نشون میده جوامع اوپن سورس (یعنی نرم‌افزارها و ابزارهایی که همه می‌تونن کدش رو ببینن و مشارکت کنن) چقدر می‌تونن سریع و پویا مشکل‌ها رو حل کنن.
اما این وسط همه گیج شدن. چون گوگل توضیح چندانی نداد و فقط سرنخ داد که “ادبلکرها باعث این مشکل شدن”، کلی سؤال برای یوتیوبرها پیش اومد. مثلاً چرا درآمد تبلیغاتی یوتیوبرها نسبت به قبل هیچ تغییری نکرده، ولی تعداد بازدید نصف شده؟ این نشون میده آمار شمارش‌گر خراب شده بوده، نه اینکه واقعاً کسی کمتر ویدیو نگاه کنه.
کل این ماجرا باعث شد دوباره بحث بین یوتیوب و ادبلکرها داغ شه. خیلیا واقعاً به خاطر تبلیغ‌های بی‌ربط، غیرقابل رد کردن یا حتی تبلیغ‌هایی که از خود ویدیو طولان‌ترن، به سراغ ادبلکر می‌رن! ولی دیدیم که حتی خود این ابزارهای ضدتبلیغ هم گاهی اشتباهی می‌زنن و کارکرد اصلی وبسایتها رو مختل می‌کنن.
در نهایت، این داستان نشون داد که چطور یه تغییر ساده تو یه ابزار کوچیک، می‌تونه کل سیستم آمار یه پلتفرم بزرگ رو تحت تأثیر بذاره. همچنین قدرت و شفافیت جامعه داوطلبی رو نشون داد؛ هر مشکلی باشه سریع رفعش می‌کنن. در مقابلش گوگل با اون همه بزرگی، خیلی مبهم و بسته حرف زد و کسی دقیق متوجه نشد مشکل چی بود!
اگر تو هم از ادبلکر استفاده می‌کنی، احتمالاً یکی از همین کاربرایی بودی که در این ماجرا دخیل بودن. پس یادت باشه بعضی وقتا ادبلکرها فقط تبلیغات رو حذف نمی‌کنن، ممکنه نظم سیستم یه سایت رو هم به هم بریزن!
منبع: +
