خب بچه‌ها، بذارید یه کم در مورد این موضوع جالب گپ بزنیم که تو دوران بعد از اپیدمی (همون بیماری سراسری که کرونا سرمون اومد!) چطور می‌تونیم فضاهای سبز و محیط‌های باز رو طوری بسازیم که هم به درد سلامتی‌مون بخوره، هم واقعاً حالمون رو جا بیاره.
تحقیقی که انجام شده اومده بررسی کرده که چطور می‌تونیم باغ‌ها و پارک‌ها و فضاهای سبز اطرافمون رو طوری طراحی کنیم که خصوصیت «درمان‌بخش» داشته باشن. یعنی آدم وقتی میره توشون راه میره نه‌تنها خسته نشه، بلکه انرژی بگیره و آرامش پیدا کنه. اصلاً Healing Landscape یعنی همین: فضاهایی که حس و حال خوب بهت می‌دن و تو رو از لحاظ روحی و جسمی تقویت می‌کنن.
تو این تحقیق کلی کیس و مدل از جاهای مختلف دنیا رو مقایسه کردن؛ مثلاً Jurong Lake Garden تو سنگاپور، Healing Garden بیمارستان Cleveland، پارک «باغ دل» شنزن و همینطور Healing Garden بیمارستان لیانگژو تو هانگژو (که یه جورهایی گل سرسبد آسیا حساب میشه تو این زمینه!).
حالا چی شد؟ گفتن که برای طراحی این نوع فضاها باید به چهار تا فاکتور کلیدی دقت کنیم:
-
عناصر محیط زیستی و اکولوژیک: منظورمون اون چیزایی هست که مربوط به طبیعت و اکولوژی میشه؛ مثلاً تنوع گیاهی، آب و هوای تمیز، محل زندگی پرنده‌ها، صدای آب و کلاً هر چیزی که باعث شه حس کنید تو دل طبیعتین.
-
سازمان‌دهی فضایی: ساده بگم، یعنی پارک و باغ رو چطوری بچینیم. راهروها، فضاهای تجمع، محوطه برای پیاده‌روی یا نشستن و امثال اینا. باید جوری باشه که هم کاربردی باشه هم شلوغ نشه.
-
تجربه حسی: منظورمون اینه که همه حواس آدم تحریک بشه؛ مثلاً گل‌هایی که بوشون فضا رو پر می‌کنه، درخت‌هایی که صدای باد توشون قشنگ شنیده میشه، یا سطوحی که وقتی دست می‌کشی روش حس جالبی داری.
-
تعامل اجتماعی: طراحی باید جوری باشه که آدما بتونن با هم گپ بزنن، یا حتی تو همون فضای باز زیباتر معاشرت کنن. یه گوشه واسه خلوت هم لازمه! ولی در کل فضای دوستانه و جمعی نباید از قلم بیفته.
تحقیقات نشون داده واسه اینکه این Healing Landscapeها واقعاً جواب بدن، باید چند تا اصل اساسی هم رعایت کنیم:
- Biophilic Design یعنی طراحی که عشق و ارتباط با طبیعت توش موج بزنه. هر چی بیشتر به طبیعت بچسبی، حال بهتری داره.
- Adaptation and Resilience: یعنی انعطاف‌پذیری و مقاومت! فضا باید جوری باشه که اگه یه بحران دیگه مثل اپیدمی پیش اومد، هنوز کار کنه و مردم بتونن باهاش کنار بیان.
- Sensory Calibration: یعنی فضایی که حواس گوناگون رو به روشی متعادل و درست درگیر کنه.
- Social Granularity: یه اصطلاح جذابه، یعنی فضا جوری باشه که هر جور آدمی توش جا بگیره؛ چه آدم ساکت و تنها، چه گروه‌های پرشور و باحال.
- Cultural Resonance: همون همخوانی با فرهنگ خودمون! اگه یه باغ یا پارک حس فرهنگ محلی رو داشته باشه، آدم بیشتر باهاش ارتباط برقرار می‌کنه.
استراتژی‌هایی که پیشنهاد دادن هم تو سه مقیاس هست: کل شهر، محله و حتی کوچیک‌ترین نقطه یعنی همون پارک یا باغ. مثلاً:
- تو سطح شهر باید شبکه‌های سبز و سالم بساریم که همه بتونن راحت بهش دسترسی داشته باشن.
- تو محله‌ها میشه “micro-healing spaces” یا فضاهای کوچک درمانی درست کرد؛ مثل یه باغچه باحال سر کوچه یا کنار خونه.
- فضاهایی مثل “healing waterscape” هم دارن. یعنی آبنماها یا برکه‌هایی که بودن کنار آب توشون، کلی حس آرامش میده.
- و در نهایت، کلی زیرساخت مقاوم و هوشمند بسازیم که جلوی آسیب‌های بعدی رو بگیره و سلامت جامعه رو حفظ کنه.
کلاً تهش تحقیق اینو می‌گه: شهرها و محله‌هایی که این فضاها رو به شکل درست طراحی می‌کنن، هم مردم شادتر و سالم‌تری دارن، هم اگه یه روز دوباره ویروسی اومد، مردم مقاوم‌تر و خوشحال‌تر ازش عبور می‌کنن!
پس اگه می‌خوایم آینده رو بسازیم، یه کم جای آسفالت و سیمان، باید قشنگ فکرمون رو بذاریم روی ساخت فضاهای سبزِ حال‌ده و پر از زندگی!
منبع: +
