اگه فکر می‌کنین هرچی از دوران انسان‌های اولیه مونده، فقط استخون و ابزارای بی‌مصرفه، الان خوبه با یه خبر جذاب سورپرایزتون کنم! محقق‌ها تو کشور چک، جعبه‌ابزاری پیدا کردن که حدود ۳۰ هزار سال قدمت داره و به احتمال زیاد مال یه شکارچی عصر حجر بوده! یعنی دقیقا وسایل شخصی یه نفر، نه صرفا یه مشت تیکه سنگ که همینطوری پخش و پلا شده باشن.
ماجرا اینه که تو سال ۲۰۲۱، باستان‌شناس‌ها وقتی داشتن سایت «میلوویس چهار» (Milovice IV) رو می‌کاویدن، یه دسته ابزار سنگی بهم چسبیده پیدا کردن؛ جمعاً ۲۹ تا تیغه و تیغه‌چه (blade و bladelet یعنی تیغه‌های سنگی بزرگ و کوچیک که برای بریدن و کارای دستی استفاده می‌شدن). جالبه که اینا همه مثلاً دسته‌جمعی و منظم بوده، احتمالا یه نفر ریخته‌شون تو یه کیف یا کیس کوچیک که البته جنسش فاسدشده و باقی نمونده (یه چیزی از جنس پوست یا الیاف طبیعی که دیگه اثری ازش نمونده).
مطالعه‌ای که همین امسال تو ژورنال “Journal of Paleolithic Archaeology” چاپ شد، میگه این جعبه‌ابزار می‌تونه وسایل روزمره‌ی یه انسان دوره پارینه‌سنگی (Paleolithic یعنی همون عصر حجر که از سه میلیون سال پیش تا حدود ده هزار سال پیش طول کشیده) باشه. به احتمال زیاد صاحبش از این ابزارها تو سفرهای شکار یا مهاجرت‌هاش استفاده می‌کرده؛ اما یا گمش کرده یا خودش تصمیم گرفته ولش کنه تو همون کمپ.
جالب اینجاست که با توجه به گفته‌های “دومینیک چلاتچولا” (Dominik Chlachula)، نویسنده اول این تحقیق و پژوهشگر آکادمی علوم چک، چنین کشفی خیلی خیلی نادره! چون عموماً چیزایی که از اون دوران به‌جامونده، وسایل پراکنده و نامشخصه و خیلی کم پیش میاد که بتونیم رد وسایل شخصی یه نفر معلوم رو پیدا کنیم. این جعبه‌ابزار به ما یه نگاه خیلی خاص به لحظه‌ای از زندگی یه شکارچی اون دوران می‌ده.
از لحاظ زمانی، لایه‌ای که این ابزارها ازش درومدن، بازه خیلی کوتاهی رو نشون می‌ده؛ تقریباً بین ۳۰هزار و ۲۹هزار و ۵۵۰ سال پیش. تو همون لایه، شواهدی هست که نشون می‌ده انسان‌های پارینه‌سنگی تو اون سایت کمپ می‌زدن، ابزار می‌ساختن، حیوان قصابی می‌کردن و خلاصه کلی کار دیگه انجام می‌دادن.
اگه مثلا این ابزارها پراکنده پیدا می‌شدن، خب معلوم نبود مال کی بوده و تفاوت خاصی با بقیه تیکه‌های دورریختنی سایت Milovice IV نداشتن؛ اما چون باهم و توی یه دسته ان، داستان فرق می‌کنه و خیلی خاصشون کرده.
تحقیقات میگه با این ابزارها کارهای متنوعی انجام می‌شده؛ از جمله بریدن، خراشیدن، سوراخ کردن چوب و پوست و گوشت. حتی بعضی‌هاشون شاید برای پرتاب یا ساخت سلاح استفاده شدن.
یه نکته دیگه هم اینه که این ابزارها به فرهنگ “گراوتین” (Gravettian) مربوط می‌شن؛ این فرهنگ حدود ۳۳هزار سال پیش تو اروپا شروع شده و هزاران سال ادامه داشته. آدمای این فرهنگ، نه تنها ماموت شکار می‌کردن (ماموت همون فیلای پشمالوی غول‌آساست)، بلکه سگ نگه می‌داشتن و احتمالاً نیزه‌پرتاب‌کن و کمان هم استفاده می‌کردن!
اقتصادشون مبتنی بر شکار و جمع‌آوری بوده، اما حسابی اجتماعی بودن؛ یعنی فقط دنبال شکم خودشون نبودن، بلکه شبکه‌ها و ارتباطات دوربرد داشتن و حتی تکنولوژی خودشونم جلو برده بودن.
در نهایت محقق‌ها معتقدن این دسته ابزار احتمالاً برای شکار، قصابی حیوان و حتی تعمیر سلاح‌ها و بهره‌برداری از گیاهان چوبی استفاده می‌شده. نکته جالب اینه که همه اینها کمک می‌کنه ما بهتر بفهمیم موقع سفر یا کوچ شکارچی‌های اون دوران، آدم‌ها چه جور زندگی و کارهایی داشتن؛ چون بیشتر وقتا اثر خاصی از روزمرگی‌هاشون به جا نمونده و کشف همچین مواردی واقعاً نادره.
پس دفعه بعدی که یکی از وسایل شخصیتون رو جا گذاشتین، بدونین شاید یه روز کلی سرنخ برای آدمای آینده داشته باشه! 😉
منبع: +
