تا حالا فکر کردی اگه جاده‌ها خودشون بهتون خبر بدن کی خراب شدن یا نیاز به تعمیر دارن چقدر زندگی راننده‌ها و مسئولای راه آسون‌تر میشه؟ دکترهای آلمانی اومدن یه پارچه هوشمند باحال درست کردن که کارش دقیقاً همینه: سنسور داره که اطلاعات وضعیت آسفالت رو به صورت لحظه‌ای می‌فرسته! حالا داستانش رو براتون خودمونی و راحت تعریف می‌کنم.
این پارچه عجیب، از الیاف طبیعی کتان (همون گیاه لینن که معمولاً پارچه‌های خنکِ تابستونی باهاش دوخته میشه!) ساخته شده. توی پارچه، سیم‌های خیلی خیلی نازک (کمتر از یه میلی‌متر قطر!) بافته شدن که می‌تونن شرایط فشار و کشش داخل لایه‌های آسفالت رو متوجه بشن و فشار رو اندازه بگیرن. یعنی قشنگ مثل یه حسگر هوشمند عمل می‌کنه و هر تغییری تو دل جاده رو می‌فهمه.
حالا نکته جذاب‌تر اینه که پشت پرده این اطلاعات، یه اتحاد با هوش مصنوعی (همون سیستم‌های کامپیوتری خفن که شبیه مغز انسانی قضاوت و تحلیل می‌کنن!) شکل گرفته. این هوش مصنوعی همیشه داره داده‌های فابریک رو آنالیز می‌کنه و مثلاً اگه سبک یا حجم ماشین‌ها یا شرایط آب‌وهوایی باعث آسیب ریز یا قابل توجهی بشه، سریع تشخیص میده و به مسئولای جاده خبر میده.
تا الان چجوری جاده‌ها رو چک می‌کردن؟ خوب اغلب با نگاه کردن به ترک و آسیب ظاهری، یا با روش پر سر و صدای حفاری و نمونه‌برداری (همون کورگیری یا core drilling که تو جاده سوراخ درست می‌کنن تا یه تیکه بیارن آزمایش کنن!). این روش‌ها هم هزینه‌بر بودن، هم ترافیک و کلافگی برای مردم به‌دنبال داشتن و هم ممکنه بعداً عمر جاده رو کمتر کنن.
ولی این پارچه هوشمند جدید که رو کل عرض جاده پخش میشه، باعث میشه بدون نیاز به این حفاری‌ها، هر نوع آسیبی حتی توی عمق و لایه‌های زیرین آسفالت کشف بشه. خلاصه همه چی غیر مخرب و بدون مزاحمت برای راننده‌ها انجام میشه و مثلاً میفهمن کِی واقعاً لازم هست جاده رو تعمیر کنن.
این پارچه چون با نخ‌های ضخیم و فاصله‌های زیاد بافته شده، به طور باور نکردنی قوی و پایداره. تو فرایند تولید حتی باید حواسشون باشه که سنسورها توی بافتن یا موقع نصب جاده خراب نشن، چون باید زیر وزن کامیون و ماشین‌های سنگین موقع ساخت دوام بیارن. دستگاه‌های مخصوصی که تو موسسه Fraunhofer WKI (این موسسه آلمانی که تو حوزه تحقیقات چوب و مواد طبیعی فعاله!) ساختن، می‌تونه این پارچه رو توی عرض ۵۰ سانتیمتری و طول دلخواه تولید کنه، یعنی برای هر جاده‌ای هر چقدر لازم داشته باشی، میشه سفارش داد.
پس از نصب این سنسور جادویی، داده‌ها به یه واحد اندازه‌گیری کنار جاده فرستاده میشه. این دستگاه همش اطلاعات رو ذخیره و آپلود می‌کنه تا متخصص‌ها بتونن راحت از پشت کامپیوتر سر دربیارن اوضاع جاده چطوریه.
حالا یه داشبورد دیجیتال هم درست کردن که هم پیمانکارهای نگهداری جاده، هم شرکت‌ها، هم کسایی که از این جاده‌ها استفاده می‌کنن می‌تونن وضعیت رو چک کنن و ببینن کی قراره تعمیر شه یا چه خبره.
البته این تکنولوژی فعلاً تو مراحل تست و آزمایشه و روی یک جاده مسطح در منطقه صنعتی دارن امتحانش می‌کنن. سنسورها زیر آسفالت چیده شدن و هر بار ماشین‌ها رد میشن داده می‌فرستن تا معلوم شه این سیستم واقعاً چقدر از پسِ تحلیل اوضاع جاده برمیاد.
همه‌چی که عالی پیش بره، قراره هزینه نگهداری جاده‌ها، تخریب آسفالت و همین‌طور اعصاب‌خوردی راننده‌ها به خاطر تعمیرات کمتر بشه! البته نمی‌تونن کاری کنن جاده‌ها همیشه سالم بمونن، ولی باعث میشن که به شکل هوشمند و به موقع بتونیم براشون برنامه‌ریزی کنیم و عمرشون رو بهتر مدیریت کنیم.
خیلی دنیای عجیبیه، نه؟ یعنی تکنولوژی حتی تو ساخت و نگهداری جاده‌ها هم داره انقلاب می‌کنه و کم‌کم هر چیزی رو هوشمند و خودبخود خبرچین می‌کنه!
منبع: +
