حتماً براتون پیش اومده که یه وقتایی حس تنهایی کنین، نه؟ خب، خیلی طبیعیه! وقتی آدم احساس تنهایی میکنه، معمولاً دلش میخواد دوباره با دیگران ارتباط برقرار کنه یا حداقل این حسِ ارتباط رو یه جوری برگردونه—even اگه لزوماً با آدمای دیگه حرف نزنه یا چیزی. حالا بذارین یه نکته باحال براتون بگم: یکی از راههایی که آدمها ممکنه دنبالِ حس اجتماعی باشن، اینه که به یه برند علاقهمند بشن! منظورم همین برندهایی مثل کفش نایک، یا گوشی اپل و چیزایی از این دستهست؛ چون این برندها یه جورایی همه آدمایی که باهاشون حال میکنن و میخرنش رو به هم وصل میکنن و حس میکنیم عضوِ یه گروه بزرگتری هستیم.
حالا یه سوال مهم: این داستان برای همه آدما جواب میده؟ یعنی اگه تنهایی سراغت بیاد، لزوماً به برند مورد علاقهت بیشتر وابسته میشی؟ جوابش اینه: بستگی داره که شخصیت و فرهنگت چه مدلی باشه!
یه تیم پژوهشی اومده با دو آزمون (یکی با ۲۰۰ نفر و دومی با ۲۶۷ نفر) دقیقاً این موضوع رو بررسی کرده. کاری که کردن این بود که اول تلاش کردن حس تنهایی رو با یه وظیفه یادآوری (یعنی از آدمها خواستن لحظاتیو بهخاطر بیارن که احساس تنهایی میکردن) توشون تقویت کنن. بعدش نگاه کردن ببینن آدمهایی با طرز فکر متفاوت، چطوری واکنش نشون میدن.
الان یه توضیح کوتاه: تو روانشناسی، آدما رو از نظر فرهنگی معمولاً به دو دسته میشناسن. یکی کسایی که “فردگرایانه” فکر میکنن (یعنی بیشتر دوست دارن مستقل باشن و رو خودشون حساب کنن – مثل خیلی از غربیها)، و یکی آدمای “جمعگرا” که بیشتر خانواده و گروه براشون مهمه و همه چی رو با مشارکت و همدلی دوست دارن (مثلاً بعضی فرهنگهای آسیایی یا خاورمیانه). به این دستهها میگن “Individualistic” و “Collectivistic”.
نتیجه آزمایش چی شد؟ افرادی که فردگرا بودن وقتی احساس تنهایی میکردن، واقعاً علاقهشون به برند مورد علاقشون بیشتر میشد! در عوض، برای آدمایی که جمعگرا بودن، این افزایش علاقه به برند دیده نشد. یعنی براشون مهم نبود که حس تنهایی دارن یا نه، عشقشون به برند ثابت بود.
این یافتهها خیلی جالبه چون با چیزایی که تو تئوریای فرهنگی داریم هم جور درمیاد. یعنی اونایی که فرهنگ فردگرا دارن، وقتی حس میکنن دوست یا گروه ندارن، انگار از طریق برند به یه جامعه فرضی وصل میشن و حس بهتری میگیرن. اما جمعگراها معمولاً دوست یا خانواده رو ترجیح میدن، براشون برند نقش گروه اجتماعی رو نمیگیره، واسه همین تنهایی رو با برند جبران نمیکنن.
پس دفعه بعدی که تو کافیشاپ دیدی یکی حسابی به لوگوی لباسش یا موبایلش ذوق داره، شاید اون موقع یهکم تنها بوده و به برندش پناه آورده! البته این برا همه صادق نیست، چون بستگی داره تو کدوم دسته فرهنگی بیفتی.
خلاصه اینکه تنهایی و برند دو تا چیز جدا نیستن و اینکه چجور آدمی هستیم، ربط مستقیمی داره به اینکه برندها تو زندگیمون چقدر اهمیت پیدا کنن!
منبع: +