خب یه خبر جالب دارم براتون! یه شرکت چینی داره یه کار خیلی خفن انجام می‌ده و می‌خواد یه کپسول سرور (یعنی اتاقک‌هایی که کامپیوترهای قدرتمند رو توش می‌ذارن برای سرویس‌دهی به سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها) رو وسط دریا نزدیک شانگهای زیر آب بفرسته! این یعنی قراره یه دیتاسنتر (همون جایی که اطلاعات همه سایتا و برنامه‌ها نگهداری می‌شن) برای اولین بار تو دنیا به طور تجاری زیر آب کار کنه!
حالا چرا همچین کاری می‌کنن؟ جریان از این قراره که الان همه این سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها، مخصوصاً با رشد عجیب هوش مصنوعی (این همون AI معروفه که باعث شده همه دنبال سرور با قدرت بالا باشن)، یه عالمه سرور نیاز دارن. این سرورهای بزرگ که رو خشکی هستن، کلی انرژی برای خنک شدن مصرف می‌کنن. فکر کن مثلاً یه کولر گازی خیلی‌خیلی بزرگ باید دائم کار کنه تا این سرورها نسوزن! اینجا اما می‌خوان با کمک آب دریا، دمای این سرورها رو کنترل کنن – یعنی همون جریان آب خودش می‌شه کولر طبیعی و رایگان!
یه آقایی به اسم یانگ یه (از شرکت Highlander که تجهیزات دریایی تولید می‌کنن) می‌گه «عملیات زیرآبی کلاً یه سری مزیت داره». بعد این پوسته زرد‌رنگ بزرگ که ساختنش نزدیک شانگهای تمام شده، آماده‌ست بره زیر آب. این کپسول به شرکت‌های بزرگی مثل China Telecom (یه شرکت مخابراتی چینی) و یه شرکت دولتی که هوش مصنوعی محاسباتی کار می‌کنه، سرویس می‌ده.
جالب اینجاست که مایکروسافت هم یه بار همچین کاری رو سال ۲۰۱۸ تو اسکاتلند انجام داد، ولی هیچ وقت جدی تجاریش نکرد. اما چین کلاً جدی گرفته – چون دولتش گفته باید ردپای کربن (یعنی میزان تولید گازهای گلخانه‌ای دیتاسنترها) رو کم کنیم.
یانگ، همون معاون شرکت Highlander، می‌گه: «امکانات زیرآبی تا ۹۰ درصد مصرف انرژی رو برای خنک‌کردن کمتر می‌کنن.» یعنی یه صرفه‌جویی بزرگ واسه برق.
کل این پروژه‌ها رو دولت هم حمایت مالی می‌کنه. مثلاً Highlander برای یه پروژه قبلی تو هاینان (یه جزیره تو چین) ۴۰ میلیون یوان، یعنی حدود ۵.۶ میلیون دلار کمک گرفته بود. اون پروژه هنوز هم فعاله.
کپسول شانگهای تو خشکی تیکه‌تیکه ساخته شده و بعد بردن کنار دریا تا برای نصب آماده شه. برق این دیتاسنتر هم بیشترش (۹۵ درصدش حتی) از انرژی تجدیدپذیر تامین می‌شه، مثلاً بادهایی که رو دریا به توربین می‌خوره و برق تولید می‌کنه. یعنی این دیتاسنتر تا جایی که بشه، سبز و دوست‌دار محیط‌زیسته!
البته ساختش سختیش بیشتر از چیزی بود که اول فکر می‌کردن. یه مهندس به اسم ژو جون می‌گه واقعاً چالش داشتیم سر ساخت و راه‌اندازی.
حالا خطراتش چیه؟ اول از همه، باید جلوی آب خوردن به سرورها رو بگیرن. واسه همین Highlander اومده از یک پوسته فولادی استفاده کرده که روش رو با پوسته‌های شیشه‌ای ویژه پوشونده تا زنگ نزنه. حتی یه آسانسور هم گذاشتن که تیم فنی بتونه برای تعمیر و نگهداری راحت‌تر بهش دسترسی داشته باشن.
ولی دست نگه دار! همه‌چی فقط مزیت نیست. بعضی دانشمندا می‌گن اگه سرور زیردریایی زیاد بشه، گرمایی که تولید می‌کنه ممکنه نظم طبیعی دریارو به هم بزنه.
مثلاً دکتر اندرو وانت که متخصص اکولوژی دریاییه (یعنی رفتار موجودات و محیط زیست دریا رو بررسی می‌کنه) می‌گه ممکنه گرما بعضی ماهی‌ها رو جذب کنه و بعضی دیگر رو فراری بده – ولی فعلاً اطلاعات زیادی درباره این اثرات نداریم و باید بیشتر تحقیق شه.
راستی، واسه نسخه آزمایشی تو ژوهای (یه شهر تو چین) شرکت Highlander نشون داده بود که دمای آب زیاد بالا نرفته، ولی وقتی تعداد سرورها زیاد بشه و به مقیاس بزرگ‌تر برسن – مثلاً چند مگاوات (مگاوات یعنی واحد خیلی بزرگ اندازه‌گیری توان برق؛ هر ۱ مگاوات یعنی ۱۰۰۰ کیلووات) – اون وقت دیگه حرارت تولیدشده می‌تونه آزاردهنده‌تر باشه.
دکتر شائولی رن از دانشگاه کالیفرنیا هم گفته اتصال اینترنتی بین این سرورهای دریایی و ساحل از دیتاسنترهای عادی خیلی پیچیده‌تره. تازه یه سری محقق تو ژاپن و آمریکا هم هشدار دادن که شاید این دیتاسنترها زیر آب به بعضی حمله‌های خاص مثل موج صوتی حساس باشن!
در آخر هم باید بدونیم این دیتاسنترهای زیردریایی قرار نیست جای بقیه دیتاسنترهای معمولی رو بگیرن، ولی برای بعضی کاربردهای خاص (مثلاً جایی که احتیاج به خنک‌کردن طبیعی داریم یا برق سبز و کم‌مصرف می‌خوایم) خیلی بدردبخورن.
خلاصه دنیای تکنولوژی هر روز عجیب‌تر می‌شه، هرچی جلوتر می‌ریم سرورهای اینترنتی هم دارن عین زیردریایی می‌شن و میرن کف دریاها! حالا باید منتظر بمونیم ببینیم این ایده قراره دنیا رو چجوری متحول کنه.
منبع: +
