داستان امروز درباره یک ربات فوق‌العاده جالبه که محقق‌های رومانیایی ساختنش و اسمش رو گذاشتن ARGUS. این ربات عملاً یه نگهبان دیجیتال و فیزیکی هوشمنده که می‌تونه همزمان هم توی محیط واقعی گشت بزنه و هم حواسش به حملات سایبری باشه! یعنی کاری که قبلاً دو سیستم جدا باید انجام می‌دادن، الان این یه نفر (!) با هم انجام می‌ده.
خب، حالا دقیق‌تر بگم: ARGUS مخفف “Autonomous Robotic Guard System” یعنی “سیستم نگهبان رباتیک خودران” ـه. این ربات یه پلتفرم متحرکه که برای محافظت از محیط و شبکه ساخته شده و هدفش اینه که تهدیدهای فیزیکی (مثل دزدی یا ورود غیرمجاز) و تهدیدهای دیجیتال (مثل هک شدن شبکه) رو تقریباً همزمان تشخیص بده.
تا حالا سیستم‌های امنیتی معمولاً این دو تا زمینه رو جدا می‌دیدن؛ یکی برای دوربین و دزدگیر و نگهبان، یکی واسه شبکه و آنتی‌ویروس و غیره. اما ARGUS اومده این دو تا دنیا رو با هم ترکیب کرده و دیگه فرقی نمی‌کنه تهدید از بیرونه یا از شبکه، خودش می‌فهمه و واکنش نشون می‌ده!
توی دل ARGUS یه عالمه تکنولوژی باحال هست: هوش مصنوعی (AI) که کلی مدل یادگیری عمیق داره (یادگیری عمیق یعنی هوش مصنوعی‌هایی که با الهام از مغز انسان سعی می‌کنن خودشون الگو و نکات جدید یاد بگیرن)، بینایی کامپیوتری (computer vision یعنی اینکه بتونه با دوربینش محیط رو بفهمه)، شنود صداها و تحلیلشون، و از طرف دیگه همیشه شبکه‌های دیجیتال رو زیر نظر داره و دنبال اتفاقات غیرعادی می‌گرده.
مثلاً می‌تونه افراد غیرمجاز، اسلحه یا حتی صداهای مشکوک رو تشخیص بده و همزمان توی ترافیک شبکه دنبال الگوهای عجیب باشه تا اگه کسی خواست توی شبکه نفوذ کنه، سریع بفهمه. یعنی فرض کن یه هکر داره تلاش می‌کنه شبکه رو هک کنه و همون موقع یه نفر می‌خواد یواشکی وارد یه منطقه ممنوعه بشه؛ ARGUS هر دو رو همزمان می‌گیره!
اگه بخوای بدونی چجوری اینقدر هوشمنده، باید بدونی که با تکنولوژی SLAM کار می‌کنه؛ این یعنی Simultaneous Localization and Mapping، خلاصه همون چیزی که باعث می‌شه ربات بدونه کجاست، چه محیطی اطرافشه و مسیرش رو خودش انتخاب کنه، بدون اینکه کسی کمکش کنه. تازه خودش راه و مسیرهاشو طبق اتفاقات جدید و تاریخچه‌ی خطرات محیط تغییر می‌ده.
یه نکته باحال دیگه اینکه، طراحی ARGUS ماژولاره؛ یعنی می‌شه به راحتی به سیستم‌های امنیتی قبلی اضافه‌ش کرد و توی جاهای خیلی بزرگ یا پیچیده، مثل ساختمان‌های هوشمند، کارخانه‌ها، یا حتی محیط‌های شهری و بیرون از ساختمان هم ازش استفاده کرد.
برای کنترل حرکت و پایداریش هم یه سیستم چندلایه با کنترلرهای Backstepping و Sliding-mode گذاشتن (این دو مدل کنترل، خلاصه‌ش اینه که حتی تو شرایط پیچیده هم باعث می‌شن ربات راحت و بدون بهم ریختگی حرکت کنه).
توی تست‌ها و شبیه‌سازها هم نشون داده که هم تشخیصش دقیق بوده هم توی شرایط مختلف، چه نور، چه صدا، چه شبکه، عالی مانور داده. به خاطر همین، کاربردش می‌تونه خیلی گسترده باشه: از کارخانه و آزمایشگاه و فرودگاه گرفته تا شهرهای هوشمند.
یه نکته جذاب دیگه اینکه محقق‌ها پیش‌بینی کردن توی نسخه‌های بعدی، می‌شه چندتا ARGUS رو مثل یه تیم (که بهش می‌گن swarm، یعنی خوشه یا دسته از ربات‌ها که هماهنگ کار می‌کنن) کنار هم گذاشت که با هم اطلاعات تهدید رو توی شبکه‌های امن به اشتراک بذارن، یا حتی فعالیت‌هاشون رو با نگهبان‌های انسانی ترکیب کنن. این یعنی آینده‌ی امنیت یک دنیای ترکیبی از ربات‌ها و آدماست!
در کل، ARGUS فقط یه ابزار جدید برای محافظت نیست؛ یه مدل جدیده از سیستم‌های دفاعی که مرز بین امنیت سایبری و فیزیکی رو محو می‌کنه. این یعنی توی عصر حملات ترکیبی (همزمان فیزیکی و دیجیتال)، دیگه یه نیروی خسته نشدنی و هوشمند همیشه پشت در منتظره.
بد نیست بدونی این پژوهش توی مجله “Journal of Cybersecurity and Privacy” – که یه مجله علمی درباره امنیت سایبری و حریم خصوصیه – منتشر شده و آینده‌ی دنیای رباتیک و امنیت رو یه قدم جلوتر برده.
در آخر، شاید فعلاً این پروژه توی فاز آزمایشیه، ولی واقعاً داره نشون می‌ده که ربات‌ها قرار نیست فقط کارمون رو راحت کنن، قراره حافظ امنیت‌مون باشن! حالا نظر تو چیه؛ دلت می‌خواد یه همچین نگهبان هوشمندی دم دستت باشه؟
منبع: +
