بچهها همیشه عاشق این بودن با عروسکهاشون حرف بزنن؛ ولی واقعاً کی فکرش رو میکرد یه روزی همین عروسکها بتونن جواب بچهها رو بدن؟! این روزها دیگه اسباببازیها فقط یه خرس یا خرگوش خوشگل نیستن، دارن با هوش مصنوعی (همون AI که خودش میتونه باهات حرف بزنه یا متن بسازه و خیلی باهوشه!) مجهز میشن و شده یه ترند حسابی باحال مخصوصاً توی چین.
واقعیتش تو چین الان بازار این اسباببازیهای AI حسابی داغ شده. مثلاً بر اساس گزارش انجمن صنعت اسباببازی شنژن و سایت JD.com (اینم بگم، سایت JD.com یکی از بزرگترین فروشگاههای آنلاین چینه)، پیشبینی کردن که بازار این اسباببازیها تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۱۰۰ میلیارد یوآن (یعنی حدود ۱۴ میلیارد دلار!) میارزه و رشدش از خیلی از بخشهای دیگهی هوش مصنوعی سریعتره. جالبتر اینجاست که طبق دیتابیس ثبت شرکتهای چین به اسم Qichamao، الان بیشتر از ۱۵۰۰ شرکت مختلف دارن فقط تو همین حیطهی اسباببازی AI فعالیت میکنن. خلاصه بگم، کلی پول و آدم تو کاره!
یکی از جذابترین اسباببازیهای جدید BubblePal هست: یه وسیله کوچیک تقریباً اندازه توپ پینگپونگ که میچسبه به عروسک مورد علاقه بچه و کاری میکنه که عروسک «واقعا» شروع کنه حرف زدن! با یه اپلیکیشن گوشی هم میتونی بین ۳۹ تا شخصیت مختلف سوییچ کنی، از السای فروزن گرفته تا شخصیتهای کارتونهای معروف چینی. قیمتش ۱۴۹ دلاره و از تابستون گذشته تا الان حدود ۲۰۰ هزار تا از همین دستگاه فروخته شده! این وسیله رو یک شرکت چینی به اسم Haivivi ساخته و کارش هم با مدلهای زبانی بزرگ DeepSeek (یعنی همون هوش مصنوعیهای خیلی قدرتمندی که میتونن حرف بزنن و مکالمه کنن) انجام میده.
یه استارتاپ دیگه به اسم FoloToy اومده یه مدل متفاوت رو امتحان کرده؛ یعنی میذاره که مامانباباها صدای خودشون رو بدن به اسباببازی و عروسک با اون لحن و حرف زدن مامان یا بابا جواب بده. تا سهماهه اول ۲۰۲۵ بیش از ۲۰ هزار تا از این اسباببازیها رو فروختن که تقریباً اندازه کل فروش پارسالشونه و پیشبینی کردن تا آخر سال قراره به ۳۰۰ هزار تا هم برسن! یعنی ضربه نه به سبک معمولی، به سبک خلاقانه.
ولی خب، این شرکتها فقط به چین قانع نیستن. BubblePal از دسامبر ۲۰۲۴ وارد بازار آمریکا شد و حالا تو کانادا و انگلیس هم فروخته میشه. FoloToy هم داره تو بیش از ۱۰ کشور فروخته میشه؛ از آمریکا و آلمان گرفته تا تایلند و برزیل. یکی از تحلیلگرهای حوزه تکنولوژی چین، «روی ما» از AlphaWatch.AI، گفته که این اسباببازیهای هوش مصنوعی مخصوصاً تو چین خیلی جواب میدن چون قبلاً بازار محصولات آموزشی کودک تو چین خیلی پررونق بوده، ولی تو کشورهای دیگه اینقدر هنوز جا نیفتاده. مدیرعامل FoloToy هم گفته الان خارج از چین تازه اونایی که خیلی اهل تکنولوژیان و کنجکاون دارن این چیزا رو امتحان میکنن (به این افراد میگن early adopters یعنی آدمهایی که اولین نفرات هستن سراغ فناوریهای جدید میرن).
اصلاً این ماجرای اسباببازی هوش مصنوعی ریشه قدیمیتر داره: از دهه ۹۰ میلادی تو چین شرکتهایی مثل BBK دستگاههایی مثل واژهنامههای الکترونیکی یا ماشینهای آموزشی رو تونستن خیلی معروف کنن. اینها اسباببازیهای آموزشی بودن که مثلاً قصه میگفتن یا نقش دوست بازی رو شبیهسازی میکردن.
حالا آمریکا هم بیکار ننشسته! شرکتهای آمریکایی دارن با سرعت وارد بازی میشن. مثلاً خواننده معروف “Grimes” کمک کرده یه اسباببازی نرم جدید به اسم Grok بسازن که خودش با بچهها حرف میزنه و رفتار و شخصیتش رو نسبت به هر بچه تغییر میده! شرکت مشهور Mattel (سازنده باربی و ماشینهای Hot Wheels)، با همکاری OpenAI (همون شرکتی که ChatGPT رو ساخته)، میخواد امسال اسباببازیهایی بسازه که حرف میزنن و هوش مصنوعی دارن.
حالا میخوای بدونی بچهها و والدین چطور با این اسباببازیهای جدید کنار اومدن؟ صادقانه بگم، نظرات خیلی متفاوته. خیلیها خوششون اومده چون صفحه نمایش ندارن (صفحهنمایش یا اسکرین، همین که بچهها دیگه مثل گوشی یا تبلت چشمشون رو بهش ندوزن)، بعلاوه والدین میتونن روی محتوای حرفهای اسباببازی کنترل داشته باشن (یه قابلیت parental control که یعنی والدین محدودیت و مدیریت میذارن روی کار دستگاه). با این همه، یه ضعف بزرگش اینه که هوش مصنوعیها هنوز خیلی بینقص نیستن و بعضیوقتا مکالمهها طولانی و نامفهوم میشه، یا دستگاه حرف بچهها رو درست متوجه نمیشه.
مثلاً “پنی هوانگ” که ساکن پکن هست برای دختر ۵ سالهاش یه BubblePal خریده، چون میخواست دخترش که با پدربزرگ و مادربزرگ زندگی میکنه کمتر احساس تنهایی کنه و کمتر دنبال گوشی بزنه! ولی میگه این علاقه اولیه زود تموم شد، چون پاسخهای اسباببازی خیلی طولانی بود و بچهها معمولاً زودتر حوصلهشون سر میره. صدای عروسک هم خیلی طبیعی و محاورهای نبود، انگار یه صدای ضبط شده که بعضیوقتها بیربط حرف میزنه.
یا “هونگی لی” که BubblePal گرفته، میگه این اسباببازی تو صوت بچهها جا میمونه یا حرفشون رو کامل نمیفهمه؛ مخصوصاً چون حرف زدن بچهها معمولا تیکهتیکه و نامشخصه. تازه برای ارتباط برقرار کردن باید دکمه بزنی که این هم برای بچههای کوچیک سخته.
آخر سر، بعضی والدین مثل همون “هوانگ” تصمیم گرفتن اسباببازی رو بذارن برای فروش دست دوم، چون مثل خیلی اسباببازیهای دیگه فقط چند دقیقه برای بچه جالب بود و بعد گذاشت کنار. به گفته خودش: «دخترم هنوزم بیشتر از هر چیزی دلش میخواد با گوشی من بازی کنه!»
خلاصه، اسباببازیهای هوش مصنوعی آیندهدار و جذابن، ولی شاید تا کامل جا بیفتن و کارکردشون طبیعیتر شه باید صبر کرد؛ مخصوصاً برای اینکه واقعاً بچهها رو سرگرم کنن و بتونن باهاشون ارتباط بگیرن.
منبع: +
