حالا یه تصویر قشنگ رو تصور کن: دیتاسنترهایی که دیگه روی زمین نیستن، بلکه توی مدار زمین دارن سرور میچینن و کلی انرژی بیوقفه از خورشید میگیرن! جف بزوس، همون مؤسس آمازون که Blue Origin رو هم داره (این شرکت فضاپیماییشه!)، جدیداً تو Italian Tech Week یه ایده خیلی خفن رو مطرح کرده. گفته ممکنه کمتر از بیست سال دیگه دیتاسنترهای خیلی خیلی بزرگمون برن رو فضا و نیروی خورشیدی بیپایان براشون تامین بشه.
بیاین یکم رُکتر باشیم: دیتاسنتر همون جاییه که کلی سرور کنار هم چیده میشن و همه چی از سایتگذاشتن گرفته تا محاسبات هوش مصنوعی و حتی بازی آنلاین اونجا انجام میشه. الان همین دیتاسنترهای روی زمین کلی برق و آب مصرف میکنن—بهخصوص وقتی بحث AI (هوش مصنوعی) میاد وسط چون واسه آموزش این مدلهای عظیم هوش مصنوعی (که بهشون training cluster هم میگن) باید کلی GPU (یعنی پردازندههای گرافیکی قدرتمند که مخصوص کار سنگین و یادگیری ماشینیان) بذاری کنار هم و روشنشون کنی.
بزوس میگه: «اگه این خوشههای عظیم آموزش رو ببریم بالا، دیگه خبری از قطع برق نیست، ابری نمیاد سبز شه، بارون هم نه، یعنی اصلاً هیچ کدوم از دردسرهای هوای زمین رو نداریم! حتی انرژی خورشیدی هم اون بالا ۲۴ ساعته وصله، چون بالاخره پشت ابر و شب و اینا قرار نداره.»
برای این دیتا سنترهای مداری (به دیتاسنترهایی که تو مدار زمین و فضا هستن میگن Orbital Data Center)، برق تمومی نداره! از هدر رفت برق و هزینههای خنکسازی هم خبری نیست. کیرای که الان داریم مصرف برق دیتاسنترها تو زمین دیگه داره ترکونده، پس این ایده واقعاً جذابه!
حالا این رو هم گفته که حداقل روی کاغذ، در آینده هزینه نگهداری دیتاسنتر تو فضا میتونه از روی زمین ارزونتر دربیاد. ولی خب، این رویا یه سری دردسرهای حسابی هم داره:
یکی اینکه هر بار یه قطعه خراب بشه، یا لازم باشه آپدیت بشه یا حتی یه سرویس ساده انجام بدی، باید کلی هزینه کنی و تازه کار خیلی ریسکیه، چون داریم راجع به هزاران کیلومتر بالاتر از زمین حرف میزنیم که رفتن بهش موشک و کلی عملیات میخواد.
تازه، هر پرتاب موشک خودش کلی هزینه و ریسک داره؛ یعنی اگه یه قطعه کوچیک هم اون بالا خراب شه یا مشکل پیدا کنه، میتونه کل دنگوفنگ سیستم رو به باد بده! برای همین منتقداش میگن شاید جف بزوس زیادی خوشبین شده و واقعیت نگهداری سرورها اون بالا اصلاً ساده نیست، مخصوصاً اگه جایگزین کردن قطعات و رسیدگی به سیستم به این سختی و گرونی باشه.
البته بزوس خودش شرکت Blue Origin رو داره که تا الان کلی تست پرتاب موفق و ناموفق داشته، ولی هنوز هم هیچکس ندیده که واقعاً بشه باهاش بیوقفه تجهیزات به مدار فرستاد. واسه این ایده نیاز داریم موشکهامون چندبار مصرف بشه، سیستمهامون بتونن خودشون همهچیز رو مدیریت کنن (یعنی fully-autonomous باشن که یعنی خودگردان و بدون دخالت انسان) و هم زمین با مدار بتونن راحت با هم در ارتباط بمونن.
خود بزوس البته هم خوشبین بود و هم کمی محتاط صحبت کرد. گفت که الان موج هوش مصنوعی مثل حباب داتکام تو اوایل اینترنت هست، تیغ سوداگرها رو هم داره، ولی اتفاقی که افتاده پتانسیلش واقعاً خیلی بزرگتره و تأثیر طولانیمدتش غیر قابل انکاره. خلاصه میگفت نباید هیجان یا حبابهای کوتاهمدت بازار باعث شه آینده بلندمدتش رو نادیده بگیریم.
در کل، شاید ایده دیتاسنترهای فضایی الان شبیه یه فیلم علمیتخیلی باشه، ولی با میزان رشدی که هوش مصنوعی و نیاز به برق داره، شایدم چندسال دیگه همین سرورهای اینستا و چتباتها و بازیها واقعاً از اون بالا، وسط فضا و آفتاب، دارن برامون داده میفرستن!
منبع: +
