تا حالا فکر کردی اگه یه آدم هزار سال پیش رو از توی غار پیدا کنن، میشه فهمید تو شکمش چه باکتری‌هایی زندگی می‌کردن؟ خب، یه تیم محقق این کار رو توی مکزیک انجام دادن و یه عالمه نکته باحال کشف کردن!
ماجرای ما از جایی شروع میشه که تو منطقه زیمپان مکزیک، توی یه غار یه جنازه خیلی خوب و طبیعی مومیایی‌شده پیدا کردن. بهش میگن «مرد زیمپان». جالبیش اینه که بدنش طوری توی یه پارچه خاص و با کلی تزئینات دفن شده بوده که نشون میده احتمالا طرف حسابی توی فرهنگ اوتوپامه – که یه گروه شکارچی-گردآورنده الان منقرض‌شده‌س – آدم مهمی بوده.
اما قضیه فقط یه جنازه ساده نیست. شرایط خاصِ غار باعث شده بخش‌هایی از پوست، بافت روده، حتی مقداری مدفوع و رگ‌هاش بمونه! همین نکته باعث شد دانشمندها با روش‌های پیشرفته بتونن DNA و بقیه مولکول‌هاش رو آنالیز کنن و سر از راز دنیای میکروبی داخل شکم این مرد دربیارن.
خب، حالا از اینجا داستان علمی‌ترش شروع میشه! محقق‌ها برای فهمیدن اینکه تو بدن این مرد هزار سال پیش چه باکتری‌هایی بودن، یه روش باحال به اسم توالی‌یابی ژن 16S rRNA رو استفاده کردن. (این روشی که باهاش میشه مشخص کرد چه باکتری‌هایی توی نمونه هستن.)
نتیجه‌ها واقعا جالب بود! باکتری‌هایی از خانواده Peptostreptococcaceae، Enterobacteriaceae و Enterococcaceae تو شکمش پیدا شد. اینا خانواده‌های معروفی هستن که تو بدن ماها هم الان زندگی می‌کنن و باهامون همزیستی قدیمی دارن. (همزیستی یعنی این باکتری‌ها و بدن ما به همدیگه نیاز دارن و با هم حال می‌کنن!)
حتی یک‌جور باکتری از خانواده Clostridiaceae هم پیدا شد که قبلا توی مومیایی‌های تمدن‌های قدیمی آندی دیده بودن. یعنی احتمالا یه جور ارتباط فرهنگی و مشترک بین آدم‌های این منطقه و تمدن‌های دیگه وجود داشته یا باکتری‌هاشون شبیه هم بوده.
اما شگفتی بزرگ‌تر این بود که یه جور باکتری خیلی خاص به اسم Romboutsia hominis تو مدفوع این مرد پیدا شد که تا حالا تو هیچ مومیایی یا نمونه باستانی دیگه‌ای کشف نشده بود! این یعنی این تحقیق یه مرز جدید تو مطالعات تکامل میکروبی برداشته. (تکامل میکروبی یعنی اینکه باکتری‌ها تو طول زمان چطور تغییر و تطبیق پیدا کردن.)
محقق‌ها کلی ذوق کردن چون با ترکیب علم مردم‌شناسی، باستان‌شناسی و مطالعه میکروبیوم – که یعنی مجموعه باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های بدن انسان – تونستن به بخش مهمی از تاریخ انسان و رابطه عجیب ما با محیط و باکتری‌هامون پی ببرن.
یه نکته جالب دیگه اینکه ظاهرا پارچه‌هایی که مرد رو توش پیچیده بودن با الگوی ریاضی خاصی گره خورده بودن! محقق‌ها مخصوصا روی این گره‌ها و شیوه‌ی بافتنشون کلی تحقیق کردن و نشون داد که چقدر فرهنگ سازنده و هوشمند بودن. چند ساله که خانم «لویسا مینائو» و تیمش دارن این بسته و بقیه قسمت‌های قبر رو بازسازی می‌کنن و قرار شده به‌زودی این راز عجیب رو به همه جهان نشون بدن.
در کل، این کشف باحال نه تنها در مورد زندگی یه مرد هزار سال پیش کلی اطلاعات بهمون داد، بلکه نشون داد که باکتری‌هایی که امروز تو شکم‌مون زندگی می‌کنن، شاید از هزاران سال پیش همین‌جا کنارت بودن! چه بخوایم، چه نخوایم، همیشه باهامون بودن.
پیشنهاد می‌کنم اگر دوست داری کاملِ گزارش علمی‌شون رو بخونی، مقاله رو تو مجله PLOS One ببین!
منبع: +
