یه خبر خیلی جذاب از دانشگاه Loughborough رسیده که واقعاً می‌تونه حال و هوای تولید بیودیزل رو عوض کنه. بذار اول یه کم بیودیزل رو توضیح بدم: بیودیزل یه جور سوخت سبزه که معمولاً از روغن‌های گیاهی، چربی حیوانی یا حتی روغن سرخ‌کردنی بازیافتی درست می‌شه و نسبت به گازوئیل معمولی خیلی به محیط زیست آسیب نمی‌زنه.
اما مشکل چیه؟ هر بار که بیودیزل تولید می‌کنن، کلی زباله به اسم «گلیسرول خام» درمیاد. این ماده چون ناخالصیه و کلی آشغال و مواد اضافه داره، نه راحت قابل استفاده‌ست و نه کسی خیلی برایش پول خوبی می‌ده. معمولاً تولیدکننده‌های بیودیزل مجبورن پول بدن تا این ماده‌ی اضافی رو یه جوری دور بریزن یا ارسال کنن به پالایشگاه‌هایی که گلیسرول رو می‌خرن و بعدش تو یک فرایند پرهزینه و انرژی‌بر، اون رو تبدیل می‌کنن به یه ماده مهم به اسم “سولکتال” (Solketal). سولکتال یه جور حلال صنعتی پرکاربرده که توی صنایع دارویی و آرایشی و حتی به عنوان افزودنی سوخت استفاده می‌شه.
حالا بریم سر اصل ماجرا؛ دانشمندای شرکت R3V Tech که برآمده از دانشگاهه و رهبریش با دکتر ادریانو راندی و پروفسور بنجامین باکلی هست، موفق شدن با یه روش شیمیایی-برقی (یا همون الکتروشیمیایی، یعنی روشی که با برق واکنش شیمیایی راه می‌اندازه)، این گلیسرول به‌دردنخور رو مستقیم توی محل تولید، به سولکتال تبدیل کنن. یعنی دیگه لازم نیست هیچ پالایش سنگینی انجام شه یا مواد رو بفرستن اون‌ور دنیا! همون جا و در دمای اتاق، با فشار معمولی و بدون مصرف زیاد انرژی، باهاش کار رو راه می‌ندازن.
قشنگ‌ترش رو بدون: تو این فرآیند حتی از دی‌اکسیدکربن اضافی (CO2 که یه گاز گلخانه‌ای معروفه و معمولاً دردسرسازه) هم به‌عنوان ماده‌ی ورودی استفاده می‌کنن و باعث می‌شه ردپای کربن تولید بیودیزل حسابی کم بشه. یعنی هم زباله تولیدی کم می‌شه، هم انرژی کمتر مصرف می‌شه، هم تولیدکننده‌ها دیگه هزینه‌ای برای حمل‌ونقل اضافی یا دفع پسماند نمی‌دن، هم سولکتال باارزش دستشون میاد!
دکتر راندی درباره‌ی پروژه گفته: «واقعاً این یه شانس بزرگه واسه اینکه هم تاثیر مثبتی روی سیاره و محیط زیست بگذاریم، هم یه تغییر خوب برای جامعه بسازیم.» و آرزوش اینه که هر تولیدکننده بیودیزل بالاخره از این روش استفاده کنه و یه میراث قوی برای نسل بعدی بذاره.
در کنار این حرف‌ها، راستی بدونید که بازار جهانی سولکتال ارزشش به حدود ۷۸ میلیارد دلار می‌رسه (اعدادش واقعاً خیلی بالاست!)، و قبلاً این ماده فقط با فرآیندهای گرون و پرانرژی تولید می‌شد. ولی الان این تیم می‌خوان تو ۵ ماه آینده یه مدل پایلوت یا آزمایشی (یعنی نمونه اولیه واقعی) رو در یکی از کارخانه‌های بیودیزل نصب کنن و نشون بدن این سیستم چقدر جواب می‌ده.
قراره این دستگاه الکتروشیمیایی به‌صورت یه واحد مستقل و ماژولار (یعنی سیستمی که به‌راحتی می‌شه وصلش کرد به خط تولید بدون نیاز به دستکاری اساسی) طراحی بشه تا هر کسی خواست، بتونه داخلی کارخانه خودش نصبش کنه و این مزایا رو ببره.
دکتر راندی می‌گه: «اینکه این سیستم رو وارد کارخونه‌تون کنید یعنی هم یه منبع درآمد جدید دارید، هم هزینه و آلودگی حمل‌ونقل و تصفیه پسماند رو کاهش می‌دید، هم کارخونه‌تون پایدارتر می‌شه.»
جالبه بدونید شرکت R3V Tech الان تو برنامه‌های حمایتی بزرگی مثل Shell Start-Up Engine و برنامه‌ی Royal Society of Chemistry تغییرآفرینان هم انتخاب شده و داره خودش رو به‌عنوان شرکت نوآور تمیز (Clean-tech یعنی تکنولوژی‌هایی که کمک می‌کنن محیط‌زیست آسیب نبینه) معرفی می‌کنه.
شعار جالب‌شون هم اینه: «کاهش بده، دوباره استفاده کن، دوباره ارزش بده!» یعنی همون چیزی که واقعاً بهش عمل کردن: کنترل تولید زباله، استفاده‌ی دوباره، و تبدیل چیزهای به ظاهر به‌دردنخور، به مواد باارزش برای جامعه و محیط زیست.
در کل، اگه همه‌ی کارخانه‌های بیودیزل این سیستم رو پیاده کنن، ما هم هوای پاک‌تری داریم، هم مواد شیمیایی سمّی کمتری تو طبیعت می‌چرخه، هم اقتصادشون رونق می‌گیره. خلاصه، یه برد سه‌جانبه؛ برای تولیدکننده، محیط زیست و برای ما!
منبع: +
