آیا عینک‌های مخصوص می‌تونن باعث بشن احساساتمون رو کمتر بفهمیم؟ (به‌خصوص برای خانم‌ها!)

خب بیا با هم یه موضوع جالب رو بررسی کنیم! تا حالا شده با خودت فکر کنی چرا بعضی‌ها خیلی راحت نمی‌تونن احساسات خودشون یا دیگران رو بفهمن؟ این موضوع رو بهش می‌گن “الکسیتایمیا” یعنی آدمایی که در شناخت و بیان احساساتشون مشکل دارن. حالا یه گروه از پژوهشگرها اومدن بررسی کنن که آیا می‌شه با تغییر نحوه توجه فضایی (یعنی اون حالتی که ذهنمون چطور چیزها رو تو فضا و اطرافش می‌بینه) روی احساساتمون هم تاثیر بذارن یا نه.

حالا این وسط، یه تست خفن وجود داره به اسم “پریزم اَدَپتِیشن” یا PA. خلاصه‌ش اینه که یه عینک یا وسیله خاص می‌ذاری جلوی چشمت که زاویه دیدتو یه کم به چپ یا راست منحرف می‌کنه و باید یه سری کارها رو انجام بدی تا مغزت خودش رو با این انحراف جدید هماهنگ کنه. اینکار معمولاً برای سنجیدن تعامل بین حرکت بدن و مسیر دید آدم‌هاست، اما این تحقیق اومده بررسی کنه که آیا این تمرین جالب روی حس کردن احساسات هم تاثیر داره یا نه.

توی این پژوهش، ۹۵ نفر شرکت کردن (که هم آقا بودن هم خانم) و قبل و بعد از این تمرین با دو تا پرسشنامه معروف برای سنجیدن الکسیتایمیا، یعنی Toronto Alexithymia Scale – TAS-20 و Perth Alexithymia Questionnaire – PAQ، احساساتشون مورد ارزیابی قرار گرفت. این دوتا تست basically یه سری سوال دارن که نشون می‌ده چقدر آدم‌ها می‌تونن احساسات خودشون و بقیه رو بشناسن یا بیان کنن.

حالا نتیجه چی شد؟! جالب اینجاست که فقط وقتی اون عینک یا وسیله جهت‌نما به سمت چپ منحرف می‌شد (بهش می‌گن leftward PA)، تاثیر محسوسی روی الکسیتایمیا دیده می‌شد و اونم فقط برای خانم‌ها! یعنی بعد از یه جلسه از این تمرین، خانم‌ها کمی سخت‌تر می‌تونستن احساساتشون رو بشناسن یا بیان کنن. این در حالی بود که مردها تقریباً هیچ تغییری نشون ندادن. این نشون می‌ده که انگیزش حسی-حرکتی ما (یعنی جایی که چشم و بدن بهش عادت می‌کنه) می‌تونه تو پردازش احساسی هم اثر بذاره، تازه ممکنه تأثیرش روی زن‌ها و مردها فرق داشته باشه.

توی بخش بحث مقاله، نویسنده‌ها گفتن که شاید الکسیتایمیا رو بشه اینطوری هم توصیف کرد: آدمایی که حس نزدیکی یا دوری هیجانی رو خوب نمی‌تونن درک کنن. و اینکه این تکنیک پریزم اَدَپتیشن شاید بتونه برای درمان یا تغییر تو توانایی احساسی آدم‌ها کاربرد داشته باشه – ولی همینطور باید مراقب بود، چون اگر ازش زیاد استفاده بشه ممکنه اتفاقاتی بیفته که روی سلامت روان تأثیر بذاره.

در کل، این تحقیق نشون می‌ده چقدر سیستم‌های فضایی و احساسی تو مغزمون با هم گره خوردن و حتی کارهایی که به ظاهر فقط به فضا و جهت‌یابی ربط دارن، می‌تونن تاثیرای غیرمنتظره‌ای روی حس و حال و روابط آدم‌ها بذارن، مخصوصاً خانم‌ها. پس اگه یه روزی خواستی یه عینک عجیب بزنی یا تو یه تمرین جالب شرکت کنی، حواست باشه شاید احساست هم یه کم بالا پایین بشه! 😉

منبع: +